شماره۱۰۲۳/۲۰۰ ۲۷/۱/۱۳۹۷
مصوبات یازدهمین جلسه شورای اجرایی فناوری اطلاعات (مصوبه ۴)
در اجرای آیین‌نامه اجرایی ماده (۸) قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات، مصوب ۱۳۹۴ هیأت محترم وزیران و مفاد بند (ث) ماده (۶۷) قانون برنامه پنج‌ساله ششم توسعه ج.ا. ایران، موارد زیر بانضمام اسناد پیوست (ممهور به مهر دبیرخانه شورای اجرایی فناوری اطلاعات) در یازدهمین جلسه شورا در تاریخ ۲۸/۱/۱۳۹۶ به تصویب رسید. شایان ذکر است اجرای مصوبات مذکور با رعایت قوانین و مقررات و در چارچوب قانون بودجه سالیانه انجام میگیرد.
۱. کلیه دستگاههای اجرایی موضوع ماده (۵) قانون مدیریت خدمات کشوری موظف‌اند ظرف مدت شش ماه نسبت به ارائه خدمات به مردم از طریق کارپوشه ملی ایرانیان به موازات روشهای ارائه خدمات موجود، اقدام نمایند.
۲. وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات سامانه کارپوشه ملی ایرانیان را به گونهای توسعه و تکمیل نماید که امکان ارائه خدمات استعلامی دستگاههای اجرایی به مردم و یا ارائه اسناد و مدارک احراز اصالت شده اشخاص به دستگاههای اجرایی را فراهم نماید.
۳. دستورالعمل اجرایی سامانه کارپوشه ملی ایرانیان به شرح پیوست.
نصرا... جهانگرد محمود واعظی
دبیر شورا وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات
حسن روحانی
رئیس‌جمهور و رئیس شورا
شماره۱۰۳۳/۲۰۰ ۲۷/۱/۱۳۹۷
دستورالعمل اجرایی
سامانه کارپوشه ملی ایرانیان
مقدمه
در اجرای آیین‌نامه اجرایی ماده (۸) قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات، مصوب ۱۳۹۴ هیأت محترم وزیران و مفاد بند (ث) ماده (۶۷) قانون برنامه پنج‌ساله ششم توسعه جمهوری اسلامی ایران ـ مصوب ۱۳۹۵ـ ، دستورالعمل اجرایی سامانه کارپوشه ملی ایرانیان را در تاریخ ۲۸/۱/۱۳۹۶ در شورای اجرایی فناوری اطلاعات تصویب شد. متن مصوبه به قرار زیر است:
بخش اول: اهداف و ویژگی‌های سامانه
ماده۱ـ سامانه کارپوشه ملی ایرانیان، سامانه‌ای است که طی آن کاربران شامل تمام اشخاص حقیقی و حقوقی در کشور دارای امکانات زیر هستند:
۱ـ کارپوشه‌ای اختصاصی (ایران پوشه) جهت دریافت خروجی و پاسخ خدمات دولت الکترونیکی
۲ـ حفظ اسناد ارسالی از سوی دستگاه‌ها جهت ارائه به متقاضیان وفق ماده (۲۵) این دستورالعمل
۳ـ احراز هویت یگانه جهت دسترسی به تمام خدمات دولت الکترونیکی بر روی تمام بسترهای ارتباطی اعم از ثابت و همراه
ماده۲ـ اهداف و ویژگی‌های سامانه:
۱ـ ایجاد بستری یکتا، امن، یکپارچه و استنادپذیر بین دستگاه‌ها و کاربران
۲ـ ایجاد فضایی جهت حفظ و ارائه اسناد ارسالی از سوی دستگاه‌ها به کاربران
۳ـ ایجاد سازوکاری جهت احراز هویت یگانه کاربران برای دریافت تمام خدمات دولت الکترونیکی
۴ـ حذف هزینه‌های سربار دستگاه‌ها جهت احراز هویت و ارسال پاسخ خدمات درخواستی، اعلان‌ها و ابلاغیه‌ها به کاربران
۵ ـ کاهش مراجعات حضوری به دستگاه‌ها و امکان رصد وصول مکاتبات و اعلانات به کاربران توسط دستگاه‌ها
۶ ـ مدیریت زمان و تسریع در روند اجرای امور اداری
۷ـ کاهش ترافیک تبادل و گردش اطلاعات مورد نیاز از شبکه داخلی دستگاه‌ها
۸ ـ ایجاد بستر استنادپذیری اسناد کاربران، سامانه مدیریت اسناد و فراهم نمودن دسترسی دستگاههای اجرایی به این اسناد حسب اعلام کاربران
بخش دوم: مفاهیم و دامنه شمول مصوبه
ماده۳ـ مفاهیم و اختصارهای این مصوبه در معانی برشمرده زیر بکار رفته‌اند:
۱. دستگاه: دستگاههای اجرایی موضوع ماده (۵) قانون مدیریت خدمات کشوری و سازمان‌ها یا مؤسسات وابسته به آنها و موسسات عمومی مشمول قانون دسترسی آزاد به اطلاعات که از صلاحیت قانونی برای مکاتبه اداری مستقل با کاربران برخوردارند.
۲. کارگزار: کلیه دفاتر پیشخوان رسمی دولت اعم از:
الف) دفاتر پیشخوان خدمات دولت؛
ب) دفاتر ثبت اسناد رسمی
پ) دفاتر شرکت پست جمهوری اسلامی ایران؛
ت) دفاتر خدمات ارتباطی و فناوری اطلاعات روستایی؛
ث) دفاتر کنسولی جمهوری اسلامی ایران در سایر کشورها.
۳. سازمان: سازمان فناوری اطلاعات ایران.
۴. کاربر: اشخاص حقیقی بالای ۱۸ سال و مؤسسات خصوصی ایرانی موضوع بند «هـ» ماده (۱) قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات و همچنین اتباع خارجی مقیم/حاضر در ایران.
۵. ایران پوشه: فضای اختصاصی کاربران بر روی سامانه جهت تبادل اعلانات و اسناد با دستگاه‌ها است که برای هر شخص حقیقی به صورت @iran (کد ملی) و برای هر شخص حقوقی به صورت @iran (شناسه ملی)
۶. مرکز ملی تبادل اطلاعات: بستر تبادل اطلاعات ناهمگون دولت، شامل شبکه تبادل داده بین دستگاه‌ها و بستر نرم‌افزاری تبادل داده‌ها و اطلاعات الکترونیکی دولت به صورت امن، پایدار و یکپارچه موضوع تبصره ۲ بند ث ماده (۶۷) قانون برنامه ششم توسعه
بخش سوم: تکالیف دستگاههای اجرایی
ماده۴ـ دستگاه‌هایی که خدماتی را به مردم یا کسب‌وکارها ارائه می‌کنند ملزم هستند از طریق مرکز ملی تبادل اطلاعات به سامانه متصل شوند.
ماده۵ ـ دستگاه‌ها می‌بایستی درخواست رسمی خود را که حاوی موارد ذیل است، به سازمان ارائه کنند:
الف) گستره، پراکندگی، فراوانی و نوع اعلان‌ها و اسناد ارسالی به کاربران مربوطه؛
ب) معرفی نماینده دستگاه برای راهبری بخش اختصاصی در سامانه
ت) امکانات و همچنین نیازمندی‌های فناورانه اختصاص‌یافته از سوی دستگاه به سامانه اعم از اتصال از طریق مرکز ملی تبادل اطلاعات یا از طریق واسط کاربری؛
ماده۶ ـ در صورت تأیید سازمان، دستگاه ظرف ۲۰ روز شرایط و نیازمندی‌های ابلاغی آن را فراهم می‌آورد. در صورت زمان‌بر بودن کار، جدول زمانی امور به تأیید سازمان می‌رسد.
ماده۷ـ دستگاه‌ها متعهد هستند احراز هویت و همه مکاتبات خود با کاربران را از سامانه انجام داده و چنانچه بر حسب ضرورت از سایر درگاه‌ها یا سامانه‌های الکترونیکی یا به شکل حضوری تعامل اداری مربوط را به انجام رسانند، می‌بایستی سوابق آن را در ایران پوشه کاربران بارگذاری کنند.
ماده۸ ـ انحلال دستگاه یا منتفی شدن خدمات آن، دلیلی برای پایان خدمات سامانه نیست و کاربران آن همچنان می‌توانند به اسناد و سوابق مربوط دسترسی داشته باشند.
ماده۹ـ دستگاه‌ها موظف‌اند امکان معرفی سامانه به کاربران را به عنوان کانال دریافت نتیجه خدمات درخواستی، در پرتال و کلیه ابزارهای عرضه خدمات معرفی کنند.
بخش چهارم: تکالیف سازمان
ماده۱۰ـ سازمان برای شناسایی کارگزاران آماده خدمت به تفکیک استان‌ها، کلان‌شهرها، مراکز استان، شهرها، بخش‌ها و روستاهای سراسر کشور و همچنین نمایندگی‌های کنسولی ایران در سایر کشورها، پیمایش و آمایش لازم را انجام می‌دهد.
ماده۱۱ـ سازمان ویژگی‌ها، شرایط و کارکردهای سامانه را از طریق فراخوان و اطلاع‌رسانی به دستگاه‌ها معرفی می‌کند.
ماده۱۲ـ حجم و نوع فایل الصاقی قابل ارسال از طریق سامانه توسط سازمان تعیین و اعلام می‌شود.
ماده۱۳ـ سازمان موظف است ظرف ده روز درخواست اتصال دستگاه‌ها به سامانه را بررسی و پاسخ دستگاه درخواست‌دهنده را بدهد. در صورت عدم پاسخ، فرض بر تأیید درخواست دستگاه است.
ماده۱۴ـ با احراز فراهم بودن همه شرایط، سازمان از طریق مرکز ملی تبادل اطلاعات ضمن تأمین سرویس احراز هویت کاربران، خروجی خدمات الکترونیکی دستگاه را به سامانه فراهم می‌آورد. در غیر صورت غیر الکترونیکی بودن خدمات دستگاه‌ها دسترسی دستگاه از طریق واسط کاربری به سامانه فراهم می‌شود.
ماده۱۵ـ سازمان موظف است ساز و کار استعلام صحت سنجی اسناد چاپ شده را از طریق ایران پوشه کاربران را تا سه ماه فراهم کند.
ماده۱۶ـ اتصال براساس پیوست امنیتی که باید ظرف سه ماه از سوی سازمان در دسترس دستگاههای متقاضی قرار گیرد، انجام می‌شود.
ماده۱۷ـ سازمان مکلف است ظرف شش ماه مرکز تماس و ارائه خدمت از راه دور این سامانه را ایجاد کند.
بخش پنجم: نحوه اخذ و فعال‌سازی ایران پوشه
ماده۱۸ـ سامانه دارای سه سطح دسترسی است.
۱ـ سطح اول: برای عرضه خدمات عمومی دستگاه‌ها که ارائه آنها نیازمند اطلاع از هویت گیرنده خدمت است. برای این سطح از خدمات کد کاربری کاربران با ارسال شماره تلفن همراه مربوط به خود شخص، کدملی و شماره سریال شناسنامه کاربر فعال می‌شود.
۲ـ سطح دو: برای عرضه آن دسته از خدمات دستگاه‌ها که ارائه آنها نیازمند احراز هویت کاربران است، احراز هویت با مراجعه حضوری کاربران به یکی از دفاتر کارگزاری و ارائه مدارک مطابق موارد مندرج در مواد (۱۸) و (۱۹) انجام می‌شود.
۳ـ سطح سوم: برای عرضه آن دسته از خدمات دستگاه‌ها که ارائه آنها نیازمند اخذ امضای دیجیتالی یا سایر ابزارهای هوشمند دارای کد امنیتی است.
ماده۱۹ـ کاربر سطح دو و سه در گزینش هریک از انواع کارگزاری‌ها جهت فعال نمودن ایران پوشه خود آزاد است.
ماده۲۰ـ برای فعال شدن کد کاربری درخواست‌دهندگان حقیقی در سطح دو لازم است متقاضی شخصاً با در دست داشتن اطلاعات و مدارک زیر به یکی از کارگزاری‌های عرضه‌کننده خدمت به صورت حضوری مراجعه کند:
الف) کارت هوشمند ملی؛
ب) کد پستی محل اقامت؛
پ) شماره تلفن همراه که باید به نام خود کاربر باشد. بدیهی است در صورت درخواست کاربر اعلام وصول سند جدید از طریق پیامک به شماره تماس همراه ارسال می‌شود.
ت) در صورتیکه کاربر خواستار دریافت اعلام وصول سند جدید از طریق رایانامه شخصی خود باشد لازم است نشانی رایانامه خود با دامنه .ir را ارائه کند.
تبصره: در صورت فقدان کارت هوشمند ملی، اصل کارت ملی و شماره سریال شناسنامه باید ارائه شود.
ماده۲۱ـ برای فعال شدن کد کاربری درخواست‌دهندگان حقوقی در سطح دو و سه لازم است صاحب مجاز امضا وفق آخرین روزنامه رسمی معتبر، با در دست داشتن اطلاعات و مدارک زیر به صورت حضوری به یکی از کارگزاری‌های عرضه‌کننده خدمت مراجعه کند.
الف) اصل شناسنامه و کارت ملی صاحب مجاز امضا مؤسسه به عنوان کاربر حقوقی خدمت؛
ب) شماره ثبت مؤسسه؛
پ) شناسه ملی موسسه
ت) کدپستی محل موسسه
ث) شماره تلفن همراه که باید به نام صاحب مجاز امضا موسسه یا خود موسسه باشد. بدیهی است در صورت درخواست کاربر اعلام وصول سند جدید از طریق پیامک به شماره تماس همراه ارسال می‌شود.
ج) در صورتیکه کاربر خواستار دریافت اعلام وصول سند جدید از طریق رایانامه شخصی صاحب مجاز امضای موسسه می‌باشد لازم است نشانی رایانامه خود را ارائه کند.
تبصره: در صورت تغییر صاحب مجاز امضا در یک موسسه، صاحب امضا جدید موظف است شخصاً جهت تغییر مشخصات حساب کاربری موسسه به یکی از دفاتر کارگزاری مراجعه کند.
ماده۲۲ـ کاربر کارپوشه می‌تواند دسترسی به کارپوشه خود را با حضور در دفاتر کارگزاری و ارائه فرم تعهد به کاربر دیگری نیز تفویض کند. در این صورت اطلاعات کارپوشه کاربر برای نماینده معرفی شده نیز ارسال می‌شود. در اینصورت اطلاعات هویتی نماینده نیز برپایه مواد (۱۸) یا (۱۹) حسب مورد ثبت می‌شود.
تبصره ـ پذیرش نمایندگی کاربران در صورت درخواست خود کاربر، از سوی دفاتر کارگزاری مجاز بلامانع است.
ماده۲۳ـ اطلاعات هویتی درخواست‌دهنده به صورت برخط راستی‌آزمایی می‌شود و در صورت مغایرت، فعال‌سازی ایران پوشه کاربر درخواست دهنده تا زمان رفع مغایرت به تعویق می‌افتد.
ماده۲۴ـ پس از تأیید نهایی اطلاعات هویتی درخواست‌دهنده، نام کاربری به همراه گذرواژه ایران پوشه کاربر از سوی متصدی کارگزاری (غیر از سطح اول موضوع بند یک ماده (۱۷)) صرفاً به شخص کاربر تحویل داده می‌شود.
ماده۲۵ـ مسئولیت حفاظت از نام کاربری و گذرواژه دسترسی به سامانه بر عهده کاربر است و کاربر باید در اولین استفاده رمز عبور خود را تغییر دهد.
ماده۲۶ـ سامانه نمی‌تواند برای مبادله اطلاعات بین کاربران بکار گرفته شود.
بخش ششم: نحوه ارائه خدمات سامانه
ماده۲۷ـ اسناد ارسالی از سوی دستگاه‌ها در ایران پوشه کاربران حفظ می‌شود و با مجوز کاربر اسناد مذکور یا کلیه اسنادی که توسط کاربر ذخیره شده و حسب نیاز توسط دستگاههای ذیربط احراز اصالت شده می‌تواند در اختیار سایر دستگاه‌ها قرار گیرد.
ماده۲۸ـ در صورت لزوم بازیابی رمز عبور ایران پوشه، کاربران سطح دو و سه باید به یکی از کارگزاری‌ها به صورت حضوری مراجعه و با ارائه اصل کارت هوشمند ملی یا کارت ملی، رمز عبور جدید را دریافت کنند. بازیابی رمز عبور کاربران سطح یک به صورت غیر حضوری و از طریق سازوکار تعیین شده در سامانه انجام می‌شود.
ماده۲۹ـ وصول سند جدید در سامانه باید بوسیله پیامک و یا سامانه پیام‌رسان داخلی و یا رایانامه برای سه بار در بازه‌های زمانی متناسب به آگاهی کاربر برسد. در صورت دریافت دو بار تأیید پیام از سوی کاربر، مکاتبه مزبور به منزله ابلاغ واقعی خواهد بود.
ماده۳۰ـ کاربر می‌تواند بدون محدودیت جغرافیایی به سامانه دسترسی داشته و نسبت به چاپ و ذخیره اسناد ارسالی در ایران پوشه خود اقدام کند. تغییر اطلاعات هویتی موضوع مواد (۱۸)، (۱۹) و (۲۰) تنها پس از راستی‌آزمایی ثبت می‌شود.
ماده۳۱ـ در صورت فوت یا حجر کاربر حقیقی دسترسی به ایران پوشه کاربر تابع قوانین انحصار وراثت است.
ماده۳۲ـ در صورت انحلال کاربر حقوقی، می‌بایستی کاربر بلافاصله موضوع انحلال شرکت را به یکی از کارگزاری‌ها اعلام کند. هرگونه دسترسی به سامانه کاربران حقوقی پس از درج پیام از سوی سازمان‌های ذیربط، منوط به رعایت تشریفات برشمرده در ماده (۲۰) است. پیامدهای اطلاع‌ندادن یا اطلاع‌رسانی دیرهنگام به عهده نماینده کاربر خواهد بود.
ماده۳۳ـ اسناد و مستندات ایران پوشه کاربران و همچنین داده‌های حاصل از تبادل (داده ترافیک) آنها، تا زمان انقضای اعتبار تعیین شده از سوی دستگاه فرستنده نزد سامانه نگاهداری می‌شوند.
بخش هفتم: سایر مقررات
ماده۳۴ـ کارگزاران موظف هستند بر پایه شاخص‌های ابلاغی سازمان نسبت به فراهم آوردن نیازمندی‌های سازه‌ای، سامانه‌ای، اداری و یا دفتری کاربران اقدام نمایند.
ماده۳۵ـ هر گونه دسترسی غیر مجاز به ایران پوشه کاربران و داده‌ها و اطلاعات آنها خارج از قوانین مربوط ممنوع است.
ماده۳۶ـ تعرفه یا کارمزد خدمات سامانه مذکور از سوی کارگزاران یا دستگاه‌ها در ازای ارائه خدمت به کاربران، با پیشنهاد سازمان منوط به تصویب کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات است.
ماده۳۷ـ دستگاه‌ها یا کارگزاران می‌توانند با تأیید سازمان خدمات ویژه‌ای را برای کاربران خود پیش‌بینی کنند به نحویکه کاربران در استفاده از آنها مختار باشند؛ مشروط به آنکه در ارائه مطلوب خدمات پایه و الزامی‌شان خدشه‌ای وارد نشود.
ماده۳۸ـ سازمان فناوری اطلاعات ایران موظف است براساس بازخورد نیازمندی‌ها سامانه کارپوشه ملی ایرانیان را توسعه دهد.