بِسْم‌ِاللهِ الرَّحْمن‌ِ الرَّحيم
جلسه چهلم(40) 29 مـهـرمـــاه 1383 هجري‌شمسي 5 رمضان‌المبارك 1425 هجري‌قمري
مشروح مذاكرات مجلس شوراي اسلامي
دوره هفتم ـ اجلاسيه اول
1384 ـ 1383
صورت مشروح مذاكرات جلسه علني روز چهارشنبه بيست و نهم مهرماه 1383
فهرست مندرجات :
1 ـ اعلام رسميت و دستور جلسه.
2 ـ تلاوت آياتي از كلام‌الله مجيد.
3 ـ ناطقين قبل از دستور عبارتند از آقايان: شاهين محمدصادقي،احمد احمدي، هادي حق‌شناس و خانم رفعت بيات.
4 ـ تذكرات نمايندگان مردم در مجلس شوراي اسلامي به‌مسؤولان اجرايي كشور.
5 ـ تذكر آيين‌نامه‌اي و اخطار قانون اساسي آقايان: مهدي‌كوچك‌زاده، سيدكاظم دلخوش‌اباتري، حسين اسلامي،علي‌اكبر ناصري، سيدمحمدجعفر سادات‌موسوي،محمدحسين فرهنگي و حسينعلي قاسم‌زاده نمايندگان‌محترم تهران، صومعه سرا، ساوه، بابل، مباركه و تبريز.
6 ـ تصويب كليات لايحه تغيير نام سازمان بنادر و كشتيراني‌به سازمان بنادر و دريانوردي.
7 ـ تصويب لايحه موافقتنامه حمل و نقل بين‌المللي‌جاده‌اي مسافر و كالا بين دولت جمهوري اسلامي ايران ودولت جمهوري بوسني و هرزگوين.
8 ـ تصويب لايحه موافقتنامه كشتيراني تجاري، دريايي‌بين دولت جمهوري اسلامي ايران و دولت جمهوري‌دموكراتيك مردمي الجزاير.
9 ـ قرائت گزارش كميسيون فرهنگي درخصوص سؤال‌آقاي سعيد ابوطالب نماينده محترم تهران از آقاي‌مسجدجامعي وزيرمحترم فرهنگ و ارشاداسلامي.
10 ـ رد طرح بهينه‌سازي جايگاههاي عرضه بنزين و سايرفرآورده‌هاي نفتي.
11 ـ بحث و بررسي درخصوص كليات لايحه توسعه صنايع‌دريايي.
12 ـ طرح سؤال آقاي نورالدين پيرمؤذن نماينده محترم‌اردبيل از آقاي خرازي وزير محترم امور خارجه و ارجاع‌آن به كميسيون مربوطه.
13 ـ اعلام وصول (2) فقره طرح، يك فقره لايحه و (3)فقره سؤال.
14 ـ استرداد يك فقره طرح.
15 ـ قرائت اسامي غائبين و تأخيركنندگان.
16 ـ اعلام ختم جلسه و تاريخ تشكيل جلسه آينده.
«جلسه ساعت هشت و هجده دقيقه به رياست آقاي غلامعلي حدادعادل رسميت يافت»
اداره تدوين مذاكرات مجلس شوراي اسلامي
1 ـ اعلام رسميت و دستور جلسه
رئيس ـ بسم‌الله الرحمن الرحيم
با حضور 201 نفر جلسه رسمي است، دستور جلسه را اعلام بفرماييد.
منشي (حاجي‌بابايي) ـ بسم‌الله الرحمن الرحيم
دستور جلسه چهلم روز چهارشنبه بيست و نهم مهرماه 1383هجري شمسي مطابق با پنجم رمضان 1425 هجري قمري:
1 ـ ادامه رسيدگي به شور اول كميسيون عمران درمورد لايحه‌تغيير نام سازمان بنادر و كشتيراني به سازمان بنادر و دريانوردي.
2 ـ گزارش كميسيون عمران درمورد لايحه موافقتنامه حمل و نقل‌بين‌المللي جاده‌اي مسافر و كالا بين دولت جمهوري اسلامي ايران ودولت جمهوري بوسني و هرزگوين.
3 ـ گزارش كميسيون عمران درمورد لايحه موافقتنامه كشتيراني‌تجاري، دريايي بين دولت جمهوري اسلامي ايران و دولت جمهوري‌دموكراتيك مردمي الجزاير.
4 ـ گزارش كميسيون فرهنگي درخصوص سؤال آقاي سعيدابوطالب نماينده محترم مجلس شوراي اسلامي از وزير محترم‌فرهنگ و ارشاد اسلامي.
5 ـ گزارش شور اول كميسيون عمران درمورد طرح بهينه‌سازي‌جايگاههاي عرضه بنزين و ساير فرآورده‌هاي نفتي.
6 ـ گزارش شور اول كميسيون صنايع و معادن درمورد لايحه‌توسعه صنايع دريايي.
7 ـ سؤال آقاي نورالدين پيرمؤذن نماينده محترم اردبيل، نير ونمين از وزير محترم امور خارجه.
2 ـ تلاوت آياتي از كلام‌الله مجيد
رئيس ـ تلاوت كلام‌الله مجيد را آغاز بفرماييد.
(آيات (150 ـ 146) از سوره مباركه «آل‌عمران» توسط قاري‌محترم آقاي محمد عباسي تلاوت گرديد)
اَللّهُم‌َّ صَل‌ِّ عَلي' مُحَمَّدٍ وَ آل‌ِ مُحَمَّدٍ
اَعُوذُ بِاللهِ مِن‌َ الشَّيْطان‌ِ الرَّجيم‌ْ ـ بِسْم‌ِ اللهِ الرَّحْمن‌ِ الرَّحيم‌ِ
وَ كَاَيِّن‌ْ مِّن‌ْ نَبِي‌ٍّ قاتَل‌ْ مَعَه‌ُ رِبِّيُّون‌َ كَثيرٌ فَما وَ هَنُوا لِمآ اَصابَهُم‌ْ في سَبيل‌ِاللهِ وَ ماضَعُفُوا وَ مَا اسْتَكانُوا وَاللهُ يُحِب‌ُّ الصّابِرين‌َ * وَ ما كان‌َ قَوْلَهُم‌ْ اِلاّ'´اَن‌ْ قالُوا رَبَّنااغْفِرْلَنا ذُنُوبَنا وَاِسْرافَنا في‌اَمْرِنا وَ ثَبِّت‌ْ اَقْدامَنا وَانْصُرنا عَلَي الْقَوْم‌ِ الْكافِرين‌َ *فَــآت'يهُم‌ُ اللهُ ثَو'اب‌َ الدُّنْيا وَ حُسْن‌َ ثَو'اب‌ِ الاْخِرَة‌ِ وَاللهُ يُحِب‌ُّ الُْمحْسِنين‌َ * يا´اَيُّهَاالَّذين‌َ 'امَنُوا اِن‌ْ تُطيعُوا الَّذين‌َ كَفَرُوا يَرُدُّوكُم‌ْ عَلي´'اَعْقابِكُم‌ْ فَتَنْقَلِبُوا خاسِرين‌َ * بَل‌ِاللهُ مَوْليكُم‌ْ وَ هُوَ خَيْرُ النّاصِرين‌َ*
(صَدَق‌َالله ُالْعَلي‌ُّ الْعَظيم‌ْ ـ حضار صلوات فرستادند)
رئيس ـ از قاري محترم آقاي محمد عباسي تشكر مي‌كنيم.
3 ـ ناطقين قبل از دستور عبارتند از آقايان:شاهين محمدصادقي، احمد احمدي، هادي حق‌شناس‌و خانم رفعت بيات
رئيس ـ ناطقين قبل از دستور را دعوت بفرماييد.
منشي (سبحاني‌نيا) ـ بسم‌الله الرحمن الرحيم
ناطقين قبل از دستور امروز عبارتند از:
ـ جناب آقاي شاهين محمدصادقي نماينده محترم كازرون.
ـ سركار خانم رفعت بيات نماينده محترم زنجان و طارم.
(كه هر كدام ده دقيقه وقت دارند)
ـ جناب آقاي احمد احمدي نماينده محترم تهران، ري، شميرانات‌و اسلامشهر.
ـ جناب آقاي هادي حق‌شناس نماينده محترم بندرانزلي.
(كه هر كدام پنج دقيقه وقت دارند)
جناب آقاي محمدصادقي بفرماييد.
شاهين محمدصادقي ـ بسم‌الله الرحمن الرحيم
تأمين امنيت و برقراري عدالت دو وظيفه مهم و انكارناپذير هرحكومتي و خصوصاً حكومت اسلامي است كه در هيچ شرايطي ازدوش دولتمردان و مسؤولين حكومت بر زمين نهاده نخواهد شد.اموري همچون آموزش و پرورش، بهداشت و درمان، توليد وكشاورزي و ساير زمينه‌هاي مشابه در بسياري موارد قابل واگذاري به‌بخش خصوصي بوده و نقش حكومت نظارت بر ميدان عمل، وضع‌قوانين و مقررات و تنظيم روابط في مابين بخشهاي مختلف است. اماامنيت و عدالت، دو مقوله كاملاً متمايز و منحصر بفرد بوده كه هرگزقابل واگذاري به غير حكومت نبوده و به تعبيري جزو وظايف‌حكومتي است و براساس نص صريح قرآن كريم «برقراري عدالت»فلسفه تشكيل حكومت اسلامي است و بالاتر، فلسفه بعثت انبياء است.«و لقد ارسلنا رسلنا بالبينات و انزلنا معهم الكتاب و الميزان ليقوم الناس‌بالقسط» تا بدين وسيله هدف نهايي خلقت عالم كه همانا حركت بسوي‌خداست تحقق يابد كه «الي الله المصير».
امنيت از يكطرف بسترساز رشد و توسعه و لازمه تمامي حركتهاي‌جمعي جامعه بشري است و فقدان آن همه دستاوردهاي يك حكومت‌را بر باد خواهد داد و عدالت، زمينه‌ساز برخورداري افراد يك جامعه‌از ثمره شيرين توسعه و پيشرفت و احساس رضايت همگاني ازاقدامات حكومت و عمران و آبادي كشور است و از طرف ديگرعدالت در كمال خود به امنيت كامل مي‌انجامد و امنيت نيز عدالت راشكوفا خواهد ساخت. بدين خاطر ايندو از هم تفكيك‌ناپذير بوده وخلل در يكي منجر به شكاف در ديگري خواهد شد. در اين مجال كم وبا اين بضاعت اندك، اينجانب به خود اجازه ورود به بحثهاي فني ودخالت در كار جامعه شناسان، حقوقدانان و فقهاء را نداده بلكه سعي‌مي‌نمايم به گوشه‌هايي از معضلات جامعه امروز خود در اين دوموضوع اشاره نمايم:
1 ـ هم براساس تعاليم نجاتبخش اسلام و هم برمبناي قانون اساسي‌برآمده از آن عدالت اولين شرط حاكم اسلامي است و اين برداشت كه‌حكومت هم غير از شخص حاكم بايستي عادل باشد به دور از منطق وانصاف نيست. بحمدالله در رأس حكومت ما ولي فقيه عادلي حاكم‌است كه سينه او مالامال از عشق به عدالت و پيامهاي او مملو از تمجيدو تحسين آن است، اما با اين وجود و با وجود كارگزاران و مديران لايق‌و عادل فراوان، رد پاي بيعدالتي و يا حداقل بي‌توجهي به مباني عدالت‌در رفتارهاي حكومتي بعضي از سردمداران نظام ما بخوبي عيان است.
توزيع نامناسب ثروت، تنظيم روابط براساس مكنت و قدرت وميدان دادن به اطرافيان مترف را جز به ظلم به چه مي‌توان تعبير كرد؟اشتباه نشود، حمايت از سرمايه‌هاي مشروع عين عدالت است چرا كه‌به آبادي زمين و برخورداري خلق از نعمتهاي بيكران خدا مي‌انجامد واز آنجا كه همه مردم عقل معاش يكسان ندارند وجود تفاوت در سطح‌زندگي ايشان امري طبيعي است. اما آنچه مذموم است سرمايه محوري‌است و گردش امور بر مبناي خواست و اراده صاحبان ثروت به هر كجاكه بينجامد هرگز با فلسفه تشكيل حكومت عدالت محور اسلام‌همخواني نداشته و بدتر آنكه جهت‌گيري مسؤولان نظام با اين پديده‌شوم، هماهنگي داشته باشد.
بعلاوه اگر ثروت به مايه قرابت و فراقت افراد از كارگزاران نظام‌تبديل شود ايشان در چنگال دنيامداران گرفتار آمده و بناچار از قاطبه‌مردم جدا و از دردهاي ايشان بيخبر و سپس پايه‌هاي حكومت رامتزلزل خواهند ساخت و در چنين شرايطي هم عدالت خدشه‌دارخواهد گرديد و هم امنيت كه برپايه حضور مردم تحقق مي‌يابد از بين‌خواهد رفت. اين كلام امير سخن است «و ان افضل قرة عين الولاة‌استقامة العدل في البلاد و ظهور مودة الرعة» كه نيكوترين مايه خشنودي‌حكمرانان برپا داشتن عدل و دادگري در شهرها و آشكار ساختن‌دوستي رعيت است.
لازم است باز هم تكرار نمايم كه دفاع از سرمايه‌هاي مشروع وحمايت از سرمايه‌گذاري داخلي و خارجي و تأمين امنيت آن و تضمين‌سود مقبول جزو وظايف دولت اسلامي است و گفتار من هرگز ناظر به‌توزيع فقر نيست بلكه توزيع ثروت است و تا توليد و تجارت نباشدثروتي براي توزيع وجود نخواهد داشت. مشكل در آنجاست كه اين‌ثروت، تعيين سمت و سوي گفتار و رفتار عمال حكومت را بنمايدبجاي اينكه حكمروايان به ثروت سمت و سو دهند.
2 ـ يكي از مايه‌هاي امنيت مردم ثبات در تأمين معيشت ايشان‌است كه آنهم جز با توليد فراوان ميسور نيست. افزايش روزبه‌روزقيمتها، تغييرات مداوم قوانين ومقررات، بهره‌هاي بانكي بالا آيا درراستاي ثبات در معيشت مردم است؟ اتخاذ چنين روشي جز به اختلال‌در توليد مملكت و سرگرداني در نظام مصرف و نهايتاً روان پريشي‌مردم كه از بدترين انواع نا امنيهاست منجر نخواهد شد؟ بي‌توجهي‌مسؤولان قضايي به مفاسد اجتماعي و اقتصادي از جمله علل ديگر اين‌ناامني رواني است.
3 ـ يكي از جنبه‌هاي مهم امنيت خصوصاً در جامعه ديني ما امنيت‌فرهنگي است. هجمه به مباني اعتقادي مردم و هنجار شكنيهاي فكري‌و فرهنگي از جمله مصاديق بارز ناامني رواني در جامعه است. اين‌تصور كه فقط مذهبي‌ها يا به تعبيري حزب‌اللهي‌ها از وضع موجودجامعه نگرانند اشتباهي بزرگ است. اولاً اكثريت قريب به اتفاق مردم‌مايه‌هاي مذهبي قوي داشته و علي‌رغم رفتارهاي كلامي متضاد، ازرعايت موازين اسلامي حمايت مي‌كنند و ثانياً حق آنانكه خود ابزاراين تهاجمند از اينكه مورد هجوم واقع شوند خشنود نخواهند بود.بنابراين جهت‌گيري مجلس، دولت و قوه قضاييه بايستي بر مبناي‌بازگشت به حدود الهي با رعايت ظرافتهاي مسأله باشد.
4 ـ يكي از مسائل مهم امنيتي ما خصوصاً در اين ايام و شايدمهمترين آنان حفظ عزت و استقلال ملت و مملكت در بحث دستيابي‌به فناوري هسته‌اي است. امروزه در كشور ما كمتر كسي در حقانيت‌ايران اسلامي و زياده‌خواهي دشمنان آن ترديدي به خود راه مي‌دهد.بنابراين مستكبرين بدانند كه ملت ما به هيچ گردنكشي باج نخواهد داد.ما هرگز از دشمني با ديگران استقبال نكرده و «هل من مبارز» نمي‌گوييم‌و بر طبل جنگ هم نمي‌كوبيم و از چارچوب اعتدال خارج نخواهيم‌شد. اما گروه جنگ افروز بوش، بجاست بدانند كه ما درس استقامت ازشعب ابي‌طالب آموخته‌ايم وافتخارمان به غزوه احزاب است. بنابراين‌ما را از محاصره اقتصادي نترسانند، ما ايستاده‌ايم، محكم.
آمريكا و اروپا بدانند ما سوزش گلوله‌هاي اهدايي آنان را با گوشت‌واستخوان خود تجربه نموده‌ايم و سردي گازهاي شيميايي‌شان را برپوست خود احساس كرده‌ايم.
بنابراين ما را از حمله نظامي نيز نترسانند كه «ان الجهاد باب من‌ابواب الجنة فتحه الله لخاصة اوليائه»
(تعدادي ازنمايندگان ـ احسنت)
رئيس ـ تشكر مي‌كنيم، خيلي ممنون. ناطق بعدي را دعوت‌بفرماييد.
منشي (سبحاني‌نيا) ـ سركار خانم بيات بفرماييد.
رفعت بيات ـ بسم‌الله الرحمن الرحيم
«ولله المشرق والمغرب فأينما تولوا فثم وجه الله ان الله واسع عليم»
حلول ماه مبارك رمضان را خدمت همكاران گرامي، مردم شريف‌ايران اسلامي تبريك عرض مي‌كنم و آرزوي بندگي و معرفت الهي دراين ايام نوراني را براي همه دارم.
حضرت امام در نامه‌اي خدمت به مرحوم حاج احمد آقا فرزندعزيزشان مطلبي نوشته بودند كه در كتابي به اسم نقطه عطف چاپ‌گرديد. ايشان در اين نامه به حاج احمد آقاي مرحوم فرمودند، احمد!آن نماز و عبادت و نماز شبي كه تأثيراتش در زمان روز به زندگي مردم‌و جامعه جاري شود به درد تو و خدا خواهد خورد كه خدا نيازي به آن‌ندارد وگرنه كاري است عبث كه فقط وقت خود را براي خود مي‌گيري.
اميدوارم از آن تفكر بسيجي كه در جامعه ما از ابتداي انقلاب‌تاكنون مطرح بوده، يعني خدا را ديدن و خود را نديدن كه در اين جهت‌يعني مردم را ديدن بتواند تأثيري از اين فرمايش حضرت امام درزندگي و عبادت ما داشته باشد. خصوصاً براي ما كه در سنگر نمايندگي‌براي خدمت به مردم نشسته‌ايم.
لازم مي‌دانم از همكاران بسيار خوب اداري، اجرايي و خصوصاًهمكاران موتورپول (حالا اگر آقاي دكتر حدادعادل كلمه ديگري براي‌آن بگذارند) تشكر كنم (رئيس ـ نقليه) واحد نقليه و تشكر كنم اززحماتي كه مي‌كشند تا ما بتوانيم به وظيفه خودمان خوب عمل كنيم.
قبل از اينكه من عرايضم را شروع كنم يك مطلب خيلي خلاصه‌عرض كنم با تمام تلاشهايي كه از اول انقلاب تاكنون كرده‌ايم، تمام‌زحماتي كه كشيده شده، همه مردم، مجريان، برنامه‌ريزان، مجلس،بهرحال كارهاي طبيعي خودش را پيش برده، رشد هم زياد كرده‌ايم‌مردم هم اين مسائل را مي‌بينند اما بطور كل مي‌خواهم بگويم كه برآينداين تلاشها بايد رضايت مردم باشد. متأسفانه مي‌خواهم عرض كنم كه‌مردم از جامعه و بگويم نظام، نه بعنوان جمهوري اسلامي فعلاً به‌چيزي كه هست بخشي از آن اسلامي نيست. يعني عدم رضايت مردم‌مطرح است، رضايت مردم را جلب كردن، وظيفه ماست. متأسفانه‌مردم در بخش بهداشت و درمان مسأله اقتصادي، بيكاري، مسائل‌روزانه خصوصاً خانمها كه فشار زيادي از زندگي مي‌بينند، تحت فشارهستند.
ما يك هفته است مريضي را مي‌خواهيم در يك بخش دولتي‌بستري كنيم، تا امروز هنوز در يك بخش اورژانس است و هنوزنتوانستيم. اين يكي از معضلات كشور ماست. بهرحال كار بنده، شما وديگران بايد بتواند نهايتاً رضايتمندي مردم را فراهم كند. مردم تحت‌فشار هستند و بايد بتوانيم پاسخگو باشيم. بحث ديروز ما در اينجا كه‌مسؤولين دولتي لطف كرده و تشريف آورده بودند، نتوانست‌پاسخگوي خوبي براي ما بعنوان اتخاذ يك راه حل باشد. دوباره تكرارو دوباره آمار و ارقام بدون اينكه راه‌حلي را براي حداقل بخشي ازكسب رضايت مردم ايفاء و ارائه كنيم.
من بار ديگر از مردم شريف شهرستان زنجان و طارم،دست‌اندركاران انتخابات اعم از اجرايي و نظارتي، شوراي نگهبان،نيروي انتظامي، فرهنگيان، امام جمعه محترم زنجان، نماينده رهبري،استاندار محترم، فرمانداري و بخشداران تشكر مي‌كنم. همينطور ازهمه مديران و مجرياني كه براي رضاي الهي در آباداني اين خطه مهم‌بدور از هرگونه سوگيري سياسي تلاش مي‌كنند و زحمت مي‌كشند،سپاسگزار هستم.
زنجان در همه مراحل سياسي نقش مهم و بسزايي داشته. زنجان كه‌از سابقه بسيار طولاني تمدن تاريخي و فرهنگي برخوردار است درزمان ساساني بين شهرري و آذربايجان بنا شده، خصوصيات مردم آن‌مبارزه، سختكوشي و تلاش توأم با صبر و نجابت و قناعت وميهمان‌نوازي است و عفت از ويژگيهاي بارز آنهاست. شهرستان طارم‌كه همزمان با كهنسالترين جوامع شكل سكني‌گرفته از آميختگي‌فرهنگهاي مختلف بدليل ورود اقوام هند، اروپايي، عرب، مغول و ترك‌برخوردار است و از فرهنگ بالاي رفتاري برخوردار هستند و بدليل‌وضعيت اقليمي و جغرافيايي كه داشته، ناصر خسرو پس از سفري كه به‌آنجا داشته آنرا هندوستان ايران ناميده.
اين خطه بسيار خوب تاريخي، اقتصادي و فرهنگي يعني زنجان‌بعد از سفر مقام معظم رهبري تحول چشمگيري پيدا كرده كه مي‌تواندقابل‌توجه برنامه‌ريزان و مسؤولين اجرايي قرار بگيرد. زنجاني كه درانقلاب و دفاع مقدس افتخارات بسيار بالايي را افزوده اما بدليل‌مشكلات كشور (كه عرض كردم) ما هم از بيكاري و سوء اشتغال و عدم‌اشتغال رنج بسيار زيادي مي‌بريم.
اگر بتوانيم استان زنجان را بدليل موقعيت ويژه جغرافيايي و قرارگرفتن در يكي از محورهاي عمده توسعه در كشور و واقع شدن دركانون جمعيتي كشور با سوابق علمي ـ فرهنگي درخشان فرض كنيم‌زمينه مساعدي براي شكوفايي توليد، سرمايه‌گذاري و خدمات براي‌توسعه پايدار كشور خواهد داشت. زنجان و طارم در اين راستا ازمحورهاي مهم افزايش شاخصهاي اقتصادي ـ علمي و آموزشي‌اجتماعي هستند هرچند اعتبارات و بودجه‌هاي معمول دولتي حركت‌خاص خودش را انجام مي‌دهد اما براي ايجاد اشتغال و رفع معضل‌بيكاري نياز به سرمايه‌گذاري كلان از سوي بخش خصوصي داريم كه‌اين خود مي‌تواند بخشي از سرمايه عمراني و جاري را آزاد كند.متأسفانه بدليل اينكه بعضي از طرحهاي ملي را به استانها واگذارمي‌كنند دولت محترم توجه نمي‌كند كه درآمد اين سرمايه‌گذاريها را هم‌به استانها واگذار كند كه بتوانيم از درآمدهاي حاصله روابط اجتماعي‌خوب و اقتصادي سالمي را ايجاد كنيم خصوصاً براي ايجاد اشتغال.
كشاورزي يكي از محورهاي مهم توسعه زنجان و طارم است اماشرايط اصلي موفقيت در اين بخش تكميل راههاي روستايي و تأمين‌آب شرب و كشاورزي است كه فكر مي‌كنم مسأله همه ما نمايندگان درسطح كشور است. با وجود آبهاي سطحي قابل توجه در استان ازجمله‌قزل اوزن هنوز اقدام مؤثري در برداشت آن براي توسعه كشاورزي‌انجام نگرفته است.
متأسفانه درحال حاضر سهم ما از كشت آبي از كل اراضي زيركشت (15) درصد است كه شاخص سطح كشور حدود (49) درصداست. براي رسيدن به اين شاخص به استحصال آب از منابع فراواني كه‌دارد نياز به سرمايه‌گذاري با حمايت شبكه‌هاي بانكي و مراكز اجرايي‌است. يكي از سرمايه‌گذاريها، تكميل و بهره‌برداري از سدهاي تالوار،گلابر و تهم و احداث سد مشمپا و از يكسو استفاده بهينه از آب‌قزل‌اوزن است كه سدهاي خاكي و كشاورزي، ايجاد كانالهاي انحرافي،پمپاژهاي قوي در مسيرهاي مختلف جهت هدايت اين منبع آبي بسيارمهم مي‌باشد.
منابع مهم صنايع تبديلي غذايي، كشاورزي، دامي، معدن، توريسم‌و گردشگري، صنايع دستي و فرش از يكسو و ويژگي قرار گرفتن استان‌در مسير مركز به غرب و راه اروپايي از سوي ديگر مي‌تواند زنجان رابعنوان يكي از قطبهاي داخلي و بين‌المللي، تجاري، توريستي ودانشگاهي و پژوهشي تبديل كند كه توسعه فرودگاه زنجان از عوامل‌مهم اتصال اين قطب به سراسر ايران و دنيا خواهد بود.
با ايجاد واحدهاي صنعتي بزرگ از سوي وزارت صنايع و معادن،نيرو و پتروشيمي از سوي وزات نفت بمنظور ايجاد خوشه‌هاي صنعتي‌در صنايع شيميايي و نساجي و تحرك در بخشهاي مزيت‌دار صنعتي‌استان را متحول خواهد كرد. توجه به منابع نيروي انساني متعهد،متخصص، زنان و جوانان از عوامل رشد توسعه اقتصادي ما خواهدبود. نقش زنان در سرمايه‌گذاري خصوصاً در سطح كشور مي‌توانداهميت بسيار مهمي در جذب نيروهاي كاري و ايجاد اشتغال بشمارآيد. نقشي كه در همه دوران انقلاب اهميت خود در انقلاب و سازندگي‌توجهات را جلب كرده. پيشنهادي كه ما در زنجان كرديم، ايجاد يك‌صندوق سرمايه‌گذاري از سرمايه راكد زنان براي تزريق در اقتصادجامعه و ايجاد اشتغال و سرمايه‌گذاري جديد است.
متأسفانه عدم رسيدگي به توسعه روستايي، امكانات كشاورزي‌حتي كود و ارائه كود بموقع، امكانات رفاهي براي روستاييان مانع‌توسعه كشاورزي در منطقه ماست، منطقه‌اي كه مي‌تواند قطب اصلي‌كشاورزي و صنعتي در سطح كشور باشد.
پس از انتزاع قزوين و تاكستان بعنوان مركز ثقل سرمايه و درآمدصنعتي استان زنجان، متأسفانه زنجان شديداً از نظر صنعتي وسرمايه‌گذاري آسيب ديده كه در شرايط خاص، بخش خصوصي به‌تنهايي نمي‌تواند آن آسيب را جبران كند. متأسفانه دولتمردان ما بعد ازاين انتزاع، نتوانستند توجه خاص بعنوان يك مادري كه بچه‌اي را ازدست داده بايد بچه ديگري و شرايط ديگري را براي خانواده فراهم‌كند، اين توجه را نداشتند. بنظر مي‌آيد كه كار بسيار شد اما چون خلابسيار زيادي بخاطر اين انتزاع داشتيم، انتظار مي‌رود كه توجه دولت وهمكاران محترم در مجلس محترم براي جبران اين مشكل درسرمايه‌گذاري و براي واحدهاي ذكر شده ضروري است توجه خاصي‌كنند. ما بايد بتوانيم همه استانهاي كشور را دركنار همديگر بعنوان يك‌طرح ملي همانطوريكه مقام معظم رهبري فرمودند با هم ببينيم وطرحهاي منطقه‌اي خود را به توسعه اقتصادي، اجتماعي و ملي وصل‌كنيم.
زنان كه نقش بارزي را در كل كشور ايفاء كرده‌اند، بعد از مسأله‌منطقه خودم به چهار مسأله سريعاً اشاره خواهم كرد. يكي بحث زنان‌است. ما خانمها همه كسانيكه تلاش زيادي كرده‌اند نقش خوبي را در(25) سال اخير ايفاء كرده‌ايم و كرده‌اند خصوصاً خانواده شهداء وكسانيكه جانباز و آزاده داده‌اند و نقش مهم توسعه اقتصادي كه داشتندبنظر من در سطح كشور و در سطح دنيا مورد زبانزد قرار گرفته. اخيراًكه من در سوئيس بعنوان يكي از اعضاي هيأت اعزامي به اجلاس‌بين‌المجالس بودم مسايلي كه از ايران براي آنها گفتم خيلي جالب بود.در دنيا الان فكر اسلامي و فكر اقتصادي و سرمايه‌گذاري كه جامعه واسلام به كشور داده و خانمها توانسته‌اند در اين حد، خودشان را آنچنان‌نشان بدهند كه در سطح دنيا موردنظر قرار بگيرند، مي‌توانيم از اين‌ببعد نقش بسيار مهم و بارزتر داشته باشيم.
نقش زنان ما در مشاركت سياسي خصوصاً حضورشان در مجلس‌نقشي است كه (رئيس ـ خانم بيات! وقت سركار تمام است) مي‌تواند درآينده براي انتخابات رياست جمهوري بسيار مهم باشد، درسرمايه‌گذاريهايي كه بتواند زمينه خوبي را براي كشور از نظر سياسي‌ايجاد بكند. ما خانمها نمي‌توانيم در سايه‌اي حركت بكنيم كه درجايگاه تصميم‌گيري كلان قرار نگيريم.
بخش انرژي هسته‌اي بحثي است كه متأسفانه ما... (رئيس ـ ديگرآن را براي بعد بگذاريد، خيلي ممنون) بله، خواهش مي‌كنم، متشكرم.
رئيس ـ تشكر مي‌كنيم از اينكه وقت را رعايت كرديد. ناطق بعدي‌را دعوت بفرماييد.
منشي (سبحاني‌نيا) ـ جناب آقاي دكتر احمد احمدي بفرماييد.
احمد احمدي ـ بسم‌الله الرحمن الرحيم
بنده مي‌خواهم خدمت عزيزان عرض كنم اين وقت مجلس سرمايه‌ملي است، ما از اين واقعاً بايد به بهترين وجهي استفاده كنيم. اين‌آيين‌نامه داخلي را دوستان هرچه زودتر تدوين بكنند و يكمقدارصرفه‌جويي در وقت داشته باشيم، بلكه استفاده بيشتري ببريم. ازعزيزاني كه نطقهاي قبل از دستور دارند تقاضايمان اين است كه مسايل‌همگاني و موعظه‌ها، سلام و درود، ثناء و امثال اينها را يكمقدار كم‌بكنند. اگر يك سخنراني مطلبي را فرمود ديگر تكرار و تكرار (امروزخيلي خوب بود) نكنيم، براي اينكه از اين سرمايه به بهترين وجه‌استفاده كنيم.
از هيأت رئيسه محترم تقاضا داريم تا آنجائيكه مقدور است ازتعطيلات كم بكنند، حتي اگر بشود اين يكماه، يكهفته را بگونه‌اي‌برنامه‌ريزي كنند كه عزيزان شهرستاني به مناطقشان برسند ولي تعطيل‌عمومي در مجلس نباشد و اين..... (تعدادي از نمايندگان ـ در آيين‌نامه‌است) اين آيين‌نامه نيست، اين نوشته فقط مي‌توانند اينكار را بكنند،حالا ان‌شاءالله در آينده، بلكه يك تدبيري براي اينكار داشته باشيم. من‌مي‌دانستم صداي شما درمي‌آيد به همين جهت گفتم.
آري! اين تذكرهايي كه ما به دولتي‌ها مي‌دهيم بخصوص دوستان درنطقهاي قبل از دستور معلوم نيست چقدر از اينها عملي مي‌شود. چهارماه بنده از اوايل تيرماه به وزارت راه يك چيزي گفتم، براي يك‌مطلب جزئي هنوز هم عملي نشده. اينها را يك حسابي داشته باشيد كه‌اين دوستان دولتي بالاخره به اين تذكرها چه مقدار ارج مي‌نهند و اينهاهم يك حد و حدودي داشته باشد، خوب ما همه چيز مي‌گوييم، آنهاهم مي‌گويند كه توان آن را نداريم.
تقاضاي بسيار جدي كه دارم از اين سازمان مديريت و برنامه‌ريزي‌است كه اگر واقعاً ما مي‌خواهيم يك فرهنگ اقتصاد، صرفه‌جويي دربيت‌المال داشته باشيم، تمام اين خرجها، ريخت و پاشها، ميهمانيها،حتي افطارهايي كه بعضي ارگانها از بيت‌المال مي‌دهند همه اينها رابعلاوه آنچه كه مي‌خواهند نسنجيده به اين بودجه‌ها اضافه كنند، همه‌اينها را بررسي كنند. همينطور گزافي گفته مي‌شود (10) درصد، (15)درصد به بودجه‌ها اضافه شود، اين واقعاً بايد سازمان به سازمان،بررسي بشود كه آيا بنده كه (10) درصد تقاضا براي فلان سازمان‌مي‌كنم آيا من مستحق اين هستم يا نه؟ مقداري از واحدهايم كم شده،بودجه‌ام لازم نيست، بروم... و اگر سازمان برنامه و بودجه اينكار رانكند و حتي انجام بدهد، تقاضا از عزيزان مجلس اين است كه در اين‌بررسي بودجه امسال بادقت تمام بررسي كنيد و همه اينها را حذف‌كنيد. اينها سر به ميلياردها مي‌زند، ما از يكسو دستمان به سرمايه‌هاي‌خارجي دراز است و دريوزه مي‌كنند بعضي‌ها متأسفانه براي آمدن‌اينها، بهرصورت كه شده و از طرف ديگر اين بيت‌المال را بيهوده داريم‌خرج مي‌كنيم. اينها فساد مالي مي‌آورد، فساد فرهنگي مي‌آورد، وقتي‌ديگران مي‌بينند كه يك چنين ريخت و پاشهايي مي‌شود... آخر اين‌يعني چه؟ كه بنده هر كس از در وارد شد ميوه براي او بخرم! در يك‌ضيافتي كه در جنوب شنيدم داده شده كساني را آنجا دعوت كردند فقط(10) نوع خورش براي اينها تهيه كردند (فقط خورش!) البته «خرج كه‌از كيسه ميهمان بود حاتم‌طايي شدن آسان بود» بخصوص كه اگر يك‌لفت و ليسي هم براي اطرافيان باشد. شما را بخدا جلو همه اينها رابگيريد، از اين هديه دادنها تا همايشها كه هر روز... يك همايش شماداريد، دوتا، سه‌تا، گاهي فراوان در اين كشور برگزار مي‌شود و بياييدجلو همه آنها را بگيريد.
وزارت كشور به اين قاچاقهايي كه از مرز وارد مي‌شود و يا از مرزخارج مي‌شود... واقعاً آخر ننگ نيست براي كشوري كه بگويند روزي(3) ميليون ليتر بنزين از آن قاچاق مي‌شود؟! يا كاميونها، تانكرها رادارند از مرز خارج مي‌كنند (رئيس ـ آقاي دكتر! وقتتان هم تمام است)و به خارج مي‌برند و جلو آن را نمي‌توانند بگيرند؟! اينهمه وارداتي كه‌مي‌آيد، از كفش چيني... آخر اينها بايد يك حساب و كتابي داشته‌باشد؟ آخر چه مسؤوليتي اينها دارند كه بازار تعطيل مي‌شود و بعد هم‌خود آقايان ديروز اينجا به يك صورتي مي‌گويند كه اين دست مانيست! خوب، همه كنار همديگر بنشينند و با هم يك فكري بكنند.آخر اين كشور بايد سر و صاحبي داشته باشد، جلو اينها را بگيرند.وزارت كشور، نيروي انتظامي... اين قاچاق هرچه از آن وارد شودباعث تعطيلي كسب و كار و شغل مردم خواهد شد. خيلي عذرمي‌خواهم از خدمتتان و از آن يكهفته هم كه عرض كردم بنده بهيچوجه‌نمي‌خواهم دوستان به شهرستانها و مناطقشان نرسند. عرض من اين‌است كه برنامه‌ريزي بگونه‌اي باشد كه همه بتوانند به آنجا برسندبي‌آنكه كل مجلس تعطيل شود، برنامه هم براي آن دارم و خدمتتان‌مي‌گويم، ببخشيد.
رئيس ـ خيلي متشكر، ناطق بعدي را دعوت بفرماييد.
منشي (سبحاني‌نيا) ـ جناب آقاي حق‌شناس بفرماييد.
هادي حق‌شناس ـ بسم‌الله الرحمن الرحيم
حلول ماه مبارك رمضان را به همكاران محترم و ملت شريف ايران‌تبريك مي‌گويم و درود مي‌فرستم به ارواح طيبه شهداء، حضرت امام‌ـ رحمة‌الله عليه ـ و درود فراوان بر مردم ايران كه با تدابير مقام معظم‌رهبري بار ديگر بپاي صندوقهاي رأي آمدند تا مجلس هفتم شكل‌بگيرد به اميد آنكه اين حضور منجر به اصلاحي در امور مردم بگردد.
همينجا لازم مي‌دانم از مردم قهرمان شهرستان بندرانزلي كه درانتخابات گذشته شركت نمودند تقدير نمايم و اميدوارم مجلس هفتم‌بتواند توقعات مردم را كه حل مشكلات معيشتي آنهاست با تصويب‌قوانين گره‌گشا و كارساز حل نمايد.
مردم توقع دارند كه طي چهار سال آينده نرخهاي تورم، بيكاري وبهره بانكي به عدد يك رقمي برسد، مردم توقع دارند هزاران پروژه‌نيمه‌كاره استاني، ملي با تدبير مجلس به اتمام برسد، مردم توقع دارندشالوده علمي، سياسي، فرهنگي، اجتماعي و اقتصادي برنامه (20)ساله كشور در دوران مجلس هفتم پي‌ريزي محكم گردد، مردم توقع‌دارند مجلس هفتم مظهر وحدت ملي، هماهنگي بين ساير قوا ونهادهاي حكومتي باشد، مردم توقع دارند مجلس با تصويب طرحها ولوايح سطح منافع ملي را افزايش دهد. مردم توقع ندارند مجلس طرحهاو لوايحي را مصوب كند كه نتيجه آن ايجاد تنش در جامعه و خسارت‌بر منافع ملي باشد، مردم توقع ندارند مجلس در تقابل دولت باشد،بلكه مردم مي‌دانند كه كليد حل مشكلات آنها در تعامل مسؤولان‌حكومت نهفته است. امروز نه‌تنها اقتصاددانان، بلكه مردم نيز بر اين‌نكته تأكيد دارند كه راه‌حل خروج از بحران بيكاري فعلي و آينده كشورسرمايه‌گذاري در بخش توليد است كه لازمه اين امر اتخاذ سياستهاي‌اقتصادي باثبات و بلندمدت مي‌باشد تا بتوان به پشتوانه سياستهاي بلندمدت به جذب سرمايه پرداخت
تدابير مقام معظم رهبري براي تدوين برنامه (20) ساله يكي ازمصاديق سياستهاي بلندمدت جهت ايجاد ثبات اقتصادي است. لذا ازدستگاههاي اجرايي بخصوص سازمان مديريت و برنامه‌ريزي و بانك‌مركزي انتظار اين است كه برنامه‌ها و سياستهاي پولي و مالي رابگونه‌اي تدوين نمايند تا مردم ثمره سرمايه‌گذاريهاي سالهاي گذشته رابرداشت نمايند.
در اينجا علاوه‌بر مسايل كلان فوق، لازم مي‌دانم به چند مسأله ملي‌حوزه انتخابيه بپردازم. بدون شك درياي خزر بلحاظ موقعيت‌جغرافيايي سياسي، اقتصادي اهميت كمتر از خليج فارس ندارد. اما اززمان فروپاشي شوروي سابق در سه بخش نفت، آبزيان و حمل و نقل‌دريايي كمترين بهره‌برداري را جمهوري اسلامي ايران داشته است. درحوزه نفت هنوز به استخراج نرسيده‌ايم، بعد از (10) سال از فروپاشي‌شوروي سابق تأسيسات نفتي نكا را ايجاد كرده‌ايم كه البته درصورت‌توسعه و گسترش، تأسيسات مذكور مي‌تواند جبران مافات نمايد و خط‌لوله نكا ـ ري اگر (10) سال قبل انجام مي‌گرفت مطمئناً خط لوله باكو ـجيهان كه با حمايت آمريكا انجام مي‌گيرد از توجيه اقتصادي خارج‌مي‌گشت. لذا پيشنهاد مي‌گردد وزارت نفت در اقدام مشابه از خط انتقال‌نفت انزلي ـ رشت ـ تهران نيز جهت افزايش نفت بصورت سواپ يامعوض استفاده نمايد.
نكته مهم ديگر حمل و نقل دريايي است. بعد از (12) سال ازفعاليت شركت كشتيراني ملي هنوز تنها (15) درصد بار تجاري كشورتوسط ناوگان خودي در خزر انجام مي‌گيرد و درخصوص حمل و نقل‌فرآورده‌هاي نفتي حتي يك كشتي ايراني در خزر وجود ندارد. جا داردوزارت نفت و وزارت بازرگاني بعنوان متوليان حمل و نقل دريايي‌حضور فعالتر در درياي خزر داشته باشند و مجلس نيز مي‌تواند همانندساير كشورهاي جهان از صنعت دريانوردي حمايتهاي جدي‌تر ازجمله‌معافيتهاي مالياتي انجام دهد.
در اينجا لازم مي‌دانم به اين مهم اشاره نمايم كه هرقدر ايران دربهره‌برداري درياي مازندران حضور فعالتري داشته باشد در تدوين‌رژيم حقوقي نيز مؤثرتر مي‌تواند گام بردارد.
از وزارت جهادكشاورزي بخصوص شيلات ايران درخواست‌مي‌نمايم تا نسبت به پرداخت مابقي خسارت صيادان صنعت كيلكااقدام عاجل نمايد و از بانك كشاورزي درخواست مي‌نمايم باتوجه به‌وضعيت تأسفبار شركتهاي تعاوني پره‌صيادي در گيلان بخصوص‌شهرهاي انزلي، تالش و آستارا نسبت به بخشودگي سود و استمهال‌وامهاي دريافتي مساعدت ويژه نمايد.
در پايان ضمن تشكر از دستور مؤكد رياست محترم جمهوري‌درخصوص رفع مشكل كنارگذر بندرانزلي از وزارت راه و ترابري‌درخواست مي‌نمايم هرچه سريعتر عمليات اجرايي كنارگذر انزلي راآغاز نمايد و از وزارت راه و ترابري و استانداري گيلان بخاطر خريداراضي پل غازيان كه با دستور مقام معظم رهبري درحال احداث واتمام مي‌باشد تشكر مي‌نمايم. والسلام عليكم و رحمة‌الله
رئيس ـ خيلي ممنون.
4 ـ تذكرات نمايندگان مردم در مجلس شوراي‌اسلامي به مسؤولان اجرايي كشور
رئيس ـ تذكرات نمايندگان محترم مجلس به مسؤولان اجرايي‌كشور را قرائت مي‌كنم:
ـ آقاي حسين نوش‌آبادي نماينده محترم ورامين به وزير محترم‌بهداشت، درمان و آموزش پزشكي درخصوص تسريع در بهره‌برداري‌از مركز بهداشتي ـ درماني شهر باقرآباد و شروع عمليات اجرايي‌احداث بيمارستان قرچك.
ـ آقاي مرتضي تمدن نماينده محترم شهركرد به وزير محترم امورخارجه درخصوص تسريع در تعيين تكليف و پرداخت مطالبات‌خسارت‌ديدگان جنگ كويت.
به وزير محترم بازرگاني درخصوص پرداخت مطالبات كشاورزان‌استان چهارمحال و بختياري درخصوص فروش گندم به سازمان تعاون‌روستايي و اداره كل غله.
ـ آقاي سيدمحمود مدني‌بجستاني نماينده محترم گناباد به وزيرمحترم جهادكشاورزي درخصوص كمبود كود شيميايي در زمان‌حساس كشت كشاورزان.
ـ آقاي قدرت‌الله ايماني نماينده محترم خرم‌آباد به وزير محترم‌نيرو درخصوص تسريع در اجراي پروژه آبرساني به شهر سپيددشت‌باتوجه به رنج و مشكلات چندساله مردم از كمبود و يا نبود آب سالم.
آقايان: علي ديرباز و محمد آشوري‌تازياني نمايندگان محترم‌بندرعباس، قشم، ابوموسي و حاجي‌آباد، علي معلمي‌پور نماينده‌محترم ميناب، رودان و جاسك و سيدعبدالله حسيني نماينده محترم‌بندرلنگه و بستك به رئيس جمهور محترم و وزراي محترم نفت و نيرودرخصوص ضرورت اختصاص يارانه برقي كردن چاههاي كشاورزي‌استان هرمزگان در سالهاي 82 و 83 و اختلال در وضعيت‌سوخت‌رساني به شهرها و روستاهاي استان.
ـ آقاي ناصر سوداني نماينده محترم اهواز به رئيس جمهور محترم‌درخصوص دستور تخصيص نشان ايثار و شجاعت به فرماندهان‌ايثارگر دفاع مقدس كه جانباز يا شيميايي شده‌اند.
به وزير محترم نيرو درخصوص ساخت نيروگاه خورشيدي دراستان خوزستان بويژه اهواز.
آقايان: سيدعليرضا عبادي نماينده محترم بيرجند، موسي‌الرضاثروتي نماينده محترم بجنورد، حسين آفريده نماينده محترم شيروان وسيدمحمدصادق نيرومند نماينده محترم نهبندان و سربيشه به رئيس‌جمهور محترم درخصوص ضرورت اجراي كامل قانون تقسيم استان‌خراسان و توزيع غيرعادلانه بودجه، نيرو، امكانات و تجهيزات بين‌استانهاي جديد و لزوم تخصيص بودجه براي راه‌اندازي استانداريها وادارات كل.
ـ آقايان: محمدعلي حيدري نماينده محترم لنگرود، اسدالله عباسي‌نماينده محترم رودسر و املش، سيدكاظم دلخوش‌اباتري نماينده‌محترم صومعه‌سرا، حسينعلي قاسم‌زاده نماينده محترم بابل، عطاءالله حكيمي نماينده محترم رودبار، ناصر عاشوري‌قلعه‌رودخاني نماينده‌محترم فومن و شفت، ايرج نديمي نماينده محترم لاهيجان و سياهكل‌و كيانوش صادق‌دقيقي نماينده محترم آستانه‌اشرفيه به وزراي محترم‌جهادكشاورزي و بازرگاني درخصوص ضرورت تعيين نرخ برگ‌سبزچاي باتوجه به تعيين نرخ بعضي محصولات زراعي.
ـ خانم عشرت شايق نماينده محترم تبريز، اسكو و آذرشهر به‌رئيس جمهور محترم درخصوص رسيدگي به قرارداد ميلياردي سازمان‌ملي جوانان با مؤسسه نوآوران پارس با محتواي ضدارزشي طرح‌توانمندسازي جامع جوانان.
ـ آقاي حسن رزميان‌مقدم نماينده محترم درگز به وزير محترم‌بهداشت، درمان و آموزش پزشكي درخصوص ضرورت اختصاص‌سهميه پزشك متخصص جراحي عمومي و فرسوده بودن آمبولانسهاي‌اورژانس و مرگ بيماران اورژانس بخاطر اين مشكلات.
ـ آقاي سليمان جعفرزاده نماينده محترم ماكو و چالدران به وزراي‌محترم نيرو و جهادكشاورزي درخصوص رفع مشكل بي‌آبي منطقه‌عشايري بورآلان شهرستان ماكو داراي (30) روستاي عشايري فاقدآب آشاميدني و كشاورزي.
5 ـ تذكر آيين‌نامه‌اي و اخطار قانون اساسي آقايان:مهدي كوچك‌زاده، سيدكاظم دلخوش‌اباتري، حسين‌اسلامي، علي‌اكبر ناصري، سيدمحمدجعفرسادات‌موسوي، محمدحسين فرهنگي و حسينعلي‌قاسم‌زاده نمايندگان محترم تهران، صومعه سرا، ساوه،بابل، مباركه و تبريز
تعدادي از نمايندگان ـ تذكر داريم.
رئيس ـ اگر تذكراتي است مطرح بفرمايند.
منشي (موسوي) ـ آقاي دكتر (6) نفر ثبت‌نام كرده‌اند. آقاي‌كوچك‌زاده بفرماييد.
رئيس ـ آقاي كوچك‌زاده ماده موردنظرتان را هم بفرماييد.
مهدي كوچك‌زاده ـ بسم‌الله الرحمن الرحيم
مواد (21) و (39) آيين‌نامه. مي‌خواستم اينطور شروع كنم كه:
اين كاخ كه مي‌بيني گاه از من و گاه از تو جاويد نمي‌ماند خواه از من و خواه از تو
پس چه بهتر كه ما وظيفه‌مان را انجام دهيم.
تذكر اينجانب مواد (21) و (39) آيين‌نامه داخلي است كه وظايف‌رئيس مجلس و كميسيون برنامه و بودجه را متذكر مي‌شود لكن قبل ازورود به جزئيات تذكر خود لازم مي‌دانم تأكيد كنم كه ما يكروزهمكاري و همراهي با حداد، باهنر و ابوترابي و بطور كلي مجموعه‌مجلس هفتم كه به لطف خدا همه جريانهاي موجود در آن از آبادگر،وفاق، خط امام و غيره هدفي جز خدمت به ملت در چارچوب اسلام وارزشهاي انقلاب و رهنمودهاي رهبري ندارند اگرچه با ملامت شنيدن‌و مرارت هم توأم باشد را با يك عمر همنشيني در گلستان با كساني كه‌نان شرق مي‌خورند و مجيز غرب مي‌گويند عوض نمي‌كنيم وبدخواهان و وسوسه‌گران خناس بي‌جهت دل به ايجاد تفرقه ودودستگي در مجلس هفتم كه يد واحده است نبندند و سخنان پيش ازدستور سعيد و ديگران را بهانه نكنند كه عرض خود مي‌برند و زحمت‌ما مي‌دارند.
اما شرح تذكر؛ بند (6) ماده (21) يكي از وظايف رئيس مجلس راارائه گزارش كامل از تصميمات و اقدامات هيأت رئيسه دررابطه بامسايل مختلف مربوط به مجلس و واحدهاي تابعه آن هر سه‌ماه يكباربه نمايندگان ذكر مي‌كند.
آقاي رئيس! عدم ارائه اين گزارش سه‌ماهه در وقت مقرر خود كه‌محتويات آن مي‌توانست ابهامات را درمورد تمامي مسايل مربوط به‌مجلس ازجمله انتقال به ساختمان بهارستان را كه جمع كثيري ازنمايندگان به آن رضايت نداشته يا خلاف قانون مي‌دانند رفع و ياحداقل كاهش دهند. حال اگر هيأت رئيسه در اين مورد به تصميمي‌رسيده‌اند چه بهتر كه هرچه زودتر طبق اين وظيفه قانوني خود درگزارش سه‌ماهه به نمايندگان اعلام كنند.
اما بند (2) تبصره...
رئيس ـ جناب آقاي كوچك‌زاده! معمولاً بعنوان تذكر نطق قبل ازدستور نمي‌كنند. شما اگر كه...
كوچك‌زاده ـ آقاي دكتر! من مقدماتي گفتم براي اينكه وسواس وخناس‌ها سوءاستفاده نكنند...
رئيس ـ حالا خواهش من اين است كه اين سنت مي‌شود و...درست است كه شما پنج دقيقه وقت داريد...
كوچك‌زاده ـ آقاي دكتر وارد است؟
رئيس ـ ولي قانونگذار فرق گذاشته بين تذكر و نطق قبل از دستور،تذكر...
كوچك‌زاده ـ مي‌پذيرم، اما اگر شما وارد ندانيد من همين الان‌مي‌نشينم، اگر وارد مي‌دانيد انشاء من اينطور است...
رئيس ـ خواهش مي‌كنم شما آن جهاتي كه به اجراي آيين‌نامه‌مربوط است به ما مختصرتر تذكر بدهيد، من از باب رعايت وقت‌مجلس عرض مي‌كنم.
كوچك‌زاده ـ عدم ارائه گزارش سه‌ماهه از سوي رئيس مجلس‌درمورد تصميمات مربوط به مجلس. اما بند (2) تبصره ذيل ماده(39)، رسيدگي به عملكرد بودجه ساليانه مجلس و ارائه گزارش آن‌حداكثر تا پايان شهريورماه سال بعد را كه بايستي جهت اطلاع‌نمايندگان چاپ گردد را از وظايف كميسيون برنامه و بودجه ومحاسبات اعلام نموده است. از اين گزارش نيز متأسفانه تاكنون‌اطلاعي حاصل نشده است. انتشار آن مي‌تواند... (من چون ازرو مي‌خوانم ممكن است تلقي نطق پيش از دستور بشود، شفاهي‌خراب مي‌شود) رافع سؤالات بسياري باشد كه در ذهن نمايندگان‌محترم شكل گرفته يا مي‌گيرد و اينجانب براي اينكه موجب ضرورت‌جلسه غيرعلني ديگري از نوع جلسه يكشنبه آينده نشوم به جزئيات آن‌نمي‌پردازم. والسلام عليكم و رحمة‌الله
رئيس ـ متشكر، بنده از كميسيون برنامه و بودجه مي‌خواهم كه اين‌گزارش را بدهند و خود من هم جزو وظايف همان ماده (21) ان‌شاءالله گزارش را تقديم نمايندگان محترم خواهم كرد. يعني تذكر شما را واردمي‌دانم. نفر بعدي بفرماييد.
منشي (موسوي) ـ آقاي دكتر! (8) نفر ثبت‌نام كرده‌اند اگر هر نفرپنج دقيقه صحبت كنند (40) دقيقه طول مي‌كشد، مختصر باشد.
رئيس ـ بله، چون قرار است كه وقت مجلس را صرفه‌جويي كنيم‌ما آماده‌ايم تا ظهر هم شما تذكر بدهيد. اين آيين‌نامه دست بنده را بسته،اگر آيين‌نامه به من اجازه مي‌داد من از وقت مجلس نحو ديگري‌استفاده مي‌كردم، بفرماييد.
منشي (موسوي) ـ آقاي دلخوش بفرماييد.
سيدكاظم دلخوش‌اباتري ـ بسم‌الله الرحمن الرحيم
ماده (78)، از جناب آقاي رئيس اجازه مي‌خواهم كه اجازه بدهدكلام من در دو، سه جمله منعقد شود اگر تشخيص دادند كه نبايد ادامه‌بدهم بفرمايند.
در ارتباط با ماده (78) نطق پيش از دستوري كه برادر عزيزمان‌جناب آقاي سعيد ابوطالب... (رئيس ـ آقاي دلخوش! من يك خواهشي‌كرده بودم...) اجازه بدهيد كلام منعقد شود، ادامه نمي‌دهم، فقط اين‌جمله را... (رئيس ـ همان خواهش من را شما درنظر داشته باشيد) بله،حتماً. باتوجه به اينكه ايشان بهرحال توهين به بيش از (100) نفر ازدوستان داشتند اگر اجازه بدهيد من چند جمله‌اي صحبت كنم (رئيس ـمن مي‌گويم شما روز يكشنبه صحبت كنيد) اگر اجازه نمي‌دهيد من‌توجه جناب‌عالي را به ماده (78) بندهاي (3و2،1) آن جلب مي‌كنم كه‌وظيفه حضرت‌عالي است در جلسه علني تذكر شفاهي به ايشان بدهيد ويا اخطار در جلسه علني و يا اينكه اخطار و توبيخ متخلف.
چون در اينجا صراحت دارد كه نمايندگان براساس مسؤوليت‌نمايندگي متعهد و ملتزم به حفظ حيثيات مجلس و نمايندگان... مابقي‌آنرا نمي‌خواهم. والسلام
رئيس ـ تشكر مي‌كنم، از نمايندگان ديگري هم كه بخواهند راجع‌به اين موضوع تذكر بدهند، همانطور كه قبل از شروع مجلس‌درخواست كردم مجدداً تقاضا مي‌كنم اين بحث را براي اينكه كاملتربشود و جامع‌الاطراف باشد براي يك موقع موسع‌تري بگذارند كه‌ان‌شاءالله روز يكشنبه به اين موضوع اختصاص بدهيم. نفر بعدي رابفرماييد.
منشي (موسوي) ـ نفر بعدي آقاي اسلامي هستند.
رئيس ـ آقاي اسلامي بفرماييد.
حسين اسلامي ـ بسم‌الله الرحمن الرحيم
من ابتداء مي‌خواهم محضر رياست محترم مجلس عرض كنم حالاكه اين آيين‌نامه هست شما يكمقدار حوصله بفرماييد تا آيين‌نامه بعدي‌ديگر...بالاخره حوصله بفرماييد.
ماده (23) بند (11) موردنظر من است كه درواقع حفظ شأن ومنزلت و اقتدار مجلس و دفاع از حقوق و جايگاه قانوني نمايندگان‌است. آقاي رئيس! من در مورخه 3/4/83 نامه‌اي را با (107) امضاءبه دفتر حضرت‌عالي تحويل دادم و دومرتبه هم بصورت شفاهي‌محضر حضرت‌عالي عرض كردم كه اين مشكل نمايندگان شهرستاني‌است. تاكنون هيچ جوابي دريافت نكرده‌ايم و پيشنهاد من اين است‌حداقل در قوانيني كه در آينده مي‌خواهد در اين راستا تصويب شودمحبت بفرماييد و اين را درنظر بگيريد.
ببينيد! نمايندگان شهرستاني مثل خود بنده بعضاً دو حوزه انتخابيه‌داريم مثل ساوه و زرنديه، بعضي از نمايندگان سه، چهارحوزه دارند.شما يكنفر درواقع براي مسؤوليت دفتر نماينده در قانون پيش‌بيني‌كرده‌ايد و يك هزينه‌اي را براي آن درنظر گرفته‌ايد. اولاً مردم نماينده‌را صرفاً در جايگاه قانونگذاري تلقي نمي‌كنند، بلكه انتظار دارند در هرشهرستاني مسؤولي جوابگو و پاسخگو باشد. من استدعا مي‌كنم براي‌اينكه (107) نفر امضاء كرده‌اند و فكر مي‌كنم بقيه دوستان هم الان اگراظهارنظر بكنند قطعاً نظرشان اين است كه در اين قانون تجديدنظرشود. اين مربوط به قبل است، در آينده ان‌شاءالله تجديدنظر شود،تشكر مي‌كنم. والسلام عليكم و رحمة‌الله
رئيس ـ خيلي ممنون، نفر بعدي را دعوت بفرماييد.
منشي (موسوي) ـ نفر بعدي آقاي ناصري هستند، بفرماييد.
علي‌اكبر ناصري ـ بسم‌الله الرحمن الرحيم
با گراميداشت ماه باريابي به ضيافت الهي. تذكر بنده ذيل مواد(21) و (23) و بنوعي هم ماده (145) آيين‌نامه است.
رياست محترم حضرت آقاي حداد! پيرو سفر به مشهد مقدس ومواجهه با طرح مشاكل عديده مردم در رابطه با تورم و افزايش‌روزافزون قيمتها، در مجلس كميسيونها را موظف فرموديد كه ظرف‌سه‌هفته دررابطه با علل... (رئيس ـ پنج هفته گفته بودم) بله، ظاهراً آن‌ضرب‌الاجل سپري شده و مردم مي‌پرسند كه نتيجه اين توجه ويژه‌رياست محترم مجلس و مجلس هفتم در برخورد جدي و قاطع با تورم‌چيست؟ تصويب يك‌فوريتي عدم افزايش قيمتها در سال 84 بارقه‌اميد و آرامش را در... (رئيس ـ جناب آقاي ناصري! اينكه مي‌فرماييد ودر عين‌حال درست هم هست اما انطباق آن با موادي كه ذكر كرديدچيست؟) در رابطه با ارائه گزارشها كه بنحوي ما منتظر گزارش ازكميسيونها هستيم كه نتيجه بررسيهايشان دررابطه با علل و ريشه گراني‌چيست؟ افزايش قيمتها در اين ماههاي اخير اعتراض گسترده مردمي رادر اجناس و ارزاق...
رئيس ـ جناب آقاي ناصري! راجع به اين مطلب كه از سنخ تذكرنيست حضرت‌عالي توقف بفرماييد و ادامه ندهيد. آن مطلب را بنده‌مصرانه دارم پيگيري مي‌كنم، آقاي دكتر دانش‌جعفري رئيس كميسيون‌اقتصاد هم مأمور هستند رسيدگي كنند، در عمل معلوم شد كه بيش ازپنج هفته وقت مي‌خواهد به جهت جامع‌الاطراف بودن گزارشي كه بايدبه نمايندگان تقديم شود. چون نخواستيم كار شتابزده‌اي هم بكنيم‌ان‌شاءالله من نتيجه آن را بزودي به مجلس تقديم خواهم كرد. خيلي‌متشكر. (ناصري ـ تشكر مي‌كنم) نفر بعدي را بفرماييد. حالا آقاي‌عليخاني هم خواهش ما را براي احاله به روز يكشنبه مي‌پذيرند، اگرراجع به همان موضوع است، بفرماييد.
قدرت‌الله عليخاني ـ بسم‌الله الرحمن الرحيم
بند (11) ماده (23). بنا به آن صحبتي كه اول صبح در خدمت شماداشتيم من نمي‌خواستم تذكر بدهم و صحبت كنم. منتهاي مراتب‌بعضي از مواقع شما از تذكر دادن مانع مي‌شويد، از اين بابت كه مسايل‌كش پيدا نكند. ولي مشاهده مي‌كنيم كه شما وعده مي‌دهيد بعداً ماصحبت مي‌كنيم در جلسه غيرعلني يكشنبه. ولي باتوجه به اينكه‌مطلب را هم مي‌فرماييد، مي‌بينيم بعضي از دوستان عنايت ويژه راندارند. لذا مطالبشان از طريق اين وسيله به مردم منعكس مي‌شود،مردم هم گوش مي‌دهند و بعد مردم در جريان قرار نمي‌گيرند كه شما دريكشنبه آينده‌اي كه داريد چه مطلبي را مي‌خواهيد خودماني با عزيزان‌در ميان بگذاريد. لذا اجازه بدهيد بنده هم عرايضم را عرض كنم،يكطرفه نباشد، بعد اگر مطلبي داشتيد به اتفاق هم ان‌شاءالله يكشنبه پاي‌صحبت شما و اظهارات همكارانمان و اظهارات خودمان مي‌نشينيم.
رئيس ـ حالا قبل از اينكه فرمايشتان را ادامه بدهيد يك جمله ازبنده گوش بفرماييد! اگر گاهي بعضي از امور را به جلسه غيرعلني‌ارجاع مي‌دهم همان نظر بنده حفظ شأن و منزلت مجلس است، امانظرم اين نبود كه نتيجه جلسه غيرعلني به اطلاع مردم نرسد. مقصودبنده اين است كه ما در جلسه يكشنبه، يكساعتي مفصل راجع به آن‌اموري كه عرض كردم و بعضي از نمايندگان هم نطق قبل از دستوركردند و در بعضي از روزنامه‌ها هم مطالبي آمده صحبت كنيم، برآيند ونتيجه آن جلسه را هم ما دراختيار مردم بگذاريم. مقصود من اين بود كه‌اگر قرار است براي حفظ شأن مجلس اطلاع‌رساني هم بشود، بعد ازمذاكرات يكشنبه انجام بشود. با وصف اين، جناب عالي مختاريد اگرمايل هستيد ادامه بدهيد، اگر نه بگذاريد براي يكشنبه.
عليخاني ـ با اجازه حضرت عالي و همكاران عزيزمان. (رئيس ـ خواهش مي‌كنم) من ستايش مي‌كنم از بعضي از همكاران خودمان درمجلس كه واقعاً براي حفظ منزلت و شأن مجلس و نمايندگان محترم‌دلسوزي كردند و دلسوزي مي‌كنند و من به همه كساني هم كه صحبت‌كردند ازجمله آقاي سعيد ابوطالب و حضرت حجت‌الاسلام‌والمسلمين جناب آقاي دكتر احمدي، ارادت خاص دارم، خودشان هم‌مي‌دانند، منتها ببينيد! ما وقتيكه مي‌خواهيم براي حفظ شأن و منزلت‌نمايندگان و مجلس دلسوزي كنيم، وقتيكه مي‌آييم يك مطلبي را ازطريق مجلس با مردم كه اول صبح به مجلس گوش مي‌دهند داريم‌مطرح مي‌كنيم، خود طرح اين قصه، شأن و منزلت نمايندگان را زيرسؤال برده و مي‌برد. نه تنها اظهارات برادر عزيز و بزرگوارمان جناب‌آقاي دكتر احمدي و جناب آقاي سعيد ابوطالب، بلكه بعضي ازمصاحبه‌هايي هم كه بعضي از برادران داشتند و دارند.
عزيزان ببينيد! من به همكاران عزيز صراحتاً اعلام مي‌كنم بعضي‌ها(خوب نمي‌خواهم اسمش را شعار بگذارم) اعتقادشان را اعلام‌مي‌كنند، يكطوري صحبت مي‌كنند انگار كه دلسوز نظام و رهبري وانقلاب و ملت فقط آنها هستند. خير، من مي‌خواهم بالصراحه اعلام كنم‌ما در ميدان امتحان‌مان را داده‌ايم و شما هم اكثراً شاهد بوده‌ايد.خواهش مي‌كنم بعضي از آقايان خودشان را دلسوزتر از ديگران مطرح‌نكنند و طوري صحبت نكنند كه فقط آنها دلسوز نظام و مجلس و شأن ومنزلت مجلس هستند.
عزيزان! بنده نه مسافر (80) نفر مشهد بودم، نه در مجلس ششم، نه‌در مجلس هفتم تاكنون از هيچ وزارتخانه‌اي نه هديه‌اي گرفته‌ام نه ازسوي هيچ وزارتخانه‌اي مسافرت رفته‌ام، هيچ جا نرفته‌ام. لذا وامداركسي نبوده‌ام و نيستم.
عزيزان و برادران! خواهش مي‌كنم اگر مطلبي در حفظ شأن ومنزلت مجلس و نمايندگان محترم هست، جلسه غيرعلني برگزار كنيد،بنشينيم اظهارنظرهاي مختلف بشود، هرچه آقايان (اكثريت) تصميم‌گرفتند ما تابع آن رأي اكثريت هستيم. لذا من خواستم به ملت عزيزمان‌عرض كنم اصلاً نمايندگان محترم، چه نمايندگان مجالس سوم، چهارم،پنجم و ششم اكثراً اينطوري نبودند، چه مجلس هفتم اينطوري نيستنداهل مسافرت باشند و بخواهند با كسي معامله كنند، معامله‌اي كرده‌باشند، اصلاً چنين چيزي نبوده و نيست و اكثريت قاطع نمايندگان‌محترم مجلس هفتم هم پاك و از اين چيزها منزه هستند و اگر سازمان ووزارتخانه‌اي دعوت كرده، خصوصي مي‌شود آن سازمان و آن‌وزارتخانه‌ها را هيأت رئيسه محترم و يا كميسيون مربوطه احضار ودعوت كنند و از آنها بازخواست كنند. من خواهش مي‌كنم بعدها همچنين مطالبي به تريبون مقدس مجلس كشيده نشود كه حيثيت همه مازير سؤال مي‌رود. با عرض معذرت از همه همكاران و هيأت رئيسه.والسلام عليكم و رحمة‌الله
(تعدادي از نمايندگان ـ احسنت)
رئيس ـ تشكر مي‌كنم، خيلي ممنون.
منشي (موسوي) ـ نفر بعدي آقاي زادسر هستند.
سليماني ـ ما پيشنهاد كفايت تذكرات را داريم.
رئيس ـ بله، پيشنهاد كفايت تذكرات در آيين‌نامه نداريم، ان‌شاءالله در آيين‌نامه جديد به يك شكلي... آقاي زادسر بفرماييد.
علي زادسر ـ بسم‌الله الرحمن الرحيم
البته اگر مي‌فرماييد كه كفايت است بنده صحبت نكنم. ولي باتوجه‌به اينكه... (همهمه نمايندگان) از آقاي رئيس سؤال كردم، از شما كه‌سؤال نكردم.
حالا باتوجه به اينكه فرمايشات دوستان از بلندگوي مجلس پخش‌شده و مردم مستحضر شده‌اند... (رئيس ـ ماده مورد نظرتان همان بند(11) كذايي است؟!) بله، جناب آقاي رئيس! حقيقتاً جايگاه مجلس برهمگان روشن است، بر ملت رشيد ايران هم روشن است و سروران وبزرگواراني هم كه اين مطلب را مطرح مي‌فرمايند بايد به اين نكته توجه‌كنند كه اين بلندگو حالا منهاي همه قضايايي كه دوستان فرمودند تشييع‌و ترويج بعضي از كسانيكه بنوعي مخالفت با نظام و اسلام داشتند ودارند نشود كه متأسفانه از سر خيرخواهي بعضاً اين اتفاقات پيش آمده،ازجمله همين مطلبي كه الان آقايان معترضند.
اجازه بدهيد من دو نكته را خلاصه عرض كنم و رفع زحمت كنم(رئيس ـ مختصر بفرماييد كه وارد دستور بشويم) نكته اولي كه فرمودندكه ناخواسته در اين جلسه قرار گرفتند، اين خيلي عجيب است كه‌حدود (80) نفر...
رئيس ـ حالا جناب آقاي زادسر! چون روز يكشنبه ما مي‌خواهيم‌وارد اين بحث بشويم، حضرت عالي لطف كنيد همان تذكر آقاي‌عليخاني از باب حفظ شأن به يك معنا كفايت مي‌كرد...
زادسر ـ ببينيد! چند سؤال از بلندگو مطرح شد...
رئيس ـ خوب، بعداً نتيجه مذاكرات را هم ما از بلندگو به اطلاع‌مردم مي‌رسانيم، ببينيد! حالا چرا بنده اين خواهش را از شما مي‌كنم؟براي اينكه از قاعده «الكلام يجر الكلام» ما بايد توجه داشته باشيم.جناب عالي ممكن است يك مطلبي بفرماييد...
زادسر ـ ببخشيد آقاي رئيس! اگر قول مي‌دهيد كه سه، چهار سؤال‌جدي كه در نطق مطرح شد كه چه كساني رفتند، ميزبان چه كسي بود،آن آقاي فلان... اگر قول بدهيد كه اينها را براي مردم توضيح بدهيد من‌حرفي ندارم.
رئيس ـ بنده خودم را متعهد مي‌دانم به اينكه اين موضوع را بنحوآشكار و با ورود در جزييات روز يكشنبه در جلسه غيرعلني مطرح‌كنم.
زادسر ـ به استحضار مردم هم برسانيد.
رئيس ـ تشكر مي‌كنم. تمام شده؟
منشي (موسوي) ـ آقاي نعمت‌زاده، آقاي سادات‌موسوي، آقاي‌فرهنگي و آقاي قاسم‌زاده، چهارنفر وقت گرفته‌اند.
رئيس ـ آقاي نعمت‌زاده بفرماييد.
قربانعلي نعمت‌زاده‌قراخيلي ـ بسم‌الله الرحمن الرحيم
باتوجه به اينكه تعداد تذكرات امروز زياد شده، من ان‌شاءالله براي‌جلسه بعد مي‌گذارم.
رئيس ـ خيلي متشكر، بقيه هم به ايشان اقتداء كنند. آقاي‌سادات‌موسوي بفرماييد.
سيدمحمدجعفر سادات‌موسوي ـ بسم‌الله الرحمن الرحيم
البته اگر جناب آقاي حداد با گفتن ماده و بندي كه هست نگويند«آن ماده كذايي!»، بند (11) ماده (23) درخصوص رعايت شؤونات‌مجلس.
بنده عرض مي‌كنم كه در 18/7/83 يعني حدود (10)، (11) روزقبل آقايان شاهد بازي ايران و آلمان بودند كه بنفع زلزله‌زدگان بم بود.اين تذكر را داشتم كه برنامه پخش مسابقات را شبكه ZDF آلمان با (22)دوربين قبول كرده بود (حالا يا خريده بود، اجاره كرده بود، كنترات‌كرده بود، آن بماند). رياست محترم مجلس كه رئيس يك قوه مهم دركشور است، (حضرت آقاي حداد) وقتيكه در آن مراسم شركت كردند،مسؤولين تشريفات، حالا تشريفات مجلس و يا تربيت‌بدني، فدراسيون‌فوتبال قصوري را كه داشتند درخصوص اينكه (22) دوربين دارد كارمي‌كند و مراسم را پخش مي‌كند. رئيس فدراسيون آلمان را چندين بارنشان مي‌دهد و يا برخي از صحنه‌هايي را كه تعمداً دوربين رامي‌چرخاند ولي از اينكه رئيس محترم مجلس شوراي اسلامي كه يكي‌از اعتبارات سه‌گانه نظام است و سرور همه (290) نفر نماينده مجلس‌و اعتبار مجلس است (رئيس ـ بنده هم اين را تأييد نمي‌كنم) يكبارنشان نمي‌دهند، فقط در حدود يك جمله آقاي گزارشگر راديو وتلويزيون ايران از ورود آقاي حداد خبر مي‌دهند. مسؤولين فدراسيون‌فوتبال و تربيت‌بدني را براي اين قضيه تذكر بدهيد.
رئيس ـ تشكر مي‌كنم. اين يك تذكري است به راديو و تلويزيون‌آلمان. نفر بعدي را دعوت بفرماييد.
منشي (موسوي) ـ آقاي فرهنگي بفرماييد.
رئيس ـ يكروز مي‌خواهيم هركسي مي‌خواهد تذكر بدهد، بدهد كه‌شما بدانيد اگر بخواهيم به همه تقاضاها جواب بدهيم چه خواهد شد؟آقاي فرهنگي بفرماييد.
محمدحسين فرهنگي ـ بسم‌الله الرحمن الرحيم
اصل شصت و نهم قانون اساسي (رئيس ـ يعني شما اخطار قانون‌اساسي داريد؟!) بله (رئيس ـ آخر آيين‌نامه را در دستتان گرفته‌ايد!)خير، قانون اساسي است. اصل شصت و نهم قانون اساسي مي‌گويد:«مذاكرات مجلس شوراي اسلامي بايد علني باشد و گزارش كامل آن ازطريق راديو و روزنامه رسمي براي اطلاع عموم منتشر شود. درشرايط اضطراري درصورتيكه رعايت امنيت كشور ايجاب كند، به‌تقاضاي رئيس‌جمهور يا يكي از وزراء يا (10) نفر از نمايندگان جلسه‌غيرعلني تشكيل مي‌شود».
اطلاقي كه در اين اصل قانون اساسي است و آيين‌نامه داخلي هم‌هيچگونه قيدي نسبت به آن ندارد و ماده (103) كه در آيين‌نامه اشاره‌به تشكيل جلسات غيرعلني دارد، شق ثالثي را تصوير نكرده كه بگوييم‌ما يك جلسه علني و يك جلسه غيرعلني و يك جلسه غيرعلني‌غيررسمي داريم.
جلسات متعددي كه از آغاز تشكيل مجلس بشكل غيرعلني برگزارشده، به جزء يك مورد، بقيه موارد آن هيچكدام بحثهايي نبوده‌اند كه‌اطلاع عموم از آنها اخلالي به امنيت عمومي يا بعنوان يك مسأله‌اضطراري در كشور مطرح شود. ديروز من تا آخر همه بحثها را دقت‌مي‌كردم دقيقاً بحثهايي بود كه بايد به اطلاع مردم مي‌رسيد و آنها ازديدگاههاي افراد مختلفي كه در كشور يا در بخش اجرايي يا در بخش‌قانونگذاري نظرات و ديدگاههايي دارند مطلع مي‌شدند. اينكه اين رابشكل غيرعلني برگزار مي‌كنيم، يك احساسي در جامعه بوجود مي‌آيدكه يك بحث اضطراري وجود داشته و جلسه‌اي كه با آغاز رسمي و باقرائت قرآن كريم با نطقهاي پيش از دستور قطع مي‌شود و پرداخته‌مي‌شود به بحثهايي كه لازم نمي‌دانند مردم از آنها مطلع بشوند، ابهاماتي‌را در افكار عمومي بوجود مي‌آورد. لذا بنظر بنده اين را خروج ازتصريح موجود در اصل (69) قانون اساسي مي‌دانم.
رئيس ـ خيلي متشكرم، اخطارتان را وارد نمي‌دانم، به اين علت كه‌جلسه غيرعلني غيررسمي، اين اصلاً ربطي به آيين‌نامه ندارد. ما يك‌عده‌اي هستيم مي‌توانيم هر زمان تصميم بگيريم دور هم بنشينيم وصحبت كنيم. اين يك جهت آن، چون غيرعلني و غيررسمي است.آنچه در قانون اساسي آمده است غيرعلني رسمي است.
اما علت اينكه ما بعضي از جلسات را غيرعلني و غيررسمي برگزارمي‌كنيم دو جهت است. يكي همان مطالبي كه ممكن است جزييات آن‌سودي نداشته باشد يا احياناً ضرر داشته باشد. اما نكته مهمتر اينكه درآيين‌نامه ما براي بعضي از جلسات (مثل جلسه ديروز) پيش‌بيني‌خاصي نشده است. ببينيد! مثلاً ديروز ما تصميم گرفتيم (10) نماينده‌هر كدام سه دقيقه صحبت كنند. اين يك تصميم موردي است. ممكن‌است در يك جلسه ديگري (20) نفر صحبت كنند، ممكن است دريك جلسه (5) نفر صحبت كنند. اين نوع مذاكرات كه مي‌خواهيم‌آزادي بيشتري به نمايندگان بدهيم و هر كسي صحبت بكند و بعضي ازصحبتها هم ممكن است ناظر به همان بحثهايي باشد كه في‌المجلس‌مطرح مي‌شود، چون در آيين‌نامه چيزي براي اينها پيش‌بيني نشده، ازاين جهت ما براي اينكه آزادتر باشيم جلسه را غيرعلني و غيررسمي‌قلمداد مي‌كنيم، يعني دو جهت است، فقط جهت امنيتي و مثلاً آن‌نكات موردنظر شما را ندارد. بهرحال اگر يكوقت آيين‌نامه اصلاح شدو براي آن نوع جلسات هم آئيني وضع شد، ما اگر بتوانيم طبق آيين‌نامه‌عمل كنيم، عمل مي‌كنيم. باز هم كسي هست؟
منشي (موسوي) ـ آخرين نفر آقاي قاسم‌زاده هستند.
رئيس ـ بفرماييد.
حسينعلي قاسم‌زاده ـ بسم‌الله الرحمن الرحيم
جناب آقاي رئيس! من هم اخطار اصل (88) قانون اساسي و هم‌تذكر مواد (146) و (147) آيين‌نامه را دارم.
رئيس ـ آقاي قاسم‌زاده! اينها را جدا كنيد، اگر اخطار قانون اساسي‌داريد آنرا جدا بدهيد، تذكر هم داريد جدا بدهيد، در آيين‌نامه حكم‌اخطار و تذكر با هم فرق مي‌كند، واكنش و تصميم‌گيري هم فرق مي‌كند.
قاسم‌زاده ـ حالا شما تحت عنوان تذكر تلقي بفرماييد. مواد(146) و (147) آيين‌نامه. ببينيد! هدف بنده هم وقتگيري از مجلس‌نبود، براي اينكه مدتي است كه ديدم عملاً پاسخي نگرفتم فلذاضروري ديدم كه اين تذكر را بدهم.
جناب آقاي دكتر! حضرت عالي اشاره‌اي داشتيد مبني بر اينكه‌سؤالاتي كه مطرح مي‌شود براساس بالا بودن حجم سؤالات طبيعتاً اين‌اتفاقات دارد مي‌افتد. من اعتقادم اين است همانگونه كه مجلس دروظيفه‌اش آمده كه در قانونگذاري نقش اساسي را ايفاء بكند، در كنارش‌نظارت هم در همان حدّ داراي اهميت است و احساس مي‌كنم به اينكه‌اِعمال نظارت نمايندگان به جريان سؤال و يا استيضاح از دستگاههاي‌اجرايي و وزراء برگشت مي‌كند. من هم تذكرم به ماده (146) مي‌خوردمبني بر اينكه قصوري از طرف كميسيونهاي مختلف است، اين بخش‌قضيه كميسيون موظف است حداكثر ظرف يكهفته جلسه‌اي با حضوروزير سؤال‌كننده تشكيل دهد كه متأسفانه مي‌توانم ادعا كنم كه بصورت‌قاطعانه اين عملي نمي‌شود. بنده اقلاً دو سؤال داده‌ام كه اين اتفاق‌نيفتاد. حداقل قريب به يكماه طول كشيده كه كميسيون جلسه تشكيل‌بدهد.
از طرف ديگر ماده (147)، الان مي‌توانم ادعا كنم بالاي دو ماه(قريب به سه‌ماه) است كه ما سؤالي را از وزير نيرو داشتم، بعد دركميسيون مطرح شده، قانع نشديم، هنوز هم در دستور نيامده است. من‌معتقدم بجاي اينكه تمركز بيشتر بر روي بررسي طرحها و لايحه‌بگذاريم، (جناب آقاي دكتر!) اعتقاد من اين است بر روي مسأله سؤال‌هم شما حساس باشيد. براي اينكه در كنار جريان قانونگذاري، نظارت‌هم از اهميت بالايي برخوردار است. والسلام
رئيس ـ تشكر مي‌كنم، ظاهراً درباره شماره موادي كه موضوع تذكرشما بود يك اختلاف نظري بين هيأت رئيسه و جناب عالي هست، حالابعداً تشريف بياوريد اينجا يك توضيحي داده بشود.
6 ـ تصويب كليات لايحه تغيير نام سازمان‌بنادر و كشتيراني به سازمان بنادر و دريانوردي
رئيس ـ دستور جلسه را مطرح بفرماييد.
منشي (حاجي‌بابايي) ـ دستور جلسه ادامه رسيدگي به گزارش شوراول كميسيون عمران درمورد لايحه تغيير نام سازمان بنادر و كشتيراني‌به سازمان بنادر و دريانوردي است. آقاي رئيس! مخبر صحبت كردند،الان نوبت موافقين و مخالفين است.
منشي (محبي‌نيا) ـ مخالف اول آقاي سليماني هستند.
رئيس ـ بفرماييد.
حسن سليماني ـ بسم‌الله الرحمن الرحيم
جناب آقاي رئيس! من بعلت اينكه تذكرات طولاني شد و ابهامات‌آن را هم با رياست محترم كميسيون صحبت كردم كه با پيشنهاد در شوردوم حل كنند، از صحبت كردن منصرف هستم.
منشي (محبي‌نيا) ـ نفر بعدي آقاي اختري هستند، آقاي اختري‌صحبت مي‌فرماييد؟
رئيس ـ آقاي اختري بعنوان مخالف مي‌خواهند صحبت كنند،بفرماييد.
عباسعلي اختري ـ بسم‌الله الرحمن الرحيم
نمايندگان محترم عنايت بفرمايند! در رابطه با لوايحي كه عزيزان‌بعنوان مخالف صحبت نمي‌كنند، در مجلس صحبت كافي و بحث‌پيرامون آن مطرح نمي‌شود و چه بسا آن قوانين و مقرراتي كه نياز به‌بازنگري و تجديدنظر دارد مورد توجه قرار نمي‌گيرد. دررابطه با اين‌لايحه تغيير نام سازمان بنادر و كشتيراني به سازمان بنادر و دريانوردي‌يك چنين مطلبي مطرح است. من علل مخالفتم را به ترتيب (ضمن‌چند نكته) يادآوري مي‌كنم.
نكته اول كه يك درد عمومي است اين است كه اينگونه لوايح ازچيزهايي كه حلاّل مشكل مردم باشد نيست. در بسياري از اين لوايح وطرحهايي كه وقت مجلس را مي‌گيرد اين اشكال مطرح است. البته‌نمايندگان عنايت دارند، در كميسيون هم اين به اتفاق آراء تصويب‌نشده، بلكه با اكثريت و بعضي مخالف بوده‌اند. در ماده واحده آمده‌است كه: «از تاريخ تصويب اين قانون نام سازمان بنادر و كشتيراني به‌سازمان بنادر و دريانوردي تغيير و كليه قوانين و مقررات حاكم برسازمان بنادر و كشتيراني عيناً در سازمان بنادر و دريانوردي حاكم وجاري خواهد بود».
اين عنوان «حاكم بودن كليه قوانين» دامنه‌اي دارد، شامل‌مصوبه‌هايي كه همه آنها در قبل از پيروزي انقلاب در سالهاي 39، 46،47 و 51 تصويب شده است، مي‌شود و بسياري از آنها محل تأمل‌است، لااقل نمايندگاني كه الان مي‌خواهند تصويب كنند كليه آن قوانين‌در اينجا حاكم خواهد بود، بايد به آن قانونها بنگرند و چه بسا شايسته‌است همه آنها را عوض كنند.
رئيس ـ جناب آقاي اختري! صحبت از تغيير نام است!
اختري ـ خوب بله، تغيير نام اين عوارض را بدنبال دارد.
رئيس ـ خوب، اگر تغيير نام ندهيد اين عوارض را بدنبال ندارد؟
اختري ـ الان فرصتي است كه بجاي اين تغيير نام كه موجب‌مي‌شود... «بعد از آن دارد و كليه قوانين فلان» از اين به بعد هم حاكم وجاري خواهد بود. شايسته است نمايندگان اين را نپذيرند و رد كنند وبخواهند كه آن قوانين و مقررات بازنگري بشود. حالا شما اجازه‌بفرماييد من بقيه عرايضم را تا آخر تقديم كنم.
رئيس ـ بله، استفاده مي‌كنيم.
اختري ـ در صفحه (2) دررابطه با درآمد حاصل دارد كه: «به‌حساب ذخيره مخصوص ريخته خواهد شد تا به مصارف معينه درآيين‌نامه برسد». خوب، اين درآمد حاصل را به حساب ذخيره‌مخصوص ريختن، چيزي است كه در خيلي از موارد مجلس تأييدنمي‌كند.
باز در همين صفحه كه مربوط به مصوبه سال 39 است صحبت ازاستخدام كارشناس خارجي است، آنهم در خيلي از جاها نمايندگان‌روي آن تأمل مي‌فرمايند.
مطلب ديگر، در صفحه (3) آمده كه: «مقررات اين قانون شامل‌كليه بنادر و لنگرگاهها و ترعه‌ها و درياچه‌ها و رودخانه‌هاي قابل‌كشتيراني و آبهاي ساحلي كشور خواهد بود» و چند مورد مطالبي را دربر دارد كه نوعي قانونگذاري محسوب مي‌شود و قانونگذاري را برعهده‌كميسيون و يك هيأت خاصي گذاشته، وظايفي را بر عهده وزارت‌گمركات و انحصارات گذاشته كه ما الان وزارت گمركات و انحصارات‌نداريم، بنابراين آن وزارتخانه و سازماني كه اين را عهده‌دار مي‌شودبايد حد و حدود وظيفه‌اش مشخص بشود.
باز در صفحه (3) مسأله پرداخت مطالبات بازخريدشدگان را به‌اينها واگذار كرده است...
رئيس ـ جناب آقاي اختري! من طبق آيين‌نامه موظفم به‌حضرت عالي تذكر بدهم كه شما از موضوع خارج شده‌ايد. براي اينكه‌هر وقت نام يك دستگاهي عوض مي‌شود طبعاً چون اين نام جديدجانشين نام قديم مي‌شود مشمول همه مقررات مي‌شود. اگرجناب عالي راجع به آن مقررات بحثي داريد آنرا بايد در جاي ديگري‌بفرماييد، نه به مناسبت تغيير نام.
اختري ـ جناب آقاي دكتر توجه بفرماييد...
رئيس ـ من توجه كردم و يكبار ديگر هم قبلاً عرض كردم...
اختري ـ اين تذكر را قبلاً هم فرموديد، عرض كردم در اينجا ماداريم تصويب مي‌كنيم كه كليه قوانين و مقررات حاكم بر سازمان بنادرو كشتيراني عيناً در سازمان بنادر و دريانوردي حاكم و جاري خواهدبود. يعني ما مي‌خواهيم با اين جمله تمام اين قوانين و مقررات را...
رئيس ـ بله، اگر ما اين را هم نگوييم همينطور است...
اختري ـ بله، مي‌گوييم كه اين كار را نكنيم. ما الان باز مي‌خواهيم‌تمام آن قوانين را تأييد كنيم كه جاري باشد.
رئيس ـ ماداميكه شما يك قانوني را تغيير...
اختري ـ من مي‌گويم كه زير عنوان تغيير نام، ما نبايد كاري كنيم‌كه همه آن قوانين و مقررات الان باز جاري بشود. در اين مصوبات قبلي‌در بعضي از جاها تقريباً نوعي قانونگذاري را به بعضي از هيأتها،كميسيون، كميسيوني كه الان...
رئيس ـ حالا باتوجه به اينكه وقت حضرت عالي هم تمام شده ماتشكر مي‌كنيم، ما في الجمله...
اختري ـ آقاي دكتر! اجازه نداديد حرف ما تمام بشود.
رئيس ـ آخر پنج دقيقه وقت داشتيد، يعني تصور مي‌كنم وقتتان‌تمام است، حالا اگر باز هم نكته‌اي راجع به مخالفت با تغيير نام داريدبفرماييد.
اختري ـ فقط عرض كردم، در ذيل تغيير نام، ما داريم آن‌مصوبات سالهاي 39، 46، 47 و 51 را تأييد مي‌كنيم و باز مي‌خواهيم‌تحكيم كنيم و اين براي مجلس شايد مقرون به صواب نيست. بايد درتمام آن قوانين بازنگري كند. والسلام
رئيس ـ تشكر مي‌كنم، اگر موافقي هست دعوت بفرماييد.
منشي (محبي‌نيا) ـ آقاي طلايي موافق هستند، بفرماييد.
رضا طلايي‌نيك ـ بسم‌الله الرحمن الرحيم
در موافقت با كليات و شور اول تغيير نام «سازمان بنادر وكشتيراني» به «سازمان بنادر و هوانوردي» دو نكته را خدمت همكاران‌گرامي عرض مي‌كنم، شايد زياد نياز به گرفتن وقت نباشد.
يك نكته راجع به علت موافقت و ضرورت اين مسأله است. دوم‌هم توضيحي نسبت به مخالفتي كه همكار گرامي جناب آقاي اختري‌داشتند و يك شبهه‌اي را ايجاد فرمودند كه توضيح مختصري عرض‌مي‌كنم.
علت اصلي همانطوركه در كميسيون هم بررسي و تصويب شده اين‌است كه آيا دولت و حاكميت بايد بر درياها و محيطهاي دريايي كه درحوزه ملي و حاكميت ما محسوب مي‌شود، مديريت داشته باشد يانداشته باشد؟ آيا بايد اعمال حاكميت بكنيم يا نكنيم؟
الان عنواني كه براي اين سازمان وجود دارد، فقط شناورها را شامل‌مي‌شود. يعني كشتيها و شناورهايي كه در آبراهها تردد مي‌كنند و دوم‌هم بنادر را شامل مي‌شود اما مسؤوليتهاي ملي و بين‌المللي كه ما براي‌اعمال حاكميت و نظارت و مديريت بر آبراهها و حوزه‌هاي آبي داريم‌درواقع با نام اين سازمان تناسب حقوقي ندارد. لذا براي اينكه نام‌سازمان متناسب با وظايف خودش و تعهدات بين‌المللي خودش‌هماهنگ باشد و علاوه بر شناورها و كشتيها و بنادر، سازمان بتواندمسؤوليتهاي حاكميتي و تعهدات بين‌المللي را در نظارت بر آبهاي تحت‌حاكميت جمهوري اسلامي ايران در دريا انجام دهد، تغيير نام يك امرمنطقي است و يك نكته حساس ديگري كه وجود دارد اين است كه‌بسياري از مكاتبات و ارتباطاتي كه حتي مجامع بين‌المللي با سازمان‌تابحال قرار بوده صورت بگيرد، به اشتباه به سازمان كشتيراني زيرنظروزارت بازرگاني ارجاع شده كه آن سازمان كشتيراني يك فعاليت‌تجاري و بازرگاني و حمل و نقل و خدمات بازرگاني است و ربطي به‌اعمال حاكميت و اعمال مديريت و نظارت ازطرف دولت بر درياهاي‌تحت حاكميت كشور ندارد.
لذا براي اينكه ازجهت حقوقي و روابط بين‌المللي و جامع‌شدن‌وظايف اين سازمان كه در قوانين است يك اسم با مسمي' و جامعي‌باشد، اين تغيير نام پيشنهاد شده. فقط هم موضوع تغيير نام است كه‌امروز كلياتش به تصويب مي‌رسد و بهيچوجه در اين لايحة پيشنهادي‌تغيير مقررات و قوانين پيشنهاد نشده. قوانين و مقررات جاري و معتبركه قبلاً به تصويب مجلس و شوراي نگهبان رسيده عيناً بر همين‌سازماني كه نام آن تغيير مي‌كند، براي اينكه ازنظر حقوقي ايرادي پيدانشود، تأكيد شده كه بر سازمان جديد هم اطلاق خواهد شد و جاري‌خواهد بود.
اما شبهه‌اي كه جناب آقاي اختري يك نكته ظريفي را مطرح‌فرمودند، از يك جهت درست هم هست، اين است كه بهرحال چون‌اشاره شده كه قوانين و مقررات مجدداً با اين مصوبه معتبر مي‌شود، درسازمان جديدالنام آيا اين قوانين و مقررات اشكال دارد يا ندارد؟ بله،ممكن است برخي از قوانين و مقررات موجود اشكال داشته باشد. امادر اين لايحه پيشنهاد تغيير مقررات و قوانين موجود داده نشده.
جناب آقاي اختري و ساير دوستاني كه مايل باشند براي شور دوم‌مي‌شود به كميسيون پيشنهاد بدهند بجاي اينكه همه قوانين و مقررات‌در سازمان جديد معتبر باشد، مثلاً برخي از آنها را حذف كنند، يابرخي را اصلاح كنند. امكان آن در شور دوم ميسر است و براي شوردوم مي‌شود اين پيشنهادها را مطرح كرد، هرچند كه اصل لايحه برتغيير قوانين و مقررات موجود نيست، فقط تغيير نام مطرح است،متشكر.
رئيس ـ خيلي متشكر. از دولت كسي توضيح نمي‌دهد، مخبر هم‌توضيح نمي‌دهد. حضار 219 نفر، متن را قرائت بفرماييد.
منشي (حاجي‌بابايي) ـ كليات لايحه تغيير نام سازمان «بنادر وكشتيراني» به سازمان «بنادر و دريانوردي» مطرح است.
رئيس ـ حضار 219 نفر، موافقان با اين پيشنهاد قيام بفرمايند(اكثر برخاستند) تصويب شد.
7 ـ تصويب لايحه موافقتنامه حمل و نقل‌بين‌المللي جاده‌اي مسافر و كالا بين دولت جمهوري‌اسلامي ايران و دولت جمهوري بوسني و هرزگوين
رئيس ـ دستور بعدي را قرائت بفرماييد.
منشي (حاجي‌بابايي) ـ گزارش كميسيون عمران درمورد لايحه‌موافقتنامه حمل و نقل بين‌المللي جاده‌اي مسافر و كالا بين دولت‌جمهوري اسلامي ايران و دولت جمهوري بوسني و هرزگوين است.مخبر محترم كميسيون عمران جناب آقاي آذروش بفرماييد.
ولي آذروش (مخبر كميسيون عمران) ـ بسم‌الله الرحمن الرحيم
گزارش كميسيون عمران به مجلس شوراي اسلامي
لايحه موافقتنامه حمل و نقل بين‌المللي جاده‌اي مسافر و كالا بين‌دولت جمهوري اسلامي ايران و دولت جمهوري بوسني و هرزگوين به‌شماره چاپ (126) كه بعنوان كميسيون اصلي جهت رسيدگي به اين‌كميسيون ارجاع شده بود در جلسه روز يكشنبه مورخ 28/4/1383 باحضور مسؤولين و كارشناسان ذيربط مورد رسيدگي قرار گرفت كه پس‌از تبادل اطلاعات لازم عيناً به تصويب رسيد. اينك گزارش آن تقديم‌مجلس شوراي اسلامي مي‌گردد.
رئيس كميسيون عمران ـ علي‌اكبر آقايي
(در ضمن گزارش كميسيونهاي فرعي اقتصادي، امنيت ملي وسياست خارجي، صنايع و معادن و قضايي و حقوقي تا تاريخ تصويب‌واصل نشده بود).
باتوجه به لايحه‌اي كه دولت درارتباط با موافقتنامه‌هاي حمل ونقل ارائه كرده، مخصوصاً درارتباط با حمل و نقل جاده‌اي مسافر و كالامطمئناً همه همكاران عزيز مستحضر هستند كه باتوجه به تمايل به‌تسهيل حمل و نقل جاده‌اي بين‌المللي و حمل و نقل كالا و مسافر كه‌بين دو كشور بصورت ترانزيت انجام مي‌شود، ازطريق سرزمينها وجاده‌هاي يكديگر برمبناي ساير ضوابط و مقررات و آيين‌نامه‌هايي كه‌در موافقتنامه‌هاي قبلي هم بود، اين موافقتنامه هم در كميسيون عمران‌به تصويب رسيده.
من بيش از اين توضيح نمي‌دهم، ان‌شاءالله همكاران محترم عنايت‌لازم را درجهت تصويب داشته باشند، متشكرم.
رئيس ـ خيلي متشكر. حضار 215 نفر، متن را براي رأي‌گيري‌قرائت بفرماييد.
منشي (حاجي‌بابايي) ـ لايحه موافقتنامه حمل و نقل بين‌المللي‌جاده‌اي مسافر و كالا بين دولت جمهوري اسلامي ايران و دولت‌جمهوري بوسني و هرزگوين مطرح است. البته آقاي رئيس پيشنهادي‌هم نيامده است.
سبحاني ـ تذكر آيين‌نامه‌اي دارم.
رئيس ـ آقاي سبحاني تذكر داريد؟ بفرماييد.
حسن سبحاني ـ بسم‌الله الرحمن الرحيم
آقاي رئيس! تذكر مواد (202) و (164) است.
همانطوركه استحضار داريد درمورد قراردادهاي بين‌المللي ماده(202) مي‌گويد: «متن كامل بايد جهت بررسي، ضميمه لوايح تقديمي‌مذكور باشد» و بعد در ماده (205) مي‌گويد: «مجلس بصورت يك‌شوري آن را مورد رسيدگي قرار مي‌دهد». در ماده (164) كه درمورديك شوريهاست، مي‌گويد: «درمورد ماده يا مواد بحث مي‌شود و سپس‌اخذ رأي مي‌شود». من يكبار ديگر هم كه جناب آقاي ابوترابي مجلس‌را اداره مي‌كرد عرض كردم كه چون در قانون و در مذاكرات متن آنچه‌كه ضميمه است چاپ مي‌شود، بنابراين بنظر مي‌آيد كه لااقل اين متن‌بايد خوانده شود. بعبارت ديگر وقتي ماده واحده مي‌گويد، شرح‌ضميمه هم جزو ماده واحده است، نه همين دو خطي كه ما در اينجامي‌خوانيم. چون اگر قرار باشد چيزي جزو قانون بشود و در مجلس‌قرائت نشود كه نمايندگان محترم به آن رأي بدهند، بنظر مي‌آيد اين‌خلاف سياقي است كه درمورد ساير طرحها و لوايح وجود دارد.
البته آقاي ابوترابي فرمودند در هيأت رئيسه بررسي مي‌كنيم و پاسخ‌آن را مطرح مي‌كنيم. چون اين مطرح نشده خواهش مي‌كنم اين‌مشخص باشد، آيا مي‌شود متني كه قرائت نشده بعنوان قانون ابلاغ‌شود. هرچند سياق در مجالس قبلي هم به همين صورت بوده است.
رئيس ـ خيلي متشكر. اين مسأله از اموري است كه احتمالاً بايددر آيين‌نامه آينده يك دقتي درباره آن شود. چون پيشنهادي نيامده واين متن هم دراختيار نمايندگان بوده بعداً هم چاپ مي‌شود، در ضمن‌مذاكرات مجلس و بعنوان قانون مصوب خود متن هم چاپ مي‌شود وكسي پيشنهاد و اعتراضي هم ندارد، ما براي صرفه‌جويي در وقت، چون‌خود حضرت عالي هم مي‌دانيد كه اين موافقتنامه‌ها مواد طولاني ومتعددي است، وارد جزئيات مي‌شوند و وقت مجلس گرفته نشود، ما به‌سنتي كه تاكنون در مجالس قبل بوده عمل مي‌كنيم. ان‌شاءالله براي‌اينكه اين شبهه تخلف از آيين‌نامه هم پيش نيايد در هيأت رئيسه بحث‌مي‌كنيم، يك پيشنهادي به كميسيون آيين‌نامه مي‌دهيم كه اصلاح بكنند.چون پيشنهادي نيست ديگر براي اصل و ماده واحده يكجا رأي‌گيري‌مي‌كنيم. حضار 215 نفر متن را بخوانيد.
منشي (حاجي‌بابايي) ـ لايحه موافقتنامه حمل و نقل بين‌المللي‌جاده‌اي مسافر و كالا بين دولت جمهوري اسلامي ايران و دولت‌جمهوري بوسني و هرزگوين.
ماده واحده ـ موافقتنامه حمل و نقل بين‌المللي جاده‌اي مسافر وكالا بين دولت جمهوري اسلامي ايران و دولت جمهوري بوسني وهرزگوين مشتمل بر يك مقدمه و (13) ماده بشرح پيوست تصويب واجازه مبادله اسناد آن داده مي‌شود.
رئيس ـ حضار 215 نفر، موافقان با اين لايحه قيام بفرمايند(اكثر برخاستند) تصويب شد.
8 ـ تصويب لايحه موافقتنامه كشتيراني تجاري،دريايي بين دولت جمهوري اسلامي ايران و دولت‌جمهوري دموكراتيك مردمي الجزاير
رئيس ـ دستور بعدي را قرائت بفرماييد.
منشي (حاجي‌بابايي) ـ گزارش كميسيون عمران درمورد لايحه‌موافقتنامه كشتيراني تجاري، دريايي بين دولت جمهوري اسلامي‌ايران و دولت جمهوري دموكراتيك مردمي الجزاير است. مخبرمحترم كميسيون عمران بفرماييد.
ولي آذروش (مخبر كميسيون عمران) ـ بسم‌الله الرحمن الرحيم
گزارش كميسيون عمران به مجلس شوراي اسلامي
لايحه موافقتنامه كشتيراني تجاري، دريايي بين دولت جمهوري‌اسلامي ايران و دولت جمهوري دموكراتيك مردمي الجزاير به شماره‌چاپ (82) كه بعنوان كميسيون اصلي جهت رسيدگي به اين كميسيون‌ارجاع شده بود در جلسه روز يكشنبه مورخ 28/4/1383 با حضورمقامات و مسؤولين و كارشناسان ذيربط مورد بررسي و رسيدگي قرارگرفت كه پس از تبادل اطلاعات لازم عيناً به تصويب رسيد. اينك‌گزارش آن تقديم مجلس شوراي اسلامي مي‌گردد.
رئيس كميسيون عمران ـ علي‌اكبر آقايي
(ضمناً گزارش كميسيونهاي فرعي اقتصادي، بهداشت و درمان تااين تاريخ واصل نشده است).
يك توضيح مختصري درارتباط با بحث موافقتنامه كشتيراني‌تجاري، دريايي خدمت همكاران محترم عرض مي‌كنم. باتوجه به اينكه‌بحث حمل و نقل دريايي به توسعه هماهنگ كشتيراني تجاري بين دوكشور و همچنين درجهت فعال سازي همكاريهاي دوجانبه در زمينه‌كشتيراني تجاري هم مي‌انجامد، با رعايت اصل آزادي دريانوردي‌تجاري بين‌المللي برحسب قوانين تجاري ـ بين‌المللي اين لايحه دركميسيون عمران مورد تصويب قرار گرفته كه شامل كشتيها و شناورهاي‌تحقيقاتي، شناورهاي ماهيگيري، شناورهاي تفريحي و سايرشناورهايي كه برمبناي لايحه موافقتنامه بين جمهوري اسلامي ايران ودولت جمهوري دموكراتيك مردمي الجزاير تصويب شده. از همكاران‌محترم تقاضامندم كه با نظر مثبت به اين لايحه ان‌شاءالله زمينه همكاري‌دوجانبه را فراهم بياورند، متشكرم.
رئيس ـ حضار 211 نفر، متن را قرائت بفرماييد.
منشي (حاجي‌بابايي) ـ لايحه موافقتنامه كشتيراني تجاري، دريايي‌بين دولت جمهوري اسلامي ايران و دولت جمهوري دموكراتيك‌مردمي الجزاير
ماده واحده ـ موافقتنامه كشتيراني تجاري، دريايي بين دولت‌جمهوري اسلامي ايران و دولت جمهوري دموكراتيك مردمي الجزايرمشتمل بر يك مقدمه و (19) ماده بشرح پيوست تصويب و اجازه‌مبادله اسناد آن داده مي‌شود.
رئيس ـ حضار 211 نفر، موافقان با اين لايحه قيام بفرمايند(اكثر برخاستند) تصويب شد.
9 ـ قرائت گزارش كميسيون فرهنگي درخصوص‌سؤال آقاي سعيد ابوطالب نماينده محترم تهران ازآقاي مسجدجامعي وزيرمحترم فرهنگ و ارشاداسلامي
رئيس ـ دستور بعد را قرائت بفرماييد.
منشي (حاجي‌بابايي) ـ دستور بعدي، گزارش كميسيون فرهنگي‌درخصوص سؤال آقاي سعيد ابوطالب نماينده محترم مجلس شوراي‌اسلامي از وزير محترم فرهنگ و ارشاد اسلامي است. مخبر محترم‌كميسيون فرهنگي سركار خانم شريعتي بفرماييد.
رئيس ـ بنده از اين فرصت استفاده مي‌كنم و به دانش‌آموزان‌دبيرستان دخترانه شهيد مهدوي از منطقه (1) تهران و دانش‌آموزان‌مدرسه دخترانه راه رشد از منطقه (2) تهران و دانش‌آموزان مدرسه‌دخترانه علم و ايمان باز هم از منطقه (2) تهران كه همراه با مسؤولان‌محترمشان امروز ميهمان مجلس شوراي اسلامي هستند خوشامدمي‌گويم و براي آنها آرزوي موفقيت مي‌كنم. سركار خانم شريعتي‌گزارش خود را قرائت بفرماييد.
عفت شريعتي‌كوه‌بناني (مخبر كميسيون فرهنگي) ـ
بسم‌الله الرحمن الرحيم
هيأت رئيسه محترم مجلس شوراي اسلامي
سلام عليكم
احتراماً در اجراي ماده (195) آيين‌نامه داخلي مجلس شوراي‌اسلامي مبني بر بررسي سؤال آقاي سعيد ابوطالب نماينده محترم‌مردم تهران، ري، شميرانات و اسلامشهر از وزير محترم فرهنگ وارشاد اسلامي درخصوص نحوه نظارت بر فعاليتهاي فرهنگي‌مؤسسات و شركتهاي اقتصادي، تجاري خارجي در ايران همچون‌شركت نفتي «شل» كه در جلسه علني هفدهم مجلس شوراي اسلامي درتاريخ يكشنبه مورخ 18/5/83 مطرح گرديد و به دليل قانع نشدن‌سؤال‌كننده به كميسيون فرهنگي ارجاع گرديده بود، ابتداء طي نامه‌شماره (10/44) مورخ 20/5/83 از وزير محترم فرهنگ و ارشاداسلامي درخواست شد تا مستندات و مدارك مربوط به پاسخ ارائه شده‌در جلسه علني را به كميسيون ارسال نمايند. وزير محترم نيز طي نامه‌شماره (41713/1) مورخ 8/6/83 مستندات خود را به كميسيون‌ارسال نمودند. كميسيون فرهنگي مستندات و پاسخ وزير محترم‌فرهنگ و ارشاد اسلامي را ابتداء در كميته تخصصي فرهنگ و هنر وسپس در جلسه مورخ 14/7/83 كميسيون مطرح و مورد بحث وبررسي قرار داد.
باعنايت به سؤال مطرح شده از سوي جناب آقاي سعيد ابوطالب وپاسخ جناب آقاي مسجدجامعي در جلسه علني و نيز مستندات ارسالي‌نظر كميسيون بشرح ذيل به استحضار مي‌رسد:
1 ـ ارزيابي سؤال مطرح شده و پاسخ وزير محترم:
از نظر كميسيون اصل سؤال نماينده محترم تهران، ري، شميرانات‌و اسلامشهر سؤالي بجا و لازم بوده است چون با استناد به بند (2) ماده(1) و تبصره (2) ماده (2) و بند (24) ماده (2) قانون اهداف و وظايف‌وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي مصوب 3/12/1365 حفظ استقلال‌فرهنگي و مصونيت جامعه از نفوذ اجانب، هماهنگي دستگاههاي‌فرهنگي و تبليغي دولتي براي فعاليت در خارج از كشور، نظارت برفعاليتهاي فرهنگي، هنري و تبليغاتي خارجيان مقيم ايران در حيطه‌وظايف و اختيارات آن وزارتخانه تعريف مي‌شود.
همچنين بر پايه ماده (1) و تبصره ذيل آن و مواد (2)، (3) و (4) وبند (3) ماده (4) آيين‌نامه نظارت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي‌برفعاليتهاي فرهنگي، هنري و تبليغاتي خارجيان مقيم ايران مصوب‌جلسه 10/4/68 هيأت وزيران و مواد (3) و (4) ضوابط مربوط به‌برگزاري مسابقات فرهنگي و هنري مصوب جلسات (49) و (54)مورخ 10/11/1366 و 10/2/1367 شوراي فرهنگ عمومي كشورو ماده (8) قانون اصلاح قانون مطبوعات مصوب 30/1/1379نظارت بر فعاليتهاي ذكر شده در سؤال در حيطه وظايف و اختيارات‌وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي است.
اما پاسخ وزير محترم فرهنگ و ارشاد اسلامي كه به استناد قانون‌ثبت شركتها و مؤسسات و آيين‌نامه نظارت وزارت فرهنگ و ارشاداسلامي بر فعاليتهاي فرهنگي، هنري و تبليغاتي خارجيان مقيم ايران‌مصوب جلسه مورخ 10/4/1368 هيأت وزيران و ماده (7) توافقنامه‌همكاريهاي وزارتين امورخارجه و فرهنگ و ارشاد اسلامي مورخ22/11/1366 و مقررات چاپ و انتشار كتاب مصوب جلسات(147)، (148) مورخ 6، 13 و 20/2/1367 شوراي‌عالي انقلاب‌فرهنگي و نامه شماره (7416) مورخ 12/8/1382 سفير محترم‌جمهوري اسلامي ايران در ابوظبي ارائه شده است به دلايل ذيل‌قانع‌كننده بنظر نمي‌رسد:
اولاً، در پاره‌اي از موارد مذكور دليل ارائه شده عين مدعاست.
ثانياً، بخشي ديگر از پاسخ و مستندات ارائه شده صرفاً مجوزتأسيس شعبه شركت خارجي «شل» را اثبات مي‌كند، اما بيانگر اعمال‌نظارت از سوي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي برفعاليتهاي انجام‌شده نيست.
ثالثاً، مورد سؤال فقط شركت «شل» نبوده است تا پاسخها فقط‌متوجه فعاليتهاي آن شركت شود بلكه موضوع سؤال نحوه نظارت برفعاليتهاي فرهنگي ـ هنري مؤسسات و شركتهاي اقتصادي تجاري،خارجي در ايران بوده است و نام «شل» تنها بعنوان مثال ذكر شده‌است.
بر اين اساس، پاسخ جناب آقاي وزير كه نام پاره‌اي ديگر ازشركتهاي خارجي را ذكر نموده و فعاليتهاي آنها را مورد انتقاد قرار داده‌و اظهار داشته است «از نظر من هيچ تفاوتي در نگاه سرمايه‌داري جهاني‌بين شل و LG و كسان ديگري كه الان دارند از همه رسانه‌هاي مااستفاده مي‌كنند نيست»، (قابل توجه كه اين صحبت وزير محترم‌فرهنگ و ارشاد اسلامي است) خود نوعي فرافكني است و اگر قرارباشد كسي درخصوص فعاليتهاي فرهنگي LG و غيره پاسخگو باشد،بطور قطع كسي جز وزير محترم فرهنگ و ارشاد اسلامي نخواهد بود.
رابعاً، مواردي كه سؤال‌كننده محترم از فعاليتهاي «شل» در ايران‌بيان كردند صرفاً بعنوان مصداق بوده است. چنانكه در ادامه سؤال به‌مصاديق متعدد ديگري نيز اشاره كرده‌اند. بنابراين منحصر دانستن (3)مورد از سؤال به حوزه فعاليتها و وظايف وزارت فرهنگ و ارشاداسلامي چندان منطقي بنظر نمي‌رسد و ادعاي اينكه اينها مواردجديدي است كه مطرح شده و بيش از آن چيزي است كه در سؤال ازمن مطرح شده است، قابل قبول نيست. بلكه موارد متعدد ديگرازجمله ساخت فرهنگسرا، چاپ و نشر مجلات مختلف، تجهيزكتابخانه، ايجاد مركز اطلاع‌رساني، پروژه درازمدت لباسهاي محلي،جشنواره‌هاي محلي همگي در حوزه وظايف و اختيارات وزارت‌فرهنگ و ارشاد اسلامي است. هرچند پاره‌اي از موارد مذكور در سؤال‌از حوزه فعاليتها و اختيارات آن وزارتخانه خارج است.
2 ـ درهرحال نتيجه‌اي كه از سؤال نماينده محترم و پاسخ وزيرمحترم بدست مي‌آيد اين است كه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي درانجام وظيفه نظارتي خود بر فعاليتهاي فرهنگي، هنري و تبليغاتي‌مؤسسات و شركتهاي خارجي در ايران كوتاهي و تغافل نموده است. براين اساس ضروري است وزير محترم نظارت دقيق‌تر و جدي‌تري برفعاليتهاي فرهنگي، هنري و تبليغاتي اينگونه شركتها و مؤسسات كه بااهداف استعماري و به شيوه‌هاي مرموزانه و نامحسوس براي تخريب‌فرهنگ خودي و تحميل فرهنگ بيگانه ساماندهي مي‌شود، اعمال‌نمايد.
3 ـ گرچه با نگاهي به قوانين و مقررات موجود درمي‌يابيم كه دراين‌خصوص خلأ قانوني وجود ندارد و حتي در پاره‌اي موارد نيز با تراكم‌قانون مواجه هستيم.
با اين وصف كميسيون فرهنگي مجلس شوراي اسلامي آمادگي‌خود را براي پيگيري و بررسي لوايح قانوني و اصلاح قوانين موجوددر اين زمينه اعلام مي‌نمايد.
با تشكر
عماد افروغ ـ رئيس كميسيون فرهنگي
رئيس ـ خيلي متشكر، طبق آيين‌نامه گزارشها بحثي ندارد،بنابراين وارد دستور بعدي مي‌شويم.
منشي (حاجي‌بابايي) ـ آقاي رئيس عذر مي‌خواهم! در صفحه (2)يك كلمه جا افتاد. پاراگراف سوم «انتشار كتاب مصوبات جلسات(147)، (148) و (149)» كه (149) قرائت نشد.
رئيس ـ در متن آن گزارش تسليمي؟ حالا خانم شريعتي بايدبگويند اين يك كلمه‌اي كه نخواندند سهواً بوده يا از قصد بوده؟(149) گويا در ضمن گزارش شما افتاده. از قلم نيفتاده، از زبان افتاده،خيلي متشكر.
10 ـ رد طرح بهينه‌سازي جايگاههاي عرضه‌بنزين و ساير فرآورده‌هاي نفتي
رئيس ـ دستور بعدي را قرائت بفرماييد.
منشي (حاجي‌بابايي) ـ دستور شماره (5)، گزارش شور اول‌كميسيون عمران درمورد طرح بهينه‌سازي جايگاههاي عرضه بنزين وساير فرآورده‌هاي نفتي است. مخبر محترم كميسيون عمران جناب‌آقاي آذروش بفرماييد.
ولي آذروش (مخبر كميسيون عمران) ـ بسم‌الله الرحمن الرحيم
گزارش شور اول كميسيون عمران به مجلس شوراي اسلامي
طرح بهينه‌سازي جايگاههاي عرضه بنزين و ساير فرآورده‌هاي‌نفتي به شماره چاپ (27) كه بعنوان كميسيون اصلي جهت رسيدگي به‌اين كميسيون ارجاع شده بود در جلسه روز يكشنبه مورخ28/4/1383 با حضور مسؤولين و كارشناسان ذيربط مورد رسيدگي‌قرار گرفت كه پس از بحث و بررسي و تبادل اطلاعات لازم كليات آن‌عيناً به تصويب رسيد. اينك گزارش آن جهت شور اول تقديم مجلس‌شوراي اسلامي مي‌گردد.
رئيس كميسيون عمران ـ علي‌اكبر آقايي
(در ضمن گزارش كميسيونهاي فرعي اقتصادي و برنامه و بودجه ومحاسبات تا تاريخ ارائه گزارش واصل نشده بود).
همكاران محترم مستحضر هستند كه درجهت جبران هزينه‌هاي‌سرمايه‌گذاري مربوط به احداث جايگاههاي عرضه بنزين و سايرفرآورده‌هاي نفتي و همچنين درجهت نگهداري فرآورده‌هاي نفتي و درمسير حمايت از جايگاه‌داران در شور اول بنا شد كه تا معادل (10)درصد از عرصه هر جايگاه با هماهنگي شهرداريهاي شهرها وشهرداريهاي ذيربط بدون پرداخت هزينه و عوارض تغيير كاربري به‌فضاي تجاري تبديل شود. فضاهاي تجاري هم كه در ارتباط با تغييرات‌در جايگاههاي ارائه بنزين مطرح شده فضاهايي هستند كه مورد نيازجايگاه‌داران و همچنين مردمي كه مراجعه مي‌كنند به محلهاي عرضه‌بنزين انجام مي‌دهند و شهرداران هم با (10) درصد تغيير كاربري‌هابدون اخذ عوارض پذيره و تغيير كاربري موافقت كنند. در ضمن درارتباط با تعيين نوع فعاليت تجاري، هم رعايت ضوابط و مقررات‌ايمني هم با هماهنگي شركت ملي پخش فرآورده‌هاي نفتي ايران خواهدبود كه آنها ضوابط و مقررات ايمني را مشخص خواهند كرد كه اين(10) درصد تغيير كاربري، جايگاه‌داران چه نوع استفاده‌هايي رابكنند؟ فضاهاي تجاري هم كه با استفاده از اين امتيازات ساخته‌مي‌شوند، تا (10) سال بعد از شروع بهره‌برداري مجاز به تغيير كاربري‌نخواهند بود. از همان كاربري‌هايي استفاده خواهند كرد كه بر مبناي‌موافقت با شركت ملي پخش فرآورده‌هاي نفتي ايران انجام شده،باتوجه به وضعيت جايگاه‌داران و مشكلاتي كه جايگاه‌داران در ارتباط‌با عدم كفاف درآمدشان بارها به مجلس هم ارائه كردند، اين (10)درصد تغيير كاربري و عدم دريافت هزينه عوارض پذيره و تغييركاربري توسط شهرداريها، كمك مناسب و مؤثري مي‌تواند داشته‌باشد براي جايگاه‌داران عرضه بنزين و ساير فرآورده‌هاي نفتي ومي‌تواند درجهت حل و رفع مشكلات اين عزيزان مؤثر باشد.
توضيحات بيش از اين را بنده لازم نمي‌دانم، ان‌شاءالله همكاران‌محترم به اين طرح نظر مثبت مي‌دهند تا در شور دوم، مسائل و موارديكه موردنظر عزيزان هست ان‌شاءالله اصلاح و اضافه بشود، متشكرم.
رئيس ـ از صبح تا حالا لوايحي كه داشتيم، لوايح مجملي بود ازنوع موافقتنامه‌ها. بنابراين اگر نمايندگان با هم صحبتي هم مي‌كردند كه‌خوب خلاف هم بود، بنده درخواست نكردم كه توجه بكنند، ديگر ازاين به بعد اين لايحه‌اي كه الان در دست بررسي است، رأي موافق يامخالف شما اثر مي‌گذارد روي كسب و كار مردم و بهرحال آثاراجتماعي ـ اقتصادي بر آن مترتب است. خواهش مي‌كنم نمايندگان‌محترم توجه بفرمايند كه يكقدري مجلس جدي‌تر بشود، جلوميهماناني هم كه از مدرسه آمدند ما سرافراز باشيم كه يك وقت نگويندوقتي در مجلس بحث مي‌شود نمايندگان با هم صحبت مي‌كنند.
منشي (محبي‌نيا) ـ مخالف آقاي فولادگر هستند، بفرماييد.
رئيس ـ آقاي فولادگر بفرماييد.
حميدرضا فولادگر ـ سلام عليكم ـ بسم‌الله الرحمن الرحيم
طرحي كه تحت عنوان بهينه‌سازي جايگاههاي عرضه بنزين و سايرفرآورده‌هاي نفتي ارائه شده، خواهران و برادران نماينده دقت بكنند،محتواي طرح اين است كه براي تشويق زدن جايگاههاي فرآورده‌هاي‌نفتي در شهرها (البته كلمه شهرها هم ندارد، كلي است). (10) درصد ازفضاي هر جايگاهي را بعنوان تجاري دراختيار مالك جايگاه بگذارندكه او بتواند يك فعاليت اقتصادي انجام بدهد، اما بابت اين (10)درصد هيچگونه حق و حقوقي به شهرداري نپردازد، دقت بكنيد، پذيره‌تجاري، عوارض زيربنا، عوارض ارزش افزوده تراكم تجاري يا احياناًكسر پاركينگ، اينها حق و حقوق شهرداري‌هاست كه از قبل‌تجاري‌شدن يك بخشي از يك فضا تعلق مي‌گيرد.
همكاران عزيز استحضار دارند شهرداريها هيچ بودجه دولتي‌ندارند يعني تنها درآمد شهرداريها از محل همين عوارض و توافقها وتراكم‌هاست. خوب ما اينجا مشكل چه كسي را مي‌خواهيم حل بكنيم؟اگر مسأله كمبود جايگاه بنزين هست، بيشتر مشكل ما در بين‌راههاست. يعني فاصله بين شهرها كه آنجا اصلاً بحثي با شهرداري‌هاندارند. در جاده‌هاي بياباني است، در حاشيه شهرهاست، آنجا باشهرداري كاري ندارند، آنها را بياييد يك راهي براي تشويقشان‌بگذاريد كه مثل كشورهاي ديگري كه شما مي‌رويد، عربستان مي‌رويد،يك كيلومتر به يك كيلومتر جايگاه بنزين هست، كنارش هم امكانات‌رفاهي براي مسافرين هست، ما بياييم مشكلات بين راهها را حل‌بكنيم.
در شهرداري، در شهرهاي بزرگي مثل تهران، اصفهان، كلان شهرها،تبريز، مشهد، شما بياييد يك جايگاه بنزين را در يك فضاي كوچكي‌مثلاً در خيابان وليعصر، در يك خيابان ديگر بياييد (10) درصدتجاري بدهيد به مالك، هيچگونه حقي هم به شهرداري ندهد، يعني‌ملك اين فرد چندين برابر ارزش پيدا مي‌كند. هيچگونه حقي هم به‌شهرداري داده نشود، اين واقعاً معقول نيست و من نمي‌دانم چرا دركميسيون عمران و كميسيونهاي ديگر به اين قضيه توجه نشده ياكميسيون امنيت ملي، در كميسيون صنايع اين بحث شد و اين طرح ردشد. من هم از برادران و خواهران گرامي خواهش مي‌كنم كه به اين طرح‌رأي ندهند، متشكرم.
رئيس ـ موافق صبحت كند.
منشي (سبحاني‌نيا) ـ موافق آقاي نديمي هستند، بفرماييد.
ايرج نديمي ـ بسم‌الله الرحمن الرحيم
البته بسياري از مسائلي كه ما بايد مي‌گفتيم، مخالف محترم مطرح‌كردند، تنها يك عيب و ايرادي مطرح كردند كه آن هم قابل رفع است،ايشان فرمودند كه آيا در محدوده شهرها يا اختصاصاً در كلان شهرهامي‌شود اين را محدود كرد؟ بله، شما در شور دوم در آن بحث‌جايگاه‌داران بگذاريد مثلاً بجز داخل شهرها، بگذاريد خارج شهرها.بنابراين اين قابل رفع است، اما آنچه كه مهم است همان توضيحاتي‌است كه ايشان دادند. در بسياري از مناطق كشور در خارج از شهرهاجايگاههايي است كه اين جايگاهها مي‌تواند چند منظوره باشد يعني به‌مردم سرويس بدهد. مردم كه آنجا مي‌روند بنزين مي‌زنند، چهارتا كارديگر هم بتوانند انجام بدهند. اين امر نامعقول و نامرسومي هم نيست وهمينطور كه اشاره كردند در بسياري از نقاط دنيا يك چنين كاري داردمي‌شود.
اما آن اشكالي كه وارد كردند قابل رفع است، آن اين است كه آيامثلاً در محدوده كلان شهرها داخل آنجا چه باشد، بقول آقا، در بيابانهاچه باشد؟ يا نه، در محدوده هر شهر و كلان شهر چه تفاوتي باشد.بنابراين بنظر مي‌رسد كه همين توضيحات ايشان براي تصويب كافي‌باشد كه ما شور اول اين را به تصويب برسانيم، در شور دوم با پيشنهادايشان و ديگر عزيزان، يكي دو تا قيد استثنايي بزنيم و به اين ترتيب‌مشكل مردم را حل كنيم و بهر صورت اين فرصتي براي اشتغال است،فرصتي براي كاهش مشكلات مردم است و در عين حال هيچ منافاتي‌هم بهر صورت با هيچيك از مسائل اقتصادي ندارد و گمان مي‌كنم كه‌اين عيبها و ايرادها قابل رفع باشد.
رئيس ـ مخالف بعدي را دعوت بفرماييد.
منشي (محبي‌نيا) ـ مخالف بعدي آقاي اميرحسن‌خاني هستند.
رئيس ـ بفرماييد.
محمدرضا اميرحسن‌خاني ـ بسم‌الله الرحمن الرحيم
چون اين شور اول هست و كلياتش امروز مي‌خواهد بحث بشود،بحثي كه من خدمت همكاران عزيز دارم، چون در طرح اشاره شده كه‌كليه جايگاهها، نگاه كنيد، جايگاههاي مختلف كه در سطح كشور وجوددارد، شما يك حق ويژه را براي كسانيكه داراي پمپ بنزين هستند،كسانيكه داراي جايگاههاي سوختي هستند، داريد قرار مي‌دهيد، آن هم‌با لحاظ نكردن حق عموم مردم كه پذيره شهرداري است، عوارض‌شهرداري است و غيره. چه تفاوتي دارد ميان قطعه زميني كه‌يكمقداري با اين پمپ بنزين، با اين جايگاه فاصله دارد، آن بايد برودعوارض بدهد، او بايد برود پذيره بدهد، او بايد تغيير كاربري بدهد.درصورتيكه كسيكه جايگاه دارد اين را نبايد بدهد. اين را هم مامي‌دانيم كسانيكه داراي جايگاه بنزين هستند جزو طبقات پايين جامعه‌نيستند، جزو طبقات نسبتاً مرفه هستند. اين را باتوجه به اين مسائل من‌صلاح نمي‌دانم منتها اگر حل بشود كه عوارض را بدهند، حالا يك‌درصدي از آن را تخفيف بدهيد، آن ايراد ندارد، اگر حل بشود كه درجايگاههاي مختلفي كه ما مشكل داريم، صنوف مختلف را نداريم، درآن جايگاه موردنظر باشد خوب اين مورد تأييد است، اين است كه بااين نظر باتوجه به اينكه كليه جايگاهها هست، من مخالفت مي‌كنم،منتها اگر به اين نكات عزيزان در شور دوم برسند و مورد عنايت قراربدهند مي‌شود كلياتش را مورد قبول قرار داد.
منشي (محبي‌نيا) ـ موافق بعدي آقاي آقايي هستند، بفرماييد.
رئيس ـ آقاي آقايي بفرماييد.
علي‌اكبر آقايي‌مغانجوقي ـ بسم‌الله الرحمن الرحيم
من تشكر مي‌كنم از عزيزانيكه موافق و مخالف صحبت كردند ولي‌واقعيت اين است كه سرمايه‌گذاري در پمپبنزينها، عزيزان استحضاردارند باتوجه به هزينه‌هاي بالاي سرمايه‌گذاري و بخصوص‌اشتغالزايي، حقيقت اين است كه با ثابت بودن نرخ فرآورده‌هاي نفتي،امكان كسب درآمد به ازاي سرمايه‌گذاري نيست. آن چيزي كه عزيزان‌گفتند كه خارج از شهرها، براي ما مسيرهاي بين راهي، بين شهرهاامكان اعمال استاندارد از طرف وزارت راه داريم، يعني تمام‌جايگاههاي عرضه خدمات ازجمله پمپ بنزين در جاده‌ها از طريق‌استانداردهايي كه از طرف وزارت راه تعريف مي‌شود كاملاً اعمال‌مي‌شود و محيط بسيار سالمي در بين راهها وجود دارد ولي آن چيزي‌كه اين امكان وجود ندارد در داخل شهرهاست. در داخل شهرها،مي‌بينيد اگر عزيزمان مطرح كردند كه باعث كاهش درآمد شهرداري‌هامي‌شود، خوب درآمدي هم اگر شهرداريها كسب مي‌كنند، درجهت‌بهسازي و فضاي سبز و فضاهاي مطلوب شهري است.
اگر ما اين امكان درآمدي را به شخص سرمايه‌گذار بدهيم كه هم‌بتواند انگيزه سرمايه‌گذاري را بالا ببرد و هم اينكه با كسب درآمد بتوانديك محيط بهسازي شده و سالمي را در داخل پمپ بنزينها و نيز ارائه‌خدماتي كه يكنفري وارد پمپ بنزين مي‌شود بتواند از خدمات جانبي‌هم استفاده بكند، بهترين طريق اين است كه ما امكان سرمايه‌گذاري دراين بخش را بالا ببريم، هم انگيزه سرمايه‌گذاري باشد و هم ارائه خدمات‌مطلوب و هم اينكه در حد سود معقولي كه بابت آن سرمايه‌اي كه گذاشته،از طريق (10) درصد تغيير كاربري و عدم پرداخت پذيره، بتواند آن‌محيط خودش را بهسازي بكند. اينكه عزيزان مطرح مي‌كنند (10)درصد زياد است يا اينكه مي‌گويند ما درصدي را اعمال بكنيم از نظرتخفيف، اين هم در شور دوم و بحث ماهيتي قابل حل است كه عزيزان‌عنايت لازم را در اين خصوص خواهند داشت. والسلام عليكم و رحمة‌الله
اعلمي ـ كميسيون امنيت اين را رد كرده ولي در گزارش آمده كه‌آنرا تصويب كرده!
رئيس ـ بله، شما تشريف بياوريد اينجا من صداي شما رانمي‌شنوم. اگر اشتباهي شده باشد تذكر مي‌دهيم، شما تشريف بياوريداز خود رئيس كميسيون امنيت هم مي‌پرسيم، آقاي بروجردي شما كتباًبه ما نظرتان را بنويسيد. مخالف بعدي صحبت كنند.
هدايتخواه ـ اخطار دارم.
رئيس ـ بفرماييد.
ستار هدايتخواه ـ بسم‌الله الرحمن الرحيم
اصل (75) قانون اساسي است. طرحهاي قانوني و پيشنهادها واصلاحاتي كه نمايندگان درخصوص لوايح قانوني عنوان مي‌كنند و به‌تقليل درآمد عمومي يا افزايش هزينه‌هاي عمومي مي‌انجامد درصورتي‌قابل طرح در مجلس است كه در آن طريق جبران كاهش درآمد يا تأمين‌هزينه جديد نيز معلوم شده باشد.
استحضار داريد كه اين ماده واحده، طرح است كه توسط نمايندگان‌محترم تهيه شده و وقتيكه پرداخت پذيره و عوارض را به شهرداري‌هاحذف كنند، قطعاً به تقليل درآمدهاي عمومي منجر خواهد شد و دراين ماده واحده هم هيچ منبعي براي تأمين و جبران اين كاهش‌پيش‌بيني نشده است و استحضار داريد كه بالاخره درآمد شهرداري‌هاجزو درآمدهاي عمومي محسوب مي‌شود. در اين اصل (75)، قيددرآمدهاي دولتي نيست، درآمدهاي عمومي هست و درآمدهاي‌شهرداري‌ها هم مشمول همين ماده مي‌شود. بنظر مي‌رسد اين طرح بااصل (75) قانون اساسي مغايرت دارد.
رئيس ـ بله، حالا باتوجه به اينكه ما نمي‌خواهيم يك بودجه‌مصوبي را مخدوش بكنيم، بلكه مي‌خواهيم يك اجازه‌اي براي تأسيس‌بدهيم درواقع اگر دولت براي شهرداريها براي اين نوع اجازه‌هايي كه‌مي‌دهند از قبل پيش‌بيني كرده باشند كه مثلاً كدام پمپ بنزينها،جايگاههاي بنزين مي‌خواهند تغيير كاربري بدهند و براي آن يك‌درآمدي درنظر گرفته باشند و اين مصوب باشد، اخطار شما وارد است‌ولي چون اين بنحو كلي است، خيلي صراحت ندارد كه اين مشمول‌اصل (75) مي‌شود، اجازه بدهيد ما بررسي خودمان را مي‌كنيم، چون‌واضح نيست من اخطار را وارد نمي‌دانم و ادامه مي‌دهيم، شوراي‌نگهبان هم در جاي خودش بررسي مي‌كند.
منشي (محبي‌نيا) ـ مخالف بعدي آقاي رباني هستند، بفرماييد.
رئيس ـ آقاي بروجردي نوشتند؟
منشي (حاجي‌بابايي) ـ بله نوشتند.
رئيس ـ رئيس كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي اعلام‌كرده‌اند كه بعنوان يكي از كميسيونهاي فرعي رسيدگي‌كننده به اين‌طرح، اين طرح را رد كرده بودند كه به اشتباه نوشته شده تأييد مي‌شود.اين را به اطلاع نمايندگان مي‌رسانم. بهرحال ظاهراً اينجا اينطور آمده.آقاي رباني بفرماييد.
محمدهادي رباني ـ بسم‌الله الرحمن الرحيم
تصويب اين ماده النهايه بگونه‌اي تبعيض‌آميز خواهد بود، براي‌اينكه رقم قابل توجهي از جايگاههاي توزيع فرآورده‌هاي نفتي درشهرها، اين امكان براي آنها وجود ندارد كه (10) درصد بتوانند واحدتجاري را حالا تهيه كنند و مجوزهاي آنرا بگيرند، بهرشكل بخواهند،نه فضا و نه زمين برايشان موجود نيست و اگر بخواهند از اين مجوزاستفاده بكنند ناچار هستند كه رقم قابل‌توجهي سرمايه‌گذاري بكنند كه‌باز مقرون به صرفه نيست. النهايه يك درآمد نسبتاً معقول در يك‌محيط آزاد با امكان و فرصتهاي مساوي، اين وظيفه مجلس هفتم هست‌كه در اينگونه مجوزها مورد لحاظ قرار بدهد، به جهت اينكه درجايگاههايي كه در آينده بوجود مي‌آيد امكان براي آنها هست. كسانيكه‌در گذشته خصوصاً در شهرهاي بزرگ هست كه اين امكان برايشان به‌هيچ لحاظ نيست، اين ماده قانوني تبعيض‌آميز است، اين است كه بنظربنده اين مسكوت واقع بشود تا روي آن كارشناسي بيشتري صورت‌بگيرد، متشكر.
منشي (محبي‌نيا) ـ موافق بعدي آقاي عبداللهي هستند، تشريف‌ندارند؟
رئيس ـ آقاي ياوري صحبت مي‌كنند، بفرماييد.
منصور ياوري ـ بسم‌الله الرحمن الرحيم
آقايان و خانمهاي محترم من خواهش مي‌كنم توجه كنيد،جايگاههاي فروش سوخت درحال حاضر آن سوددهي قبلي را ندارند.
عرض كردم جايگاههاي سوخت، آن سوددهي و كارآيي كه قبلاً درذهن شما بوده است را الان ندارند و بد نيست بدانيد كه تمام‌جايگاه‌دارهاي تهران و اغلب شهرستانها، بنده يك دوساعتي با ايشان‌ملاقات داشتم، به كميسيون انرژي مراجعه كردند حاضرند در تهران‌نفري، يعني هر جايگاهي بين (50) تا صد ميليون تومان بحساب دولت‌بريزند كه از اين به بعد بنزين نفروشند، من خواهش مي‌كنم برادراني كه‌مخالفت كردند توجه كنند، الان اين حضرات هيچ انگيزه‌اي ندارند. مادو،سه تا مشكل داريم. اولاً قيمت ملك و تجهيزاتشان بالا رفته است،دوماً بنزينهاي جديد كه به اصطلاح عدم سرب در آنها انجام شده‌است، سرب‌دار نيستند، پرتشان زياد است كه اينها مسائلي است كه مابنا شده است ان‌شاءالله در آينده برسيم در معنا كارد به استخوان اينهارسيده است. چه اشكالي دارد ما مثل همه جاي دنيا در پمپ‌بنزينهايمان خدمات ديگري هم به مشتري‌ها داده بشود و پمپ‌بنزينهايمان تميزتر بشوند. الان آقايان نه انگيزه‌اي يا پولي دارند كه‌بازسازي كنند، فرمودند كه در اصفهان برادر بزرگوارمان، شما ملاحظه‌كنيد ما حدود (170) پمپ بنزين در تهران داريم در محدوده تهران، آن‌بنده خدايي كه فرض كنيد انتهاي پاسداران يا نياوران يا هرجاي تهران،يك ملكي را اختصاص داده است به پمپ بنزين، چند نفر كارگر دارد،اگر شما ليست هزينه‌ها و درآمدش را كنترل بكنيد مي‌بينيد اين آدم هم‌حق دارد كه به او توجه كنيم.
من خواهش مي‌كنم به اين مسأله توجه كنيد كه يك مدتي قبل (الان‌آقاي مهندس آقايي معاون محترم وزير نفت هم اينجا تشريف دارند)اين آقايان متهم شدند به اينكه مي‌خواهند اعتصاب كنند و بنزين‌نفروشند. ما چرا بگذاريم يك چيزي حالت منفي پيدا كند بعدچاره‌جويي كنيم؟ بهتر است به شكل منطقي قضيه را حل كنيم.همانطور كه جناب حداد فرمودند شهرداري را از يك پول‌تصويب‌شده‌اي كه نمي‌خواهيم از او بگيريم، مي‌خواهد فقط يك‌مجوزي بدهند كه اينها بغل اين يك سوپرماركت كوچكي يا يك لوازم‌اتومبيلي بفروشند يا خدماتي به اتومبيل بدهند، مثل تنظيم باد وتعويض روغن و اينها... اين است كه من خواهش مي‌كنم در اين قضيه‌يك خرده بيشتر غور كنيد و به آن رأي مثبت بدهيد. من اين را هم‌عرض كنم كه الان در تهران و اصفهان و هيچكدام از شهرهاي بزرگمان‌هيچكس حاضر نيست پمپ بنزين جديد بزند. من خواهش مي‌كنم‌اينها را توجه داشته باشيد. والسلام عليكم و رحمة‌الله
منشي (محبي‌نيا) ـ مخالف بعدي آقاي بزرگيان هستند، بفرماييد.
احمد بزرگيان ـ بسم‌الله الرحمن الرحيم
ضمن تشكر از برادران عزيزي كه در موافقت صحبت كردند، علت‌اصلي ارائه اين طرح را ببينيم چه چيزي است.
همانطوركه آقاي مهندس ياوري اشاره فرمودند، بحث مقرون به‌صرفه نبودن هست. اما الان مي‌توانم به جرأت خدمت شما عرض بكنم‌تعداد مراجعين زيادي را داريم كه مي‌خواهند اين جايگاهها را ايجادبكنند و بدنبال سفارش هستند كه ما به شركت نفت و جاهاي ديگراعلام بكنيم كه آقا به ايشان مثلاً اجازه تأسيس يك جايگاه را بدهيد.
در رابطه با اينكه فرمودند الان بنزين بدون سرب پرتش زياد شده وقابل صرفه نيست، اين مشكلي است كه بايد بين شركت نفت، وزارت‌نفت و جايگاه دارها درحقيقت حل بشود نه اينكه از حق مسلم مردم كه‌درجهت رفاه توده مردم بايد آنچه را كه شهرداري از طريق عوارض وساير حقوقش كسب مي‌كند از آن طريق ما ببخشيم.
نكته بعدي اينكه در شهرهاي بزرگ طرحهاي جامع وجود دارد ودر شهرهاي كوچك، بحث طرح هادي و باز طرحهاي مربوط به آنها،اينكه ما بياييم و اين وظيفه را از روي دوش شهرداريها برداريم ودرحقيقت شهرداري را از تصميم‌گيري در يك مسأله محروم بكنيم كه‌چه چيزي در چه جايگاهي، چه مشاغلي در كجا باشد، اين ظلمي به‌ساير كسبه‌اي خواهد شد كه نزديك آن پمپ بنزينها بهرحال به اميدي‌جايگاهي را ايجاد كردند.
نكته بعدي، من پيشنهاد مي‌دهم كه اين فكر را براي ايجادجايگاههاي C.N.G بكنيم كه ما الان بايد برويم سراغ سوخت گازطبيعي مايع كه ان‌شاءالله جايگزين بنزين بشود و قطعاً باتوجه به هزينه‌بالايي كه ايجاد اين جايگاهها براي صاحبان جايگاه دارد، الان مشتري‌ايجاد جايگاه C.N.G كم است، اگر قرار است تخفيفي داده بشود، براي‌آنها باشد.
نكته آخري هم كه عرض مي‌كنم و برادر عزيزم آقاي رباني هم اشاره‌فرمودند، تبعيضي است كه ايجاد مي‌شود. زميني كه در شمال شهرتهران هست، (10) درصدش را شما مقايسه بكنيد با آن زميني كه درميدان شوش و دولت آباد و كجاي تهران... يا در شهرستانهاي ديگراست، ما به اين وسيله داريم درحقيقت يك تبعيضي را هم قائل‌مي‌شويم، متشكرم.
منشي (محبي‌نيا) ـ موافق بعدي آقاي قرباني هستند، بفرماييد.
موسي قرباني ـ بسم‌الله الرحمن الرحيم
عرض كنم خدمت همكاران محترم ببينيد! اغلب نكاتي كه مخالفين‌محترم مطرح مي‌كنند، مسائلي است كه به شور دوم مربوط مي‌شود.من فكر مي‌كنم اصل اين قضيه بحث خوبي است، شما كشورهاي ديگررا هم اگر نگاه بكنيد يا خود ايران هم بعضي از جايگاههاي عرضه‌بنزين واقعاً وضعيت مطلوبي دارد. مي‌شود هم صاحبان و مالكان اين‌جايگاهها را موظف به يكسري تكاليفي كرد در قبال اين امتيازي كه‌مي‌خواهيد بدهيد كه آنها هم يك كارهايي انجام بدهند.
مثلاً فرض كنيد نمازخانه و سرويس بهداشتي و از اين قبيل مواردو مي‌شود رفع تبعيض كرد كه آقاي بزرگيان فرمودند. مي‌شود جايگاههارا تقسيم كرد. شهر و بيرون شهر را فرق قائل شد و در هر صورت اينهابحثهايي است كه در شور دوم قابل تحقق است، مي‌شود قشنگ درشور دوم كارشناسي كرد، به چه جايگاههايي امتياز داده بشود، چه‌مواردي به آنها امتياز داده نشود، چه مواردي وقتي امتياز داده مي‌شوديك تكليفي برايشان ايجاد بشود و در مجموع يك چيز كارشناسي ودرست و حسابي از آب دربيايد.
من فكر مي‌كنم كلياتش خوب است، نقايصي كه دوستان مطرح‌مي‌كنند در شور دوم قابل رفع است.
منشي (محبي‌نيا) ـ آقاي رئيس! آخرين مخالف اگر اشتباه نكنم،خوانا ننوشتند، آقاي حق‌شناس هستند كه (5) دقيقه وقت دارند.
رئيس ـ بله، بفرماييد.
هادي حق‌شناس ـ بسم‌الله الرحمن الرحيم
علت مخالفت بنده به سه دليل است. بهرحال ما يا بايستي مشكل‌مردم را حل بكنيم يا مشكل كسانيكه جايگاه پمپ بنزين مي‌خواهندايجاد بكنند يا ان‌شاءالله مشكل هردوتا را. بحث اصلي بنده اين است‌كه ما براي حل مشكل كسانيكه جايگاه عرضه بنزين دارند، (3) مشكل‌براي مردم ايجاد مي‌كنيم.
مشكل اول كه براي مردم ايجاد مي‌كنيم اين است كه در پمپبنزينها به لحاظ اين واحدهاي تجاري كه ايجاد مي‌شود مي‌آييم نوعي‌ترافيك هم ايجاد مي‌كنيم، چون مردم ماشينشان را پارك مي‌كنندمي‌خواهند بروند خريد انجام بدهند يعني اولين مشكل، مشكل مردم‌بلحاظ ترافيك است.
دومين مشكل اين است كه زن و بچه مردم آنجا پياده مي‌شوند، دريك نقطه غيرايمن، پمپ بنزين يك مكان ايمن نيست بلحاظ ايمني،در جايي داريم مكانهاي تجاري مجوز مي‌دهيم كه نكات ايمني هم آنجادرواقع يك نقطه پرخطراست. نكته سوم، درواقع نكته‌اي هست كه‌بلحاظ زيست محيطي است، مكانهاي پمپ بنزين، مكانهايي است كه‌بلحاظ زيست‌محيطي مكانهاي آلوده‌اي هستند، آنجا هم بياييم زن وبچه مردم را بخواهيم پياده كنيم كه بروند مثلاً چند تا كالا بگيرند.
لذا هم بلحاظ ايمني، هم بلحاظ ترافيكي، هم بلحاظ زيست‌محيطي‌براي مردم مشكل ايجاد مي‌كنيم. اما اگر ما بخواهيم مشكل كسانيكه‌جايگاه عرضه بنزين مي‌خواهند آنجا درواقع مشكل آنها را حل بكنيم‌كه ضرر مي‌كنند، خوب مي‌توانيم همين مجوز (10) درصد را در يك‌مكان ديگري به آنها بدهيم بخاطر اينكه آنها مشكلات مالي شان را حل‌بكنند، نه اينكه اين مجوز را در همانجايي كه آقايان پمپ بنزين دارند.
نكته آخر، الان بعضي از همكاران به بنده گفتند ازجمله آقاي قبادي‌كه بعضي از افراد هستند كه جانباز هم هستند، دو سال، سه سال درنوبت زدن جايگاه پمپ بنزين هستند، يعني اگر اين واقعاً توجيه‌اقتصادي ندارد پس چرا شركت نفت يا وزارت نفت به آنها مجوزنمي‌دهد؟ والسلام عليكم
رئيس ـ خيلي ممنون، كس ديگري هم هست؟
منشي (محبي‌نيا) ـ بله، آخرين موافق آقاي دكتر حاجي‌بابايي‌هستند، (5) دقيقه وقت دارند.
حميدرضا حاجي‌بابايي ـ بسم‌الله الرحمن الرحيم
من، هم بدليل اينكه يكي از طراحان هستم صحبت مي‌كنم، هم به‌دليل موافق و موارديكه مطرح شد در پايان پاسخي داده بشود.
اولاً عرض كنم كه هيچ مغايرتي با اصل (75) قانون اساسي ندارد،چون اصلاً ما در درآمدهاي دولت براي اين قضيه چيزي نديديم كه‌حالا بخواهيم آنرا كاهش بدهيم و مغاير اصل (75) باشد. موارديكه‌لازم است، چون خيلي بحث شد در اين رابطه من تيتروار عرض‌مي‌كنم، جايگاههاي پمپ بنزين در تهران و در جاده‌ها با هم متفاوت‌است. در تهران بهرحال يك امتياز بزرگ محسوب مي‌شود. در مراكزاستانها همينطور است، در شهرها باز طبيعتاً پايين‌تر ولي در جاده‌ها بامشكلات عمده‌اي روبرو هستند مردم اصلاً براي تهيه بنزين بدليل‌اينكه خيلي آمادگي براي اينكه در جاده‌هاي مخصوصاً طولاني جايگاه‌پمپ بنزين ايجاد بشود نيست، عزيزمان كه فرمودند بعضي‌ها دو سال‌است در نوبتند، اگر اين فرض را بپذيريم كه درست است، اشكال‌ندارد، ايشان كه در نوبت اول اين را پذيرفت، او از اين امتياز استفاده‌مي‌كند، مغايرتي با آن ندارد.
شما كشورهاي خارجي هم هرجا پمپ بنزينها را ببينيد در كنار اين‌پمپ بنزين يك محل تفريح براي خانواده‌ها هست، اتفاقاً برعكس‌آنچه كه عزيزمان فرمودند كه اگر يك پمپ بنزيني باشد خانواده آنجاپياده مي‌شود، ناامن است! اتفاقاً خانواده‌اي كه سه ساعت در ماشين‌نشسته و در سفر بوده حالا مي‌خواهد يكجا پياده شود، پمپ بنزين‌است، هم محل امن است، هم بنزينش را بهرحال براي ماشين بگيرد،هم خانواده يك ده دقيقه، يكربع، بيست دقيقه‌اي پياده شوند يك‌وضعيت رفاهي مناسب را دارد. علاوه بر اين، چرا ما مخالفت مي‌كنيم‌كه ممكن است ما دو هزار، سه هزار پمپ بنزين در سراسر كشور داشته‌باشيم هر كدام از اينها (7)، (8)، (10) نفر آدم مشغول بكار شود؟ به‌كجاي كشور برمي‌خورد يعني گير خاصي نيست، علاوه بر اينكه ماسرمايه‌گذاري را جذب كرده‌ايم، يك. ايجاد اشتغال كرده‌ايم، دو. دركنار اين، موضوع ديگري كه اشاره فرمودند بحث C.N.G است، خودطرح كاملاً مشخص است، مي‌گويد عرضه بنزين و ساير فرآورده‌ها.شما هر فرآورده‌اي كه حالا بعداً C.N.G است L.N.G است هرچه مي‌خواهيد بزنيد، بعداً در مسير جاده شامل همين قانون...
رئيس ـ همان گاز بفرماييد كه مردم هم بدانند منظور چيست(حاجي‌بابايي ـ نه اسم آن...) گاز است ديگر!
حاجي‌بابايي ـ بله. بنابراين بحث ترافيك را مطرح فرمودند كه‌قطعاًمنتفي است اصلاً ما ترافيك در چنين جاهايي نخواهيم داشت ومشكل آنر نداريم، علاوه بر اينكه اگر پيشنهادي هست كه مي‌خواهيداضافه كنيد يا كسي طرحي در ذهنش هست كه به اين اضافه شود اين رامي‌تواند بهرحال در شور دوم در كميسيون مطرح كند.
بنابراين با جميع جهات بدليل جذب سرمايه، ايجاد اشتغال، ايجادرفاه براي خانواده‌ها در مسير و رفع معضلاتي كه عزيزان موافقين اعلام‌فرمودند، اگر همكاران محترم به اين رأي بدهند قطعاً مي‌تواند نقش‌مؤثري در زمينه‌هايي كه عرض شد، داشته باشد. والسلام
رئيس ـ تشكر مي‌كنم.
منشي(محبي‌نيا) ـ آقاي رئيس! اگر كميسيونها نظري نداشته باشند،دولت صحبت كنند.
رئيس ـ نماينده دولت موافق است ولي صحبت نمي‌كنند.بسيارخوب، مخبر كميسيون بفرماييد. كميسيونهايي هم كه رد كردند،اگر مايلند مي‌توانند بيايند توضيح بدهند.
ولي آذروش (مخبر كميسيون عمران) ـ ضمن تشكر از همكاران‌محترم كه با دقت نظر بيشتر از زواياي مختلف اين طرح را موردبررسي قراردادند، از مخالفين و موافقين محترم كمال تشكر را داريم وقطعاًنظراتي كه عزيزانمان در ارتباط با تكميل اين طرح داشتند،مطمئناً در شور دوم گنجانده مي‌شود فقط يك توضيحي را خدمت‌همكاران محترم عرض مي‌كنم، فرق هست بين جايگاههاي عرضه‌بنزين و ساير فرآورده‌هاي نفتي در داخل شهرها و در جاده‌ها. ما درداخل شهرها بالغ بر (1250) جايگاه عرضه بنزين داريم كه بر مبناي‌بررسيهايي كه انجام شده... الان هم معاونت محترم وزارت نفت اعلام‌مي‌كردند، بنوعي انگيزه ادامه كار را در داخل شهرها بلحاظ‌توجيه‌ناپذير بودن بحث كه حتي درآمد ماهيانه اينها با حجم بالاي‌سرمايه‌گذاري كه انجام دادند بعضاً به (20) درصد هم نمي‌رسد.
در ارتباط با جاده‌ها هم كه (800) جايگاه بين راهي در جاده‌هاوجود دارد، سازمان پايانه‌ها و حمل ونقل هم با يك شرايط مناسب درهم‌جهت ارائه خدمات، تغيير كاربريها، احداث محلهاي تجاري‌موافقتهاي خودشان را انجام مي‌دهند.
در ارتباط با اين بحث (10) درصد تغيير كاربريها، عزيزاني كه‌نظراتشان را اعلام كردند و فرمودند چه فرقي هست بين جايگاه‌داران وافرادي كه در كنار جايگاه محلهاي كسب و كار را دارند؟ در تمام دنيامرسوم است كه در محلهاي احداث جايگاهها، كارواش كه خوب‌مربوط به خودروهاست يا سوپرهاي كوچك، كتابفروشيها، نشريات وگلفروشيها و لوازم يدكي كه خوب مناسب ارائه خدمات مطلوب است‌در داخل پمپ بنزينها باشد، البته با رعايت شرايط و ضوابطي كه‌عرض كردم ايمني اين را خود وزارت نفت و شركت پخش پالايش‌نفت انجام مي‌دهد.
در مجموع اگر ما درآمد جايگاه‌داران را حساب كنيم، در هر ليتراينها (26) ريال درآمد دارند و اگر سكوهايي كه براي ارائه بنزين‌درجايگاههاي كشور وجود دارد (مخصوصاً در داخل شهرها) از يك‌سكو گرفته تا شش سكو يعني از پمپهايي كه براي ارائه بنزين هست ازيك پمپ تا (12) پمپ، اينها براي ارائه بنزين استفاده مي‌كنند كه قطعاًبراي ادامه كار بايستي انگيزه‌اي را داشته باشند. مطمئناً نه مشكل‌ترافيكي در داخل جايگاهها ايجاد مي‌شود نه مسائل ايمني، نه بحث‌زيست محيطي كه نگراني كه عزيزانمان داشتند چون در اين طرح‌بررسيهاي كارشناسي كه با حضور وزارت نفت و وزارت كشور دركميسيون عمران انجام شده، بنا شده كه محل تغيير كاربريها باهماهنگي وزارت نفت انجام شود و از نظر مسائل ايمني هم موردعنايت قرار بگيرد.
باتوجه به اهميت موضوع و بلحاظ ارائه يكسري خدمات مطلوب‌و مشكلاتي كه جايگاه‌داران دارند، من فكر مي‌كنم، هم اين درجهت‌حل مشكل مردم و هم درجهت ارائه يكسري خدمات مطلوب براي‌مردم و كمك براي جايگاه‌داران و ايجاد يك انگيزه بهتر هست‌درضمن مواردي كه عرض كردم، عزيزانمان، مخالفين محترم هم درشور دوم داشتند، همه اينها قابل بررسي است.
رئيس ـ متشكرم، اگر كميسيونها ديگر صحبتي نمي‌كنند باتوجه به‌اينكه... (مهدوي‌ابهري ـ آقاي رئيس! اگر اجازه مي‌دهيد من از طرف‌كميسيون صنايع دو دقيقه صحبت كنم) بفرماييد.
احمد مهدوي‌ابهري (مخبر كميسيون صنايع و معادن) ـ
بسم‌الله الرحمن الرحيم
عزيزان عنايت داشته باشند، كميسيون صنايع، اين طرح را رد كرده‌دلايلش هم كاملاً مشخص است. ببينيد! ما داريم وصله مي‌كنيم براي‌اينكه يك موضوعي را حل كنيم، يك دردي را از جايي ديگر حل كنيم‌اگر واقعاً جايگاههاي سوخت از نظر درآمدي توجيه اقتصادي ندارندراه حلش اين نيست كه ما بگوييم كه شما بياييد (شهرداري) تغييركاربري بدهيد. بله دولت، متعلق به دولت است. شهرداريها دولت‌نيست. شهرداريها ملت هستند. دولت اجازه ندارد پول ملت را...مانمايندگان ملت نبايد اجازه بدهيم پول شهرداري برود آنجا. وزارت‌نفت بيايد كار اساسي و ريشه‌اي كند يك طرح جامع و كامل بياورديك لايحه بياورد نه اينكه ما بگوييم كه خوب اگر باز هم صرف نكردچكار كنيم؟ باز هم برويم يك چيز ديگر بياوريم. شما از كجا اين رامي‌فرماييد كه اگر ما تغيير كاربري داديم، اينها ديگر توجيه پيدا مي‌كنددرآمدشان كافي است، مكفي است! نه، چنين چيزي را كسي نمي‌تواندبگويد كه حتماً اين كار صورت مي‌گيرد.
پس در نتيجه اين كار اساسي نيست، ما قبول داريم جايگاههاي‌سوخت، اينهايي كه سرمايه‌گذاري كردند درآمدشان كافي نيست واعتراض دارند ولي بايد كار ريشه‌اي كرد يعني بايد وزارت نفت يك‌طرح جامعي را بياورد، كارشناسي شود، در مجلس، در كميسيونهابحث شود بعد بيايد والاّ اين صرف نكرد دوباره به شهرداري بگوييم‌پس يك امتيار ديگر هم بده!! لذا من خواهش مي‌كنم كه به اين رأي‌ندهيد.
رئيس ـ حضار 216 نفر، آماده هستيم براي رأي‌گيري، طرح راقرائت بفرماييد.
منشي(حاجي‌بابايي) ـ كليات طرح بهينه‌سازي جايگاههاي عرضه‌بنزين و ساير فرآورده‌هاي نفتي مطرح است.
رئيس ـ موافقان با كليات اين طرح قيام بفرمايند(عده‌كمي‌برخاستند) اكثر منشي‌ها مي‌گويند كه رأي نياورده بنابراين‌تصويب نشد. (۱- درخصوص این رای گیری تشکیک بعمل آمد.)
11 ـ بحث و بررسي درخصوص كليات لايحه‌توسعه صنايع دريايي
رئيس ـ دستور بعدي را مطرح بفرماييد.
منشي(حاجي‌بابايي) ـ دستور بعدي گزارش شور اول كميسيون‌صنايع و معادن درمورد لايحه توسعه صنايع دريايي. مخبر محترم‌كميسيون صنايع و معادن بفرماييد.
رئيس ـ آقاي مهدوي مخبر كميسيون صنايع و معادن، بفرماييد.
احمد مهدوي‌ابهري (مخبر كميسيون صنايع و معادن) ـ
بسم‌الله الرحمن الرحيم
با عرض خسته نباشيد خدمت همكاران عزيز، گزارش شور اول‌كميسيون صنايع و معادن به مجلس شوراي اسلامي
لايحه توسعه صنايع دريايي شماره چاپ (81) كه به كميسيون‌صنايع و معادن بعنوان كميسيون اصلي ارجاع شده بود، در جلسه مورخ21/4/1383 با حضور كارشناسان و نمايندگان دولت مورد رسيدگي‌قرار گرفت و كليات آن بتصويب رسيد. اينك گزارش شور اول آنرا به‌مجلس شوراي اسلامي تقديم مي‌دارد.
رئيس كميسيون صنايع و معادن ـ سيدحسين هاشمي
(در ضمن گزارش كميسيونهاي فرعي اقتصادي، امنيت ملي وسياست خارجي و برنامه‌بودجه و محاسبات تا تاريخ تقديم گزارش‌واصل نگرديده).
من به همكاران عزيز عرض كنم امروز هر چه لايحه مطرح شد، به‌اهميت لايحه‌اي كه الان گزارشش را داريم تقديم حضورتان مي‌كنيم‌نبوده. عنايت بفرماييد! كشور پهناور ايران (750) كيلومتر در شمال،ساحل دريايي دارد. (1700) كيلومتر در جنوب. ما دومين كشورداراي منابع گاز در جهان و دومين صادر كننده نفت در منطقه هستيم.
با بررسي كه صورت گرفته بلحاظ صادرات نفت، پتروشيمي و گازدر دهسال آينده (18) ميليارد دلار براي ساخت شناورهاي دريايي ياكشتي هزينه بايد صورت بگيرد و همچنين (عزيزان دقت كنيد!) دردهسال آينده (60) ميليارد دلار بايد هزينه حمل ونقل دريايي بدهيم.
صنعت دريايي ما كاملاً درحال ركود است يعني اگر بخواهيم‌نسبتي بگيريم بين صنعت كشور و صنعت دريايي، بسيار تفاوت است.عنايت داشته باشيد اين نام عوض كردن نيست كه طي يك لايحه نام راعوض كرديم، اين يك كار بسيار استراتژي براي كشور است. تا سال1375 فقط (2) درصد نياز ساخت كشتي يا شناور به داخل داده شده،(98) درصد به خارج از كشور ولذا صنعت دريايي رشد نكرده. دنياامروز از اين صنعت دارد حمايت مي‌كند و يارانه مي‌دهد. آمريكا درسال 1996 (300) ميليون دلار براي اين صنعت يارانه داده، چين‌براي تشويق توسعه اين صنعت وام مي‌دهد با (1) درصد بهره امامتأسفانه در كشور ما از اين حمايتها خبري نيست.
ازجمله كارهاي كارشناسي كه دولت طي چند سال گذشته انجام‌داده (مي‌گويم چند سال نه براي يكماه و دو ماه و يكسال) اين لايحه‌بوده: لايحه توسعه صنايع دريايي» كه دولت آمده واقعاً كار كارشناسي‌كرده، به اين نتيجه رسيده كه ما براي گسترش صنعت دريايي و ايجاداشتغال و رقابت در دنيا بايد از اين صنعت حمايت كنيم، صندوقي رابعنوان صندوق حمايت در اين لايحه پيشنهاد داده كه اين صندوق نه‌اينكه مي‌خواهد دولت را گسترش دهد، نه! فقط بخش خصوصي كه‌مي‌خواهند در صنعت حمل و نقل دريايي سرمايه‌گذاري كنند اين‌صندوق آن را حمايت مي‌كند.
لذا عزيزان! اگر ما بتوانيم اين سرمايه‌اي كه در دهسال آينده،(عرض كردم) فقط به (50) درصد اين دست پيدا كنيم يعني (60)ميليارد دلاري كه عرض كردم در اين دهسال آينده براي حمل نفت وگاز و پتروشيمي و ساير مسائل داريم (50) درصدش را ما بخواهيم‌هدف قرار بدهيم و به آن برسيم در نقاط محروم ساحلي، (201) هزارنفر شغل ايجاد مي‌شود. (201) هزار نفر!! كه حساب شده اين (201)هزار نفر در سال (250) ميليون دلار بيمه و ماليات مي‌دهند يعني‌دولت در سال (188) ميليون دلار مي‌آيد يارانه مي‌دهد فقط در حقوقي‌كه با اشتغال ايجاد شده از حقوقي كه ماليات و بيمه مي‌گيرد مي‌شود(256) ميليون دلار.
لذا عزيزان! اين شور اول است بسيار بسيار كار پسنديده‌اي است.صنعت دريايي از دست ما خارج شده، الان ما با اين منابع گاز، گازLNG كه مي‌خواهيم صادر كنيم... الان قطر براي حمل گازش نيامده كاررا دست خارجيها بدهد، آمده خودش دارد كشتي مي‌خرد يا كشتي‌فراهم مي‌كند كه اين كار مهم دست خارجيها نيفتد. مي‌دانيد اين حمل ونقل گاز LNG توسط كشتي درحقيقت يك لوله شناور است يعني اگربخواهند لوله شناور را قطع كنند، قادر هستند كه قطع كنند.
پس در نتيجه ما بايد اين را دست خودمان بگيريم. بدست‌خارجيها ندهيم يا كشتي بخريم يا كشتي بسازيم كه براي ايجاد اشتغال‌بهتر اين است كه كشتي بسازيم و اين لايحه و تبصره‌هايي كه دارد و باصندوقي كه ايجاد شده براي حمايت از توسعه صنعت دريايي (كه ماالان حرفي براي گفتن در دنيا نداريم) براي ايجاد اشتغال در نقاط‌محروم است. يك معافيتهايي هم قائل شده، اين معافيتها را (الان براي‌مثال) يك صنعتي از تهران بخواهد برود يك نقطه محروم، دهسال‌معافيت از ماليات دارد. خوب اين كسي كه مي‌خواهد بيايد در اين‌صنعت سرمايه‌گذاري كند، اينهم دهسال معافيت دارد يا يك تسهيلاتي‌قائل شده‌اند.
ببينيد! امروز يك كشتي بخواهد بيايد ايران براي تعمير، بايدچيزي حدود بيش از (200) ميليون دلار عوارض بندري بدهد، درصورتيكه در كشورهاي خارجي به (5) درصد اينهم نمي‌رسد. اينها همه‌در اين لايحه ديده شده، اين لايحه در نهايت (من خدمتتان عرض كنم)توسعه حمل و نقل دريايي را در پي دارد، تشويق سرمايه‌گذاري را درصنعت كشتي‌سازي و كشتيراني در پي دارد، جذب حداقل (50) درصدبازار، سالانه (1) ميليارد دلار سود و ارزآوري فقط براي تعميرات‌دارد، (18) ميليارد دلار درآمد طي دهسال در كشتي‌سازي دارد،(201) هزار نفر بصورت مستقيم اشتغالزايي دارد، باعث جذب‌تكنولوژي پيشرفتة اين صنعت در كشور خواهد شد، فعاليت تجاري واقتصادي ايران را در دنيا و منطقه گسترش مي‌دهد و تبديل شدن‌شركتهاي كشتي‌سازي ايراني به شركتهاي تخصصي و رقابتي در دنياخواهد شد. ايجاد زمينه براي صادرات منابع عظيم گاز با شناورهاي‌حمل LNG كه اين هم بسيار مهم است.
لذا عزيزان اين لايحه بسيار مهم است، دو شوري است، كلياتش‌است، من خواهش مي‌كنم براي گسترش صنعت كشتيراني وكشتي‌سازي و ايجاد اشتغال و كمك به اقتصاد كشور ان‌شاءالله به اين‌لايحه رأي مثبت بدهيد. والسلام
رئيس ـ خيلي متشكر، دو تن از وزيران در مجلس حضور دارند،جناب آقاي جهانگيري براي شركت در مذاكرات مربوط به همين‌لايحه توسعه صنايع دريايي تشريف آوردند كه ما مقدم ايشان و آقاي‌دكتر خرازي را گرامي مي‌داريم. از آقاي مهندس جهانگيري‌عذرخواهي مي‌كنيم، چون آقاي دكتر خرازي هم براي پاسخ به سؤال‌تشريف آوردند، ما اين موضوع را در دستور قرار داديم، مخبركميسيون هم گزارشش را داد، ان‌شاءالله در جلسه يكشنبه هفته آينده مااين را دنبال خواهيم كرد. بنابراين ما بحث مربوط به لايحه توسعه‌صنايع دريايي را در همينجا متوقف مي‌كنيم.
قبل از اينكه سؤال مطرح شود تشكيكي آمده راجع به بهينه‌سازي‌جايگاههاي بنزين تشكيك كرده‌اند، (25) نفر امضاء كردند طبق‌آيين‌نامه جديد (نه آنكه چاپ شده و در دست شماست) وقتي تشكيك‌مي‌شود با امضاء (25) نفر يا بيشتر ما يكبار رأي مي‌گيريم، اگر مجلس‌رأي‌موافق به اصل تشكيك داد آنوقت گلدانها را براي رأي‌گيري نسبت‌به تشكيك مي‌آورند. حضار 207 نفر، فقط من نمي‌دانم اگر حالا درشمارش آراء تشكيك، تشكيك كرديد ديگر چه بايد بكنيم؟ پس‌يك‌مقدار دقت بفرماييد در قيام و قعود، آنهاييكه تردد دارند مي‌كنندتكليف خودشان را روشن كنند كه از باب موافقت دارند تردد مي‌كند يامي‌خواهند بروند جايي بنشينند. يك نظمي داشته باشد كه ما بتوانيم‌سريع بفهميم كه آيا مجلس به تشكيك رأي مي‌دهد يا نه؟
گلدانها را آماده كنيد، يكبار براي اصل تشكيك رأي مي‌گيريم اگررأي مثبت بود آنوقت مجدداً رأي‌گيري مي‌كنيم. ما اين موضوع‌تشكيك را به جريان مي‌اندازيم و سؤال را مطرح مي‌كنيم. حضار 208نفر، براي رأي‌گيري نسبت به اصل تشكيك رأي مي‌گيريم.
منشي(حاجي‌بابايي) ـ كسانيكه موافق تشكيك هستند رأي سفيد،كسانيكه مخالفند رأي كبود و كسانيكه ممتنع هستند برگ زرد را داخل‌گلدان مي‌اندازند.
(اخذ رأي با ورقه بعمل آمد و نتيجه پس از شمارش اعلام گرديد)
12 ـ طرح سؤال آقاي نورالدين پيرمؤذن نماينده‌محترم اردبيل از آقاي خرازي وزير محترم امورخارجه و ارجاع آن به كميسيون مربوطه
رئيس ـ آقاي پيرمؤذن سؤال را مطرح بفرماييد.
نورالدين پيرمؤذن ـ بسم‌الله الرحمن الرحيم
با درود فراوان به ارواح طبيه شهداء جبهه‌هاي جنگ تحميلي وكسانيكه در هشت سال دفاع مقدس، مردانه و جانانه در مقابل يورش‌رژيم بعث عراق مقاومت كردند. عزيزان ما در هشت سال مقاومت‌شجاعت و شهامت نظامي كشور را نشان دادند و بعد از پذيرش قطعنامه‌به سياستمردان كشور سپردند تا بتوانند حق و حقوق ملت ايران را پاي‌ميز مذاكره و سياست بگيرند.
16 سال از اتمام جنگ و پذيرش قطعنامه گذشته و گردش كار(آنچه كه بعنوان قطعنامه 598 بود) در هاله‌اي از ابهام است. علت اينكه‌من اين سؤال را پرسيدم دو محور داشت: يكي اينكه من اين سؤال رازماني پرسيدم كه صدام دستگير شده بود و فضايي در كشور ايجاد شدتا ما بتوانيم آن غرامت جنگي را از صدام بگيريم.
دومين علتش اين است كه در سال 81، دقيقاً در روزهايي كه‌شمارش معكوس براي برچيده شدن حكومت صدام در دنيا تصميم‌گرفته شده بود، ناجي صبري وزير امور خارجه عراق در دو مسافرت‌پي در پي، يكي در شهريور ماه يعني در هفته دفاع مقدس و يكي دربهمن ماه يعني در دهه مباركه فجر و مخصوصاً زمانيكه در شوراي‌امنيت و در سازمان ملل درمورد آينده عراق تصميم گرفته مي‌شد،ملاقات وزير امور خارجه ايران با وزير امور خارجه عراق، ديدني بودو آنجا بود كه مجلس ششم فريادي كرد براي دفاع از حق و حقوق ملت‌ايران و براي اينكه بتواند حق و حقوق مردم را از صدام بگيرد.
ما چهار شرط گذاشتيم و براي هرگونه ارتباط سياسي با عراق آن‌چهار شرط را بعنوان خواست نمايندگان ملت اعلام كرديم.
اولين شرط آن اين بود كه صدام بايستي از ملت ايران بخاطر حمله‌به اين كشور عذرخواهي بكند، همان كاري كه براي ملت كويت كرد.
دومين شرط آن اين بود كه صدام بايستي قطعنامه الجزاير را كه درزمان روز حمله پاره كرده بود تأييد مي‌كرد.
سومين شرط آن اين بود كه قطعنامه (598) را اجراء مي‌كرد وغرامت جنگي را كه رئيس جمهور وقت (1000) ميليارد دلار اعلام‌كرده بودند اينها را بايستي بازمي‌پرداخت.
و چهارمين شرط ما اين بود كه اصولاً صدام بايستي تمام آزادگان واسراء جنگي را آزاد مي‌كرد.
دقيقاً در همان روزهايي كه صدام خودش هم متوجه شده بود (بالشكركشي كه دور خودش ديده بود) ضمن اينكه حاضر نشدكوچكترين وقعي به اين خواسته نمايندگان ملت ايران بگذارد متأسفانه‌بعد از آنكه وزير امور خارجه‌اش دقيقاً (45) روز قبل از سرنگوني‌صدام در تهران حضور داشت خواسته‌هايي را از ما داشت كه واقعاًانتظار داريم... اينها براي همه ملت ايران شنيدني است.
نهايتاً ما آن زماني كه صدام در رأس قدرت بود خواست ملت ايران‌را اعلام نكرديم و زماني كه صدام يك بدبخت و بيچاره‌اي با زنجيربدست بود آنگاه بود كه وزارت امور خارجه ايران دنبال پرونده‌سازي‌براي صدام بود و عجيب‌تر اينكه اين هشت جرمي را هم كه براي صدام‌بخاطر محاكمه آن بسته شد، از اين هشت‌تا، نامي از تجاوز به ايران‌وجود ندارد.
سؤال من اين است، باتوجه به خسارت جاني و مالي ناشي از هشت‌سال جنگ تحميلي صدام عليه كشور و ملت ايران و گذشت بيش از(15) سال از اتمام جنگ و نيز تأييد مراجع صالح مبني بر پرداخت‌خسارت مالي ناشي از جنگ (قطعنامه 598) كه بالغ بر (1000)ميليارد دلار تخمين زده شده است همه ملت ايران، (60) ميليون نفرمي‌گويند اين (1000) ميليارد است و آقاي دكتر خرازي در كميسيون‌امنيت فرمودند (2/98) ميليارد دلار (حالا احتمالاً خواهند گفت)سؤال شد كه آقاي دكتر خرازي! چه تدبير و شيوه‌اي را در گذشته، حال‌و آينده براي احقاق حق ملت ايران اتخاذ نموده و يا اتخاذ خواهيدكرد؟ چرا در مدت طولاني بعد از اتمام جنگ، (15) سال فرصت براي‌گرفتن اين (1000) ميليارد بود، (اين (1000) ميليارد براي هر ايراني(20) هزار دلار مي‌شد، كلي از مشكلات و معضلات اقتصادي كشورهم حل مي‌شد) چرا در مدت طولاني بعد از اتمام جنگ كه صدام حاكم‌بر عراق و در مسند قدرت بود خواستار محاكمه و مطالبات غرامت‌جنگي نشديد و اكنون از يك زنداني بدبخت و دربند چه انتظاري‌داريد؟
رئيس ـ خيلي متشكر، از جناب آقاي دكتر خرازي دعوت مي‌كنيم‌براي توضيح تشريف بياورند. البته من توجه نمايندگان را به اين نكته‌جلب مي‌كنم كه معمولاً زبان وزير خارجه مانند زبان ساير وزراء براي‌هرگونه توضيحي باز نيست، براي اينكه در اينجا ملاحظات مختلفي‌در كار است. نمايندگان به اين نكته هم قطعاً توجه خواهند كرد، استدعامي‌كنم بفرماييد.
سيدكمال خرازي (وزير امور خارجه) ـ بسم‌الله الرحمن الرحيم
تشكر مي‌كنم از جناب آقاي دكتر پيرمؤذن كه اين سؤال را مطرح‌كردند و فرصتي به من داده شد كه با نمايندگان محترم مجلس مجدداًصحبت كنم.
سؤالي كه ايشان مطرح كردند يك ايراداتي در خود سؤال هست كه‌طبيعتاً كساني كه با قطعنامه (598) آشنا باشند مي‌توانند ارزيابي‌دقيقتري را داشته باشند. در قطعنامه (598)، بند (6) قطعنامه ازدبيركل مي‌خواهد كه آغازكننده جنگ را مشخص كند. بند (7) قطعنامه‌از دبيركل مي‌خواهد كه با اعزام هيأتي به دو كشور ميزان خسارات اين‌جنگ را تعيين بكند. آنچه كه پس از پذيرش قطعنامه (598) (ظرف‌اين 16 سالي كه ايشان اشاره كردند) انجام گرفته در درجه اول اجراي‌بند (6) بوده كه توفيقي براي جمهوري اسلامي ايران بود كه دبيركل‌بعد از بررسيهايي كه كرد رسماً به شوراي امنيت سازمان ملل گزارش‌كرد كه آغازگر جنگ، رژيم عراق بود كه خوب، اين يك توفيقي بود.
شوراي امنيت هيچ عكس‌العملي نسبت به گزارش دبيركل نشان‌نداد و طبيعي بود كه در فضاي سياسي آنموقع نمي‌خواستند كاري راعليه عراق و بنفع جمهوري اسلامي ايران انجام بدهند و هيچ اقدامي راشوراي امنيت روي اين مسأله نكرد. درحاليكه درمورد كويت مي‌دانيدكه شوراي امنيت قطعنامه داد، قطعنامه فصل هفتم داد و عراق راموظف كرد كه بپردازد و مكانيزم آن را هم تعيين كرد. در مكانيزم نفت‌در برابر غذا صندوقي تشكيل داد، بنابراين در حمايت از كويت براي‌پرداخت غرامات جنگ كويت كاملاً وارد عمل شد.
اينكه فرمودند ميزان خسارات را قطعنامه تعيين كرده، قطعنامه‌ميزان خسارات را تعيين نكرده، قطعنامه صرفاً در بند (7) از دبيركل‌مي‌خواهد كه ميزان خسارات را مشخص كند. براي اجراي بند (7) پس‌از پيگيريهايي كه وزارت خارجه انجام داد (در دوره جناب آقاي‌هاشمي رفسنجاني) معاون دبيركل به ايران آمد و اسناد و اطلاعاتي كه‌ما داشتيم در اختيارش گذاشتيم. ميزان خسارات مستقيم غيرنظامي را(2/97) ميليارد دلار برآورد كرد و اين را هم به سازمان ملل و شوراي‌امنيت گزارش كردند. در همين بند پيش‌بيني مي‌كند بعد از اينكه ميزان‌خسارات دو كشور مشخص شد سازمان ملل يك صندوقي را تأسيس‌بكند و از كشورهاي مختلف بخواهد كه به اين صندوق كمك بكنند كه‌خسارات دو كشور را از آن صندوق جبران بكنند.
بنابراين، اين آنچيزي است كه قطعنامه (598) مي‌خواهد. ولي‌طبعاً ما چه براساس قطعنامه و چه فراتر از قطعنامه همواره دنبال‌مطالبه خودمان بعنوان يك حق بوده‌ايم، چون مسلم است كه عراق‌جنگ را آغاز كرد و بنابراين بايد خساراتي كه به ما زده را جبران كند ولذا از ابتداي كار و بخصوص در اين دوره اخير، بعد از اجلاس‌كنفرانس اسلامي در تهران با صحبتي كه بين رياست جمهوري و معاون‌رئيس جمهور وقت عراق انجام گرفت قرار شد كه پنج كميته براي‌بررسي مسايل ايران و عراق تشكيل شود كه يكي از آن كميته‌ها، كميته‌مطالبات بود كه بحث غرامت در آن كميته مي‌بايست انجام مي‌گرفت.
در ادامه آن كار كه درواقع بهترين شيوه‌اي بود كه ما مي‌توانستيم‌بربگيريم، چون شوراي امنيت اقدامي نمي‌كرد، راه ديگري هم درآنموقع وجود نداشت و بنابراين ما مي‌بايست از طريق مذاكرات‌دوجانبه از عراق مطالبه مي‌كرديم، در چنين چارچوبي كار را ادامه‌داديم تا همين اواخر و دليل سفرهاي وزير خارجه وقت عراق هم به‌ايران يا سفر من به بغداد در پيگيري همين امور بود.
نهايتاً در 21/11/81 عراقي‌ها يك پيامي براي جناب آقاي خاتمي‌فرستادند كه در آن پيام بر عهدنامه 1975 كه يكي از خواسته‌هاي ما بودتصريح كردند و همچنين در پذيرش وضعيت مرزهاي آبي و خاكي‌براساس عهدنامه 1975 تصريح كردند.
در زمينه مطالبات هم مكانيزمهايي در دست طراحي بود كه به‌شيوه‌اي بشود اين خسارات را جبران كرد كه خوب، عمر آن رژيم ادامه‌پيدا نكرد و بركنار شد. ما بلافاصله بعد از بركناري رژيم صدام، درتاريخ 16/2/82 نامه‌اي را به دبيركل سازمان ملل نوشتيم و اشاره‌كرديم به اقدامي كه دبيركل اسبق او انجام داده بود (آقاي دكوئيار) وشناسايي رژيم عراق بعنوان متجاوز و از دبيركل خواستيم حالا كه‌دولت عراق بركنار شده و دولت ديگري دارد سركار مي‌آيد، شما براي‌تأمين و جبران خسارات ما و پرداخت غرامت از سوي عراق اقدام‌بكنيد. دبيركل هم جوابي به ما داد و گفت: باتوجه به وضعيت فعلي‌عراق كه در آن يك حكومت شناسايي شده‌اي وجود ندارد جبران‌خسارات را به تشكيل دولت ملي در عراق و از طريق مذاكرات‌دوجانبه موكول كرد. بنابراين چنين اقدامي هم بعنوان ثبت در سازمان‌ملل كه ما خواهان پرداخت غرامات هستيم انجام گرفت.
اخيراً كه همه كشورها دارند ميزان مطالبتشان را از عراق ثبت‌مي‌كنند، بانك مركزي جمهوري اسلامي ايران هم بعد از مشورت باوزارت خارجه در صندوق بين‌المللي پول مطالبات ايران را ثبت كرد(مطالبات مستقيم و غيرمستقيم) و با اشاره به ارزيابي سازمان ملل‌مبني بر اينكه ميزان خسارات ايران در اين جنگ (2/97) ميليارد دلاربعنوان خسارات مستقيم غيرنظامي بوده، اين مسأله را بعنوان مطالبات‌ايران از عراق در صندوق ثبت نمود و همچنين ما داريم اين را به‌سازمان ملل مي‌فرستيم كه در سازمان ملل هم ثبت شود.
بنابراين اقداماتي كه جمهوري اسلامي ايران و وزارت خارجه‌جمهوري اسلامي ايران تابحال كرده از همان ابتداء تا بحال زياد بوده.اينگونه نيست كه فرمودند (16) سال هيچ كاري انجام نگرفته، ماچاره‌اي جز اينكه از طريق مذاكرات دوجانبه كار را پيش ببريم‌نداشتيم، امروز هم بايد همين مسير را طي كرد و با تأسيس دولت ملي‌و منتخب عراق طبعاً بايستي ما در پي مطالبات خودمان باشيم تاوضعيت آن روشن شود.
بنابراين اينكه جناب آقاي دكتر پيرمؤذن فرمودند كه چرا در مدت‌طولاني بعد از جنگ كه صدام حاكم بر عراق و در مسند قدرت بوداقدامي نكرديد اينطور نيست، اين عرايضي كه عرض كردم نشاندهنده‌اين بود كه در اين مدت اقدامات لازم انجام گرفته و ان‌شاءالله براي‌آينده هم ادامه خواهد يافت، خيلي متشكر.
رئيس ـ خيلي ممنون، آقاي پيرمؤذن اگر توضيحي دارند فرصت‌دارند، بفرماييد.
نورالدين پيرمؤذن ـ بسم‌الله الرحمن الرحيم
آقاي دكتر خرازي! مطمئن باشيد آقاي صدام بيش از هركسي‌مي‌دانست كه چند ماهي از عمرش نمانده كه در بهمن‌ماه به شما پيغام‌دادند حاضرند قطعنامه را اجراء بكنند، چرا كه قطعنامه در تاريخ29/4/1366 تصويب شده بود، خود عراق در تاريخ 31/4/1366پذيرفته بود. يكسال بعد از آن در تاريخ 26/4/1367 جمهوري‌اسلامي ايران پذيرفت. دبيركل سازمان ملل پس از بررسي، عراق رابعنوان آغازگر جنگ اعلام كرد و درواقع همان كه اشاره فرموديد بند(6) قطعنامه (598) بود.
اما پس از اعلام متجاوز بودن عراق توسط دبير كل، همانطوركه‌فرموديد معاون دبيركل آقاي عبدالرحيم فهد در ماههاي خرداد و آبان‌سال 1370 در رأس يك هيأت كارشناسي به ايران سفر كرد تاخسارات وارده به ايران را مشخص كند كه در همان بند (7) بود. پس ازبازگشت معاون دبيركل (در همان سال 1370، نه در سال 1381 كه‌صدام پذيرفت) سازمان ملل متحد گزارشي را تهيه و به شوراي امنيت‌تسليم نمود كه ميزان خسارت را همانطوريكه فرموديد (2/97) ميليارددلار خسارت مستقيم و (5/3453) ميليارد تومان خسارت غيرمستقيم‌بود. البته همزمان آقاي رئيس جمهور وقت فرمودند كه اين (1000)ميليارد دلار است. حالا ما مي‌گوييم همين (2/97) ميليارد دلار است.آيا دستگاه ديپلماسي خارجي كشور از اين رقم تاكنون دلاري توانست‌جذب و جلب كشور كند يا نه؟
اما يادتان هست در همان بحثي كه ما در مجلس ششم داشتيم خودحضرت‌عالي هم فرموديد ما بايستي مذاكره كنيم تا بتوانيم قرارداد(95) را اجراء بكنيم و غرامت از عراق... يعني واقعاً آن بحثي كه ما دوسال پيش داشتيم اين بود كه اين قطعنامه (598) را صدام بايد اجراءبكند و ما (1000) ميليارد دلار از حكومت صدام طلبكار هستيم و اين‌چيزي است كه خود ايشان هم فرمودند اين مذاكراتي كه بين وزير امورخارجه ايران و وزير امور خارجه عراق اتفاق مي‌افتد براي گرفتن همين‌حقوق است. اما كساني كه الفباي سياست بين‌المللي را مي‌دانند ومطمئناً حضرت‌عالي هم بهتر از بنده آشنا هستيد، در همان روزهاي‌آخري كه براي برچيده شدن حكومت صدام تصميم گرفته شده بود فقط‌مانده بود كه آيا حمله نظامي باشد يا از طريق شوراي امنيت، دقيقاًهمانروزهايي كه هيچكس حاضر نبود با عراق ارتباط پيدا كند، اصلاًملاقات با آقاي ناجي‌صبري داشته باشد، چون ناجي‌صبري جزء كساني‌است كه شناخته شده‌ترين فرد كابينه صدام بوده كه ضدايراني بوده.يعني ضدايراني‌ترين عضو كابينه صدام همين آقاي ناجي‌صبري بود(خودتان بهتر از من مي‌دانيد) اما آنچه كه اتفاق افتاده بود اين بود كه...آن جمله‌اي كه صدام به ناجي‌صبري گفته بود (خود صدام درموردموفقيت خودش مي‌گويد) اين بود كه «آنچه كه من مي‌گويم هرگز آن راعمل نمي‌كنم و آنچه را كه عمل مي‌كنم هرگز به كسي نمي‌گويم و زماني‌كاري مي‌كنم كه نه گفته‌ام و نه عمل كرده‌ام!»
آقاي خرازي! صدام فقط به اين دليل به شما اجازه ورود به بغداد رامي‌داد و پشت‌سر هم ناجي‌صبري را به ايران مي‌فرستاد، بخاطر اينكه‌مي‌خواست ايران را در كنار خودش نشان بدهد و اين شائبه سياسي رابه دنيا مي‌داد كه ايران و عراق در كنار همديگرند درصورتيكه عراق‌دشمن تاريخي ما بوده و صدام قاتل خونين خانواده‌هاست و همه ما كه‌در مجلس ششم و مجلس هفتم هستيم كساني هستيم كه زخم عميق درقلب و روحمان از رژيم حكومت صدام داريم. چه لزومي داشت كه مااجازه بدهيم ناجي‌صبري در (22) بهمن وارد تهران شود؟ دقيقاً هم‌زماني آمد كه مجلس ششم تعطيل بود تا حتي فرصت اعتراض از ماگرفته شود. زماني كه صدام در اوج قدرت بود حضرت‌عالي در همان‌زمان در سال 81 فرموديد (اين جملات حضرت‌عالي است) «اوضاع‌اقتصادي عراق فوق‌العاده است، حتي آنقدر وضعيت اقتصادي رژيم‌عراق بهبود يافته كه از بقيه كشورهاي عربي منطقه هم بهتر شده است تاجايي كه (3) ميليارد دلار با سوريه داد و ستد داشته». زماني كه صدام‌در اوج قدرت بود و وضعيت اقتصادي صدام به بهترين شكل آن بود مانتوانستيم دلاري بگيريم! آيا از اين ببعد خواهيم توانست ديناري‌دريافت كنيم؟
آقاي دكتر حدادعادل! من هم حقيقتاً خيلي حرف داشتم بگويم، به‌احترام تذكري كه صبح اول وقت داديد من هم كوتاه آمدم.
آقاي دكتر خرازي!
اندكي پيش تو گفتم غم دل ترسيدم كه دل آزرده شوي ورنه سخن بسيار است
متشكرم.
رئيس ـ خيلي ممنون، آقاي دكتر شما هنوز براي ادامه توضيحات‌فرصت داريد، بفرماييد.
سيدكمال خرازي (وزير امور خارجه) ـ ان‌شاءالله فراموش‌نكرده‌ايد كه وقتي حضرت امام ـ رحمة‌الله عليه ـ قطعنامه (598) راپذيرفتند گفتند ما در صلح همانقدر جدي هستيم كه در جنگ جدي‌بوديم. لازمه اين فرمايش همين بود كه با دولت موجود عراق گفتگو ومذاكره شود، از طريق مذاكره حقوق ملت تأمين شود. شما اگر ازشيطان هم طلبكار هستيد موظف هستيد برويد و از شيطان بگيريد. به‌صرف اينكه ناجي‌صبري است، به صرف اينكه صدام است، بگوييدآدم پليدي است كه نبايد اباء بكنيد از اينكه برويد گفتگو بكنيد وحقتان را بگيريد.
دنيا هم مي‌داند كه چه كسي به معارضين عراقي كمك مي‌كرد.درست است كه ما روابط دوجانبه داشتيم و گفتگو مي‌كرديم، ميهماني‌مي‌داديم، ميهماني مي‌گرفتيم ولي خوب، خود آنها مي‌دانستند، دنيا هم‌مي‌دانست كه ايران بود كه به معارضين عراقي براي سرنگوني صدام‌كمك مي‌كرد. الان طبيعت كار اين است، نبايد از اينكه آقاي‌ناجي‌صبري آنموقع اينجا آمده، ما از او عكس گرفته‌ايم، با همديگرنشست و برخاست كرده‌ايم، اين باعث ناراحتي عزيزان شده باشد، اين‌لازمه كار ديپلماسي است و در عين‌حال جمهوري اسلامي ايران‌وظايف خودش را هم انجام داده و انجام مي‌دهد و در قبال مسأله‌غرامت هم همانطور كه بنده عرض كردم از ابتداء تلاش خودش را كرده‌و ان‌شاءالله به اين تلاش هم ادامه خواهد داد، خيلي متشكرم.
رئيس ـ خيلي ممنون، تشكر مي‌كنم. آقاي پيرمؤذن! علي‌القاعده‌نظرتان چيست، قانع شديد يا نه؟ (پيرمؤذن ـ قانع نشدم) طبق معمول‌نماينده سؤال‌كننده قانع نشدند و به كميسيون ارجاع مي‌شود.
من نتيجه رأي‌گيري درباره تشكيك را عرض كنم كه تشكيك رأي‌نياورد.
13 ـ اعلام وصول (2) فقره طرح، يك فقره لايحه و(3) فقره سؤال
رئيس ـ طرحها و لوايح وصولي را اعلام بفرماييد.
منشي (سبحاني‌نيا) ـ بسم‌الله الرحمن الرحيم
ـ طرح اصلاح بند «ل» ماده (139) اصلاحي قانون مالياتها مصوب27/11/1380.
ـ طرح تشكيل كميته ملي زيست‌ايمني (كم‌زا).
ـ يك لايحه از دولت تحت عنوان لايحه اصلاح ماده (20) قانون‌تنظيم بخشي از مقررات مالي دولت است كه اعلام وصول مي‌شود.
چند سؤال هم از وزراي محترم است:
ـ سؤال جناب آقاي سيداحمد موسوي نماينده محترم اهواز ازوزير محترم كشور درخصوص علت عدم كنترل قتلهاي اخير اهواز كه‌منجر به هرج و مرج و بي‌امنيتي در منطقه گرديده است.
ـ سؤال جناب آقاي محمد عباسپور نماينده محترم اروميه از وزيرمحترم تعاون.
ـ سؤال جناب آقاي محمدباقر بهرامي نماينده محترم اسدآباد ازوزير محترم آموزش و پرورش درخصوص ركود تعليم و تربيت و افت‌تحصيلي و عدم برنامه‌ريزي عملي در امور اساسي آموزشي و پرورشي‌و معلمان شهرستان اسدآباد اعلام وصول مي‌شود.
14 ـ استرداد يك فقره طرح
منشي (سبحاني‌نيا) ـ طرحي را جمعي از نمايندگان محترم تحت‌عنوان طرح اصلاح ماده (60) قانون برنامه سوم توسعه اقتصادي،اجتماعي و فرهنگي جمهوري اسلامي ايران امضاء كرده بودند كه‌امضاءكنندگان انصراف خودشان را اعلام كردند.
15 ـ قرائت اسامي غائبين و تأخيركنندگان
رئيس ـ آقاي قرباني! اسامي غائبين و تأخيركنندگان را قرائت‌بفرماييد.
منشي (قرباني) ـ ابتداء عرض كنم كه جناب آقاي دكتر پيرمؤذن راكه جلسه قبلي (يعني يكشنبه) غائب اعلام كرده بوديم ايشان مرخصي‌گرفته بودند و اشتباه شده بود.
غايب جلسه امروز آقاي احمد توكلي هستند.
تأخيركنندگان امروز عبارتند از آقايان: محمدرضا اميرحسن‌خاني(56 دقيقه) ـ محمدسعيد انصاري (22 دقيقه) ـ سيدعباس پاك‌نژاد(30 دقيقه) ـ رشيد جلالي‌جعفري (سه‌ساعت و 15 دقيقه) ـ سيدحسين‌ذوالانوار (34 دقيقه) ـ محمد شاهي‌عربلو (18 دقيقه) ـ كيانوش‌صادق‌دقيقي (23 دقيقه) ـ انوشيروان محسني‌بندپي (41 دقيقه) ـ بهمن‌محمدياري (يكساعت و20 دقيقه) ـ سيدقباد مرتضوي‌فارساني(28 دقيقه) ـ كوروش نيكنام (23 دقيقه) و سيدحسين هاشمي (22 دقيقه).
16 ـ اعلام ختم جلسه و تاريخ تشكيل جلسه آينده
رئيس ـ با اعلام اينكه جلسه بعدي مجلس شوراي اسلامي ساعت(8) صبح روز يكشنبه سوم آبان خواهد بود، ختم جلسه را اعلام‌مي‌كنيم، دستور جلسه هم دراختيار نمايندگان قرار خواهد گرفت.
(جلسه ساعت 45/11 پايان يافت)
رئيس مجلس شوراي اسلامي
غلامعلي حدادعادل