ماده۳۳ـ مدیران مدارس موظفند مراتب ترک تحصیل یا فراغت از تحصیل دانش‌آموزان مشمول خود را برابر مقررات از طریق مراجع ذی‌ربط به حوزه نظام وظیفه مربوط اعلام نمایند.

تبصره۱ـ دانش‌آموزی که از معافیت تحصیلی استفاده می‌کند، در صورتی که قصد ادامه تحصیل در مدارس بزرگسالان یا آموزش از ‌راه دور را داشته باشد، نیازی به اعلام مشخصات وی به حوزه نظام وظیفه نیست.

تبصره۲ـ دانش‌آموزان اتباع خارجی که برابر مقررات در مدارس ایرانی تحصیل می‌‎کنند، مشمول قانون نظام وظیفه عمومی نیستند.

فصل پنجم ـ ضوابط سنجش و ارزشیابی پیشرفت تحصیلی:

ماده­۳۴ـ هدف‌های سنجش و ارزشیابی پیشرفت تحصیلی به شرح زیر است:

۱ـ دریافت بازخوردهای موثر از میزان کسب شایستگی‌ها و بهبود، هدایت و ارتقای عملکرد تحصیلی دانش‌آموز در موقعیت‌های مختلف؛

۲ـ تعیین میزان پیشرفت آموزشی و پرورشی و تغییرات رفتاری دانش‌آموز و آگاه‌ کردن دانش‌آموزان و اولیای آنان از میزان پیشرفت و عملکرد تحصیلی و تربیتی آنان؛

۳ـ تشخیص نارسایی‌های یادگیری دانش‌آموز و تلاش برای رفع آن­ها؛

۴ـ شناخت استعدادها، علائق و رغبت‌های دانش‌آموزان و هدایت آنان در زمینه شغلی و تحصیلی؛

۵ ـ تقویت انگیزه، روحیه تلاش و ایجاد رقابت­های سالم در دانش‌آموزان؛

۶ ـ سنجش کیفیت و محتوای برنامه‌ها و عوامل مؤثر در آموزش از طریق تحلیل نتایج ارزشیابی‌ها، به منظور یافتن نارسایی‌ها و رفع آن‌ها؛

۷ـ حصول اطمینان از کسب شرایط لازم برای ارتقا به مراحل تحصیلی یا سطوح مهارتی بالاتر؛

۸ ـ شناسایی نقاط قوت و ضعف و ارزیابی کارآیی نظام آموزشی، اصلاح فرآیندها و روش‌ها و زمینه‌سازی برای ارتقای کیفیت آن.

ماده۳۵ـ ارزشیابی دانش‌آموزان در هر درس با هدف‌های مشخص شده زیر، به سه صورت ورودی (آغازین)، تکوینی (مستمر) و پایانی (تراکمی) انجام می‌شود :

الف ـ ارزشیابی ورودی (آغازین): به منظورآگاهی از توانایی‌ها و آمادگی‌های قبلی دانش‌آموز برای ورود مناسب به فرآیند تعلیم و تربیت و جبران نارسائی‌ها و کاستی‌های احتمالی دانش‌آموز در آغاز سال‌تحصیلی توسط معلمان انجام می‌شود.

ب ـ ارزشیابی تکوینی (مستمر): به منظور تقویت اعتماد به نفس، تحکیم آموخته‌های دانش‌آموز، بهبود فرآیند تعلیم و تربیت، آگاهی معلمان از نقاط قوت و ضعف درسی و نحوه عملکرد دانش‌آموزان و پرورش روحیه تحقیق، تفکر، تلاش، ابتکار و فعالیت‌های گروهی، تدارک بازخورد مناسب به معلمان، دانش‌آموزان، اولیا و اتخاذ روش‌‎های مناسب انجام می‌شود.

ج ـ ارزشیابی پایانی (تراکمی): به منظور حصول اطمینان از میزان تحقق هدف‌های آموزشی و پرورشی و حصول اطمینان لازم برای احراز شرایط قبولی در هر درس انجام می‌گیرد .

ماده۳۶ـ ارزشیابی تکوینی به صورت مستمر از نحوه مشارکت دانش‌آموز در فعالیت‌های آموزشی ـ تربیتی و به شیوه‌های گوناگون، با استفاده از آزمون‌های کتبی، شفاهی، عملی، بررسی تکالیف فردی و گروهی، فهرست وارسی، مشاهده رفتار، میزان فعالیت، تلاش، ابتکار و خلاقیت و نظایر آن انجام و نتایج این ارزشیابی‌ها در هر ماده درسی در هر سال ‌تحصیلی در دو نوبت منظور می‌شود.

 ماده­۳۷ـ ارزشیابی پایانی (تراکمی) در طول سال تحصیلی، در دو نوبت اول و دوم، انجام می‌شود. ارزشیابی پایانی نوبت اول از حدود پنجاه درصد اول محتوای برنامه درسی در دی‌ماه و ارزشیابی پایانی نوبت دوم از تمام محتوای برنامه درسی (۵ نمره از محتوای نیمه اول برنامه درسی و ۱۵ نمره از محتوای نیمه دوم برنامه درسی) در خرداد‌ماه به­ عمل می‌آید .

تبصره۱ـ ارزشیابی پایانی شهریور‌ماه و همچنین امتحانات نهایی و دروس غیر‌حضوری ، از همه محتوای برنامه درسی به عمل می‌آید.

تبصره۲ـ در شاخه‌های فنی و حرفه‌ای و کاردانش، نمره هر نوبت درس‌هایی که آموزش آن در طول نوبت اول یا دوم ارائه و پایان می یابد، به عنوان نمره پایانی آن درس، منظور می‌شود.

تبصره۳ـ در شاخه‌های فنی و حرفه‌ای و کاردانش، شیوه‌نامه نحوه ارزشیابی دروس شایستگی‌های فنی و غیر‌فنی از سوی معاونت آموزش متوسطه تهیه و ابلاغ  می‌شود.

تبصره­۴ـ در شاخه­ کاردانش، ارزشیابی پایانی هر استاندارد مهارت (درس­های مهارتی) پس از اتمام آموزش‌آن در دو بخش نظری و عملی، از تمام محتوای آن استاندارد یا درس مهارتی توسط یا با نظارت دستگاه متولی مربوط به­‌عمل­ می‌آید و چنانچه دانش‌آموزی از یکی از بخش­های نظری یا عملی استانداردهای مهارتی (درس‌های مهارتی) نمره قبولی کسب کند، این نمره تا اخذ نمره قبولی از بخش دیگر، معتبر خواهد بود.

ماده۳۸ـ دانش‌آموزان پایه­ دوازدهم هر یک از شاخه‌های تحصیلی، چنانچه تا پایان تابستان موفق به گذراندن درس­های پایه مربوط، اعم از نهایی و غیرنهایی و باقیمانده درس­های پایه‌های دهم و یازدهم نشوند، می‌توانند در امتحانات دروس مربوط در دی‌ماه شرکت کنند.

تبصره ـ چنانچه دانش‌آموزی پس از برگزاری امتحانات دی‌ماه نیز موفق به گذراندن همه واحدهای درسی رشته مربوط نشود، می­تواند برابر مقررات، در مدارس بزرگسالان، آموزش ‌ از راه دور یا به صورت داوطلب آزاد ثبت‌نام و نسبت به گذراندن باقیمانده درس‌های خود اقدام کند.

ماده­۳۹ـ برنامه‌ریزی و نظارت بر امتحانات پایانی غیر‌نهایی نوبت اول، دوم، شهریور‌ و دی‌ماه به عهده مدیر مدرسه است که با عنایت به تقویم اجرایی، تنظیم و با همکاری و مشارکت کارکنان‌ آموزشی و اداری مدرسه انجام می‌شود.

تبصره ـ در شاخه کاردانش، برنامه امتحانات پایانی استانداردهای مهارت که در مدرسه ارائه می‌شود، در اداره کل آموزش و پرورش استان با همکاری دستگاه متولی مربوط، تنظیم و امتحانات (نهایی یا هماهنگ) با نظارت یا توسط دستگاه متولی استاندارد مهارت، براساس موافقت‌نامه همکاری بین وزارت آموزش و پرورش و دستگاه مربوط، انجام خواهد شد.

ماده۴۰ـ طرح سؤال‌ها (به جز امتحانات نهایی و هماهنگ) و تصحیح اوراق امتحانات داخلی (نوبت اول، دوم، شهریورماه و دی‌ماه) زیر نظر مدیر مدرسه، برعهده معلم مربوط است.

تبصره­۱ـ مدیر مدرسه می‌تواند با مسئولیت خود اوراق امتحانی را برای تصحیح در خارج از مدرسه، در اختیار معلمان قرار دهد.

تبصره۲ـ چنانچه معلم مربوط، قبل از برگزاری امتحان داخلی، در هریک از نوبت‌های امتحانی، به هر دلیلی از طراحی سئوال‌های درس مربوط، خودداری کند یا ظرف مدت ۵ روز پس از برگزاری امتحان، اوراق امتحانی را تصحیح نکند، مدیر مدرسه ضمن گزارش موضوع به اداره آموزش و پرورش متبوع، می‌تواند به تشخیص خود طراحی سئوال و تصحیح اوراق درس مربوط را به یکی از معلمان مرتبط و واجد صلاحیت واگذار کند.

ماده۴۱ـ نمرات ارزشیابی تکوینی (مستمر) و پایانی در هر نوبت امتحانی داخلی، باید توسط معلّم مربوط بدون خدشه و قلم خوردگی در برگ ریزنمرات ثبت و پس از امضا و درج تاریخ، به مدیر مدرسه تحویل شود. نمرات ارزشیابی مستمر دو هفته قبل از آغاز امتحانات پایانی و نمرات ارزشیابی پایانی حداکثر یک هفته بعد از برگزاری امتحان هر درس در آن نوبت، باید به مدیر مدرسه تحویل شود.

تبصره­۱ـ نمرات ارزشیابی مستمر و عملکرد تحصیلی دانش‌آموز، باید در طول هر نوبت و قبل از امتحانات پایانی به اطلاع دانش‌آموز و ولی او برسد.

تبصره۲ـ در شاخه کاردانش، فهرست مشخصات و ریزنمرات ارزشیابی پایانی استانداردهای مهارت (درس‌های مهارتی) پس از تأیید دستگاه متولی استاندارد مهارت در هر سال‌ تحصیلی، در دو نسخه صحافی که یک نسخه در اداره منطقه و یک نسخه در مدرسه به طور دائم نگهداری می‌شود.

ماده۴۲ـ مرکز سنجش آموزش و پرورش می‌تواند با هماهنگی معاونت آموزش متوسطه و اداره‌کل آموزش و پرورش استان در امتحان پایانی نوبت دوم و شهریورماه یک یا دو ماده درسی پایه‌های دهم و یازدهم را به صورت هماهنگ برگزارکند.

تبصره۱ـ طراحی سؤال‌های امتحانی موضوع این ماده، برای مدارس استعدادهای درخشان به مرکز ملی پرورش استعدادهای درخشان و دانش‌پژوهان جوان و برای مدارس وابسته به سازمان آموزش و پرورش استثنایی به سازمان ذی‌ربط واگذار می‌شود.

تبصره۲ـ مرکز سنجش آموزش‌و‌پرورش با هماهنگی معاونت آموزش متوسطه،‌ برنامه امتحانات دروس هماهنگ را تا دو ماه قبل از آغاز امتحانات مربوط، تنظیم و ابلاغ می‌کند.

ماده۴۳ـ امتحانات پایانی نوبت دوم و شهریورماه درس‌هایی از پایه دوازدهم به صورت امتحان نهایی با برنامه امتحانی و سؤال‌های یکسان برگزار می‌شود که مرکز سنجش آموزش و پرورش آن را طراحی می‌کند، این امتحان زیر نظر اداره‌کل آموزش‌ و ‌پرورش استان و عوامل اجرایی امتحانی که از طرف اداره آموزش و پرورش شهرستان/ منطقه/ ناحیه مربوط معین می‌شود، رسمیت می‌یابد.

تبصره۱ـ مرکز سنجش آموزش و پرورش، برنامه امتحانات نهایی را تا دو ماه قبل از آغاز امتحانات مربوط، تنظیم و ابلاغ می‌کند.

تبصره­۲ـ در همه مراحل امتحانات، ادارات‌کل آموزش‌وپرورش استان‌ها و مرکز امور بین‌الملل و مدارس خارج از کشور، ملزم به همکاری با مرکز سنجش آموزش و پرورش، می‌باشند.

تبصره۳ـ معلمان درس‌های مربوط به امتحانات نهایی، موظفند حداکثر دو روز پس از برگزاری امتحان درس مربوط، با تشخیص و برابر ابلاغی که از طرف اداره آموزش ‌و پرورش منطقه صادر می‌شود، به حوزه‌های تصحیح مراجعه کنند و حداقل به تعداد دانش‌آموزان خود، اوراق امتحانی همان درس را با دریافت حق‌الزحمه، تصحیح کنند. در صورتی که معلمی برای تصحیح اوراق اقدام نکند، موضوع از سوی رئیس حوزه تصحیح، به اداره آموزش و پرورش محل، گزارش می‌شود تا برابر مقررات با وی رفتار شود.

تبصره­۴ـ نتایج امتحانات نهایی، حداکثر ده روز پس از برگزاری آخرین امتحان، باید از سوی رئیس حوزه تصحیح، به وسیله اداره آموزش و پرورش منطقه، به مدارس محل تحصیل دانش‌آموزان، اعلام شود.

تبصره­۵ ـ سؤال­های امتحانات نهایی دروس «عربی، ‌‌زبان قرآن۳»، «زبان‌ خارجی۳»، «تعلیمات دینی» (دینی، اخلاق و قرآن۳) برای دانش‌آموزان با آسیب‌دیدگی شنوایی، توسط مرکز سنجش آموزش و پرورش و با مشارکت و همکاری سازمان آموزش و پرورش استثنایی و استفاده از دبیران واجد شرایط، به‌صورت ویژه طراحی و بر اساس برنامه‌ریزی مرکز سنجش آموزش ‌و پرورش، در اختیار حوزه‌های امتحانی آنان، قرار خواهد گرفت.

تبصره۶ ـ سؤال­های امتحانات نهایی دانش‌آموزان نابینا، توسط مرکز سنجش آموزش و پرورش و با مشارکت و همکاری سازمان آموزش و پرورش استثنایی، به خط بریل تبدیل شده و در اختیار حوزه‌های امتحانی قرار می‌گیرد.

 ماده­۴۴ـ مدیران مدرسه موظف‌اند فهرست مشخصات دانش‌آموزان واجد شرایط را با قید مواد درسی که باید آنها را به صورت امتحان نهایی بگذرانند، به همراه نمرات نوبت اول و نتایج ارزشیابی مستمر نوبت دوم آن درس‌ها، در نمون برگ‌هایی که از سوی مرکز سنجش آموزش و پرورش ارسال می‌شود، تنظیم کنند و تا یک هفته قبل از آغاز امتحانات نهایی نوبت دوم، شهریور و دی‌ماه به اداره آموزش و پرورش منطقه تحویل دهند.

تبصره­۱ـ مدیران هنرستان کاردانش موظف‌اند فهرست مشخصات دانش‌آموزان واجد شرایط را با قید عنوان استاندارد مهارت، مطابق نمون برگ‌های مربوط تنظیم و حداکثر یک‌ماه قبل از پایان آموزش آن استاندارد، به اداره آموزش ‌و پرورش شهرستان/ ناحیه/ منطقه تحویل دهند. ادارات آموزش و پرورش نیز باید درخواست‌های مربوط به ‌انجام آزمون‌های مهارت ‌ را، حداکثر بیست روز قبل از پایان آموزش مهارت، به اداره‌کل آموزش‌ و پرورش استان ارسال کنند. اداره‌کل آموزش ‌و پرورش استان نیز باید حداکثر ده روز قبل از اتمام آموزش مهارت، فهرست مشخصات دانش‌آموزان را به دستگاه متولی استاندارد مهارت، ارسال کند.

تبصره­۲ـ امتحانات عملی غیرکتبی و کارگاهی، درس‌های غیر‌نهایی مدرسه و درس‌های نهایی، توسط افراد واجد شرایطی که از سوی اداره آموزش و پرورش انتخاب می‌شوند، قبل از برگزاری امتحانات کتبی و در مدرسه برگزار می‌شود.

 تبصره۳ـ در شاخه کاردانش، پذیرش گواهی‌نامه‌های مهارتی به شرط آنکه مشخصات آن­ها در رشته‌های مهارتی مربوط تعریف شده باشد، پس از تأیید مرجع صادر کننده، به میزان واحدهای تعیین شده، با رعایت سایر ضوابط بلامانع است.

ماده۴۵ـ نمره هردرس در نوبت اول از مجموع نمره ارزشیابی مستمر با ضریب ۱ و نمره ارزشیابی پایانی با ضریب ۲ و در نوبت دوم از مجموع نمره ارزشیابی مستمر با ضریب ۱ و نمره ارزشیابی پایانی با ضریب ۴، برابر جدول زیر به دست می‌آید.

تبصره ـ دروسی که در طول یک نوبت، اجرا می‌شود، طبق ضرایب مندرج در ماده۴۶، محاسبه می‌شود.

ماده۴۶ـ نمره هر درس در دوره تابستان، از مجموع نمره ارزشیابی مستمر با ضریب ۱ و ارزشیابی پایانی (شهریور ماه) با ضریب ۳ به شرح جدول زیر محاسبه می‌شود.

تبصره­۱ـ نمره درس‌هایی که صرفاً ناظر بر فعالیت ضمن سال دانش‌آموز بوده و ارزشیابی پایانی ندارد، بر مبنای ارزشیابی‌های مستمر از فعالیت دانش‌آموز در هر نوبت، توسط معلم مربوط تعیین و نمره سالانه این درس‌ها، بر اساس میانگین نمرات نوبت اول و دوم، تعیین می‌شود.

تبصره۲ـ نمرات ارزشیابی استاندارد مهارت در شاخه کاردانش (اعم از حضوری یا غیر حضوری) و درس‌های غیر حضوری و شهریور و دی‌ماه، همان نمره امتحان پایانی بدون ضریب، خواهد بود.

تبصره۳ـ در محاسبه نمره سالانه و نمره درس دوره تابستانی (شهریور‌ماه) با ضرایب مذکور، عدد اعشاری نمرات، به شرح زیر تغییر می‌یابد و در برگ ریز نمرات ثبت و محاسبه می‌شود:       

ماده­۴۷ـ نمره هر یک از امتحانات پایانی و ارزشیابی مستمر دانش‌آموز در هر درس، از صفر تا بیست (۲۰ـ۰) است.

تبصره ـ در شاخه کاردانش، نمرات ارزشیابی استاندارد مهارت (درس‌های مهارتی) قبل از ثبت، به تفکیک بخش نظری و عملی، بر مبنای صفر تا بیست (۲۰ـ۰) محاسبه می‌شود.

ماده­۴۸ـ نصاب قبولی در هر درس نمره ۱۰ و در دروس شایستگی‌های فنی و غیر فنی شاخه فنی و حرفه‌ای۱۲ است. در شاخه کاردانش، تعیین نصاب قبولی در استاندارد مهارت در بخش نظری و عملی به عهده دستگاه متولی استاندارد مهارت، است.

ماده۴۹ـ برای سنجش مهارت عملی، «آزمون عملی» و برای سنجش مهارت گفتاری، «آزمون شفاهی» به‌عمل می‌آید.

ماده۵۰ ـ نظارت بر برگزاری امتحانات داخل و خارج از کشور بر عهده معاونت آموزش متوسطه و مرکز سنجش آموزش و پرورش است.

ماده۵۱ ـ مسئولیت حسن برگزاری امتحانات داخلی و اعلام به موقع نتایج، بر عهده مدیر مدرسه است و اداره آموزش‌ و پرورش شهرستان/ منطقه/ ناحیه و اداره‌ کل آموزش ‌و پرورش استان، در صورت لزوم می‌توانند اوراق امتحانی تصحیح شده را مورد بررسی و تجدیدنظر قرار دهند. در صورتی که در بازبینی اوراق، نمره دانش‌آموزی تغییر کند، آخرین نمره، ملاک عمل خواهد بود. در این صورت موضوع باید کتباً به‌ اطلاع معلم و دانش‌آموز مربوط برسد.

تبصره ـ در صورتی‌که بازبینی اوراق امتحانات خرداد یا شهریورماه، پس از آبان‌ماه و بازبینی اوراق امتحانات دی‌ماه پس از فروردین‌ماه، انجام شود و نمره دانش‌آموزی تغییر کند، مراتب برای تصمیم‌گیری به کمیسیون خاص شورای عالی آموزش و پرورش ارجاع می‌شود.

ماده۵۲ ـ اعلام رسمی نتیجه امتحانات به دانش‌آموز یا ولی او، حداکثر تا دو هفته پس از پایان هر نوبت امتحانی، به عهده مدیر مدرسه است.

ماده۵۳ ـ مهلت اعتراض به نمرات امتحانات پایانی نوبت‌های اول و دوم، شهریور و دی‌ماه (اعم از نهایی و غیر‌نهایی)، حداکثر ۵ روز پس از اعلام نتیجه امتحانات آن نوبت است. در امتحانات داخلی مدیر مدرسه موظف است اوراق امتحانی معترضان را برای تجدید نظر یا در اختیار مصحح مربوط یا به تشخیص خود در اختیار مصحح مربوط و یکی دیگر از معلمان همان درس قرار دهد. نمره ورقه تجدید نظر شده با امضای مصحح مربوط یا مصحح مربوط و تجدیدنظرکننده، حسب مورد، تعیین می‌شود. در صورت اختلاف نظر، رأی معلم سوم واجد صلاحیت، قطعی و لازم‌الاجراست. در امتحانات نهایی، رئیس حوزه­ تصحیح موظف است اوراق امتحانی معترضان را برای تجدید نظر در اختیار یکی از معلمان همان درس (غیر از مصححین اول و دوم) قرار دهد و نمره وی ملاک عمل خواهد بود. در هر صورت باید حداکثر ظرف مدت ۵ روز پس از پایان مهلت اعتراض، نتیجه به اطلاع معترضان برسد.

ماده۵۴ ـ اوراق امتحانات پایانی نوبت دوم، شهریور و دی‌ماه درس‌های غیرنهایی، به مدت شش‌ماه در مدرسه و اوراق امتحانات نهایی به مدت یک‌سال در محلی که اداره آموزش و پرورش منطقه تعیین می‌کند، نگهداری می‌شود و پس از سپری شدن مهلت مذکور، برابر مقررات امحا می‌شود، ولی فهرست دست‌نویس و رایانه‌ای ریز نمرات معلمان، دفتر امتحانات، برگ ریزنمرات قبول شدگان امتحان نهایی، لیست نمرات دروس مهارتی پس از تأیید دستگاه متولی مهارت، صحافی و جزء اسناد و مدارک تحصیلی محسوب و به طور دائم در مدرسه و اداره مربوط، حسب مورد، نگهداری می‌شود.

ماده۵۵ ـ امتحانات شهریور و دی‌ماه درس‌های غیرنهایی دانش‌آموزان در همان مدرسه‌ای برگزار می‌شود که امتحانات پایانی نوبت دوم انجام شده است و امتحانات درس‌های غیر‌نهائی شهریورماه (اعم از حضوری و غیرحضوری) در همان مدرسه‌ای که دانش‌آموزان، درس­های این دوره را انتخاب کرده‌اند، برگزار می‌شود و امتحانات شهریور و دی‌ماه درس‌های نهایی دانش‌آموزان، در حوزه‌های امتحانی تحت پوشش همان منطقه/ ناحیه آموزشی برگزار می‌شودکه امتحانات پایانی نوبت دوم انجام شده است.

تبصره۱ـ در‌صورتی‌که محل اقامت ولی یا سرپرست دانش‌آموزی تا ۱۵ روز قبل از برگزاری امتحانات شهریورماه یا دی‌ماه تغییر یابد، دانش‌آموز می‌تواند به صورت میهمان (با اخذ معرفی‌نامه عکس‌دار، حاوی مشخصات و مواد درسی و نمره ارزشیابی‌های مستمر دوره تابستانی، از مدرسه مربوط و تأیید موضوع انتقال ولی دانش‌آموز توسط اداره آموزش و پرورش همان منطقه و همراه داشتن مدارک لازم مبنی بر انتقال ولی خود) به اداره آموزش و پرورش محل سکونت جدید مراجعه و در صورت دایر بودن رشته تحصیلی مورد نظر، با معرفی آن اداره، در امتحانات داخلی شهریورماه یا دی‌ماه یکی از مدارس، یا در امتحانات نهایی یکی از حوزه‌های اجرایی شرکت کند. نمره شهریورماه یا دی‌ماه چنین دانش‌آموزی، پس‌از تأیید اداره آموزش‌ و پرورش قبلی برای ابلاغ به مدرسه‌ای ارسال می‌شود که دانش‌آموز قبلاً در آن تحصیل می‌کرده است تا مدرسه مذکور با توجه به نمره‌های دیگر و با رعایت سایر مقررات اعلام نتیجه کند.

تبصره۲ـ دانش‌آموزان مدارس ایرانی خارج از کشور می‌توانند با ارائه معرفی‌نامه عکس‌دار از مدرسه مربوط و تأیید مرکز امور بین‌الملل و مدارس خارج از کشور و اداره‌ کل آموزش‌ و پرورش استان در امتحانات شهریور و دی‌ماه در مدارس داخل کشور شرکت کنند. نمرات امتحانی این قبیل دانش‌آموزان باید توسط مدیر مدرسه مقصد و از طریق اداره‌کل آموزش‌وپرورش استان و مرکز امور بین‌الملل و مدارس خارج از کشور به مدرسه مبدأ ارسال شود.

ماده۵۶ ـ نمره انضباط دانش‌آموزان در هرنوبت، با توجه به رعایت موازین اسلامی، اخلاق، بهداشت و نظافت شخصی، مقررات مدرسه، وضعیت حضور و غیاب و حفظ نظم عمومی، بر اساس گزارش معلمان و مربیان توسط مدیر و معاونان مدرسه تعیین و در برگ ریز نمرات مربوط ثبت و با امضای مدیر تسلیم دفتر مدرسه می‌شود.

تبصره­۱ـ میانگین نمرات انضباط نوبت اول و دوم به­عنوان نمره سالانه محسوب و در معدل سالانه، معادل دو واحد درسی منظور می‌شود.

تبصره­۲ـ تعداد واحدهای انضباط به عنوان دروس گذرانده شده رشته تحصیلی در نظر گرفته نمی‌شود، ولی در محاسبه معدل کل، به میزان ۶ واحد، لحاظ می‌شود.

تبصره۳ـ در دوره تابستانی، نمره انضباط، منظور نمی‌شود.

ماده۵۷ ـ نمونه کارنامه‌ها و مدارک‌تحصیلی دانش‌آموزان توسط معاونت آموزش متوسطه و مرکز سنجش آموزش و پرورش با همکاری مرکز برنامه‌ریزی منابع انسانی و فناوری اطلاعات، تهیه و به ادارات کل آموزش و پرورش کشور ابلاغ می‌شود.

ماده­۵۸ ـ در هر سال‌تحصیلی، دفتر امتحانات مدرسه برای دانش‌آموزان پایه‌های دهم و یازدهم، باید حداکثر تا پایان آبان‌ماه و برای دانش‌آموزان پایه دوازدهم تا پایان اسفندماه، تنظیم و توسط نماینده‌ای که از سوی اداره آموزش و پرورش تعیین می‌شود، بررسی و پس از تأیید، مسدود شود.

تبصره ـ شیوه‌نامه اجرایی نحوه مسدود کردن دفتر امتحانات در مرکز سنجش آموزش و پرورش تهیه و به ادارات کل آموزش و پرورش استان‌ها ارسال می‌شود.

ماده­۵۹ ـ چنانچه دانش‌آموزی در زمان برگزاری امتحانات کتبی پایانی یا قبل از آن دچار مشکل و سانحه‌ای شود که قادر به نوشتن نباشد، می‌تواند از منشی معتمدی استفاده کند که از طرف مدیرمدرسه برای امتحانات غیر‌نهایی و رئیس حوزه اجرا، برای امتحانات نهایی تعیین می‌شود.

ماده۶۰ ـ برای دانش‌آموز دارای نقص عضو یا بیماری مؤثری که بیماری‌اش مانع شرکت وی در امتحانات (کتبی، شفاهی و عملی) ‌شود، مدیر مدرسه یا رئیس حوزه اجرا، تسهیلاتی متناسب با نقص عضو یا بیماری او فراهم می‌کند و در صورت لزوم از امتحانات آن درس معاف می‌شود، در این صورت، سهم نمره این بخش به سایر بخش‌ها اضافه می‌شود.

تبصره۱ـ امتحان عملی درس تربیت بدنی برای دانش‌آموزان موضوع این ماده، باید متناسب با توانایی‌جسمی وی توسط معلم مربوط انجام شود. شیوه‌نامه مربوط توسط معاونت ذی‌ربط تهیه و ابلاغ خواهد شد.

تبصره­۲ـ دانش‌آموزان شاخه‌های فنی و حرفه‌ای و کاردانش که به‌دلیل نقص عضو قادر به انجام فعالیت عملی درس­های رشته مربوط نیستند، ملزم بـه تغییر رشته می‌باشند.

ماده۶۱ ـ دانش‌آموزان مشروحه زیر با رعایت حداقل سن متعارف که برای پایه‌های دهم، یازدهم و دوازدهم، به ترتیب ۱۵، ۱۶ و ۱۷سال‌تمام است، می‌توانند با درخواست کتبی و تأیید مراجع مربوط، از سوی اداره آموزش‌ و پرورش منطقه/ ناحیه/ شهرستان به یکی از دبیرستان‌هایی که از قبل برای برگزاری امتحانات مشخص شده است، معرفی و در ارزشیابی ورودی (تعیین پایه تحصیلی) که از همه درس‌های مربوط به آن پایه به عمل می‌آید، در اولین نوبت رسمی ارزشیابی، همراه با سایر دانش‌آموزان شرکت کنند و در صورت قبولی در همه درس‌های هر پایه، مدرک قبولی برای آنان صادر می‌شود و با رعایت شرایط، مجاز به ادامه تحصیل خواهند بود:

۱ـ افرادی که بخشی از تحصیلات خود را در مدارس خارجی گذرانده‌اند و مدرک تحصیلی آنان قابل ارزشیابی در کمیسیون ارزشیابی مدارک تحصیلی خارجی نیست یا هیچگونه مدرک تحصیلی که میزان تحصیلات خارجی آنها را مشخص کند، نداشته باشند. (با ارایه مدرک معتبر مبنی بر داشتن حداقل یکسال سکونت در خارج از کشور برابر ضوابطی که توسط مرکز امور بین الملل و مدارس خارج از کشور اعلام می‌شود.)

۲ـ افرادی که به مدرسه دسترسی نداشته یا به دلیل بیماری نتوانسته‌اند به موقع وارد مدرسه شوند.

۳ـ دانش‌آموزانی که بخشی از مدارک تحصیلی آنان در اثر حوادثی از قبیل سیل، زلزله، جنگ، آتش‌سوزی و غیره، از بین رفته و هیچ‌گونه سابقه‌ای از مدارک آنان وجود نداشته باشد. (با تأیید اداره آموزش و پرورش مبداء مبنی بر وقوع حادثه)

۴ـ افرادی که در ادامه تحصیل آنان فاصله ایجاد شده است، مشروط بر آنکه دارای مدرک پایان دوره اول متوسطه باشند.

۵ـ پناهندگان به کشور جمهوری اسلامی و رانده‌شدگان از سایر کشورها که به صورت قانونی در ایران سکونت دارند، ولی مدرک قابل قبولی برای ارزشیابی در دست ندارند.

تبصره۱ـ ارزشیابی ورودی (تعیین پایه) طبق مفاد این آیین‌نامه به صورت یک نوبتی است و مواد ارزشیابی و شرایط قبولی آنان مانند داوطلبان آزاد خواهد بود. در صورت مردودی، مدرسه می‌تواند از دانش‌آموز درپایه پایین‌تر ارزشیابی به عمل آورد.

 تبصره۲ـ نمرات ارزشیابی ورودی (تعیین پایه) قبول‌شدگان در ستون ملاحظات دفتر امتحانات آن سال و کارنامه تحصیلی آنان ثبت می‌شود. شماره معرفی‌نامه با اشاره به ماده ۶۱ این آیین‌نامه، در ستون ملاحظات درج و توسط مدیر مدرسه امضا و مهر می‌شود.

تبصره۳ـ شرکت‌کنندگان در امتحان تعیین پایه، از بخش عملی درس آمادگی دفاعی معاف خواهند بود و باید برای آنان از بخش نظری آن، امتحان ۲۰ نمره‌ای به عمل آید.

تبصره۴ـ چنانچه مدارک تحصیلی‌خارجی دانش‌آموزی برای ارزشیابی ناقص باشد و تا پایان امتحانات خردادماه پایه تحصیلی قطعی دانش‌آموز درکمیسیون ارزشیابی مدارک تحصیلی خارجی مشخص نشود، ارزشیابی خرداد و شهریورماه وی به عنوان ارزشیابی ورودی (تعیین پایه) محسوب خواهد شد و چنانچه دانش‌آموزی در امتحانات شهریور ماه قبول نشود، می‌تواند برای تعیین پایه، در ارزشیابی دروس پایه پایین‌تر به صورت یک نوبتی شرکت کند.

 تبصره۵ ـ افراد خارجی مقیم ایران، رانده شدگان از سایر کشورها و پناهندگان از کشورهای خارجی به ایران باید دارای اجازه اقامت مورد تأیید وزارت کشور باشند.

تبصره۶ ـ از دانش‌آموزانی‌که با زبان فارسی آشنایی ندارند، امتحان تعیین پایه آنان فقط در پایه‌های دهم و یازدهم به زبان‌های خارجی به‌عمل خواهد آمد که توسط مرکز امور بین‌الملل و مدارس خارج از کشور اعلام می‌شود. این قبیل از دانش‌آموزان باید وضع خود را با نظام آموزشی به زبان فارسی منطبق کنند.

ماده­۶۲ ـ برای محاسبه معدل سالانه هر دانش‌آموز، در پایان نوبت دوم، تعداد واحدهای هر درس در نمره‌سالانه آن درس ضرب می‌شود و مجموع حاصل ضرب‌های به دست آمده بر تعداد کل واحدهایی تقسیم می‌شود که دانش‌آموز در آن سال برای آنها نمره (اعم از قبولی یا مردودی) کسب کرده است.

تبصره ـ برای محاسبه معدل سالانه دانش‌آموزان دوره دوم متوسطه در شهریور‌ماه، نمرات امتحانی شهریورماه به جای نمرات سالانه محسوب و سپس معدل گرفته می‌شود.

ماده­۶۳ ـ دانش‌آموزان اقلیت­های دینی مذکور در قانون اساسی، برابر شیوه‌نامه‌های وزارت آموزش و پرورش در امتحانات تعلیمات خاص اقلیت دینی شرکت می‌کنند و این نمره جایگزین نمره درس تعلیمات دینی (دینی، اخلاق و قرآن) می‌شود. ضمناً در صورت تمایل دانش‌آموز به شرکت در امتحان تعلیمات دینی اسلامی، منعی برای وی وجود ندارد.

ماده۶۴ ـ با متخلف یا متخلفان امتحانات داخلی و نهایی برابر آیین‌نامه رسیدگی به تخلفات امتحانی و قانون رسیدگی به تخلفات اداری، حسب مورد، رفتار خواهد شد.

ماده­۶۵ ـ به دانش‌آموزان پایه‌های دهم و یازدهم، پس از برگزاری امتحانات نوبت دوم و شهریور‌ماه، با رعایت ضوابط و مقررات، در سال‌تحصیلی بعد، دروس پایه بالاتر ارائه خواهد شد.

ماده۶۶ ـ در مدارس استعدادهای درخشان، در پایه‌های دهم و یازدهم، دانش‌‌آموزی حق ادامه تحصیل در مدارس مذکور را دارد که دارای شرایط زیر باشد:

الف ـ معدل سالانه وی در خرداد‌ماه کمتر از ۱۵ نباشد.

ب ـ نمره سالانه وی در هیچ یک از مواد درسی در خرداد و شهریور‌ماه، کمتر از ۱۲ نباشد.

تبصره۱ـ چنانچه دانش‌آموزی که معدل سالانه خردادماه وی کمتر از ۱۵ باشد، شرایط قبولی مدارس عادی را نیز نداشته باشد، در امتحانات شهریورماه مدرسه استعدادهای درخشان شرکت می‌کند و با هر نمره یا معدلی، به مدارس عادی هدایت می‌شود و با رعایت مقررات، ادامه تحصیل می‌دهد.

تبصره۲ـ دانش‌آموز مشمول بند الف (معدل ۱۵) که نمره یک یا چند درس او در خرداد‌ماه کمتر از ۱۲ باشد، برای ادامه تحصیل در مدرسه استعدادهای درخشان، باید در امتحانات شهریورماه شرکت کند و در آن درس یا دروس، حدّاقل نمره ۱۲ را کسب کند. اگر این دانش‏آموز در امتحانات شهریورماه، شرکت کند و نمره نصاب قبولی را کسب نکند یا در امتحان شهریورماه شرکت نکند، اجازه ادامه تحصیل در مدارس استعدادهای درخشان را نخواهد داشت و نمرات وی بر اساس این آیین‏نامه ملحوظ و طبق مقرّرات، در مدارس عادی ادامه تحصیل خواهد داد.

تبصره۳ـ دانش‌آموزی که موفق به کسب نمره نصاب قبولی در شهریورماه نمی‌شود، چنانچه معدل سالانه خردادماه وی حداقل ۱۶ باشد، در یک درس یا معدل سالانه خردادماه وی حداقل ۱۷ باشد، در ۲ درس، با داشتن نمره بین۱۰ تا ۱۲ می ‎ تواند در مدارس استعدادهای درخشان ادامه تحصیل دهد. دانش‌آموز در طول دوره دوم متوسطه، صرفاً یکبار می‌تواند از این امتیاز استفاده کند.

تبصره۴ـ دانش‌آموزی که به دلیل کسب نمرات بین ۱۰تا ۱۲ در خردادماه، موظف به شرکت در امتحانات شهریورماه است، نمرات مأخوذه وی در شهریور‌ماه، صرفاً ملاک ادامه تحصیل وی در مدارس استعدادهای درخشان بوده و تأثیری در معدل سالانه ندارد.

تبصره۵ ـ سوالات امتحانات شهریور‌ماه، از محتوای کتاب درسی پایه مربوط طراحی می‌شود.

شرایط قبولی در درس‌های پایه‌های دهم و یازدهم:

ماده­۶۷ ـ پس از امتحانات پایانی نوبت دوم، دانش‌آموزی در هر یک از درس‌ها قبول شناخته می‌شود که نمره سالانه وی در هر درس، کمتر از نصاب قبولی آن درس نباشد.

ماده۶۸ ـ دانش‌آموزی که پس از امتحانات نوبت دوم شرایط قبولی را در درس یا درس­ها احراز نکند، می‌تواند در امتحانات همان درس یا درس­ها در شهریورماه شرکت کند و در صورتی در هریک از درس‌ها قبول شناخته می‌شود که نمره وی کمتر از نصاب قبولی نباشد.

تبصره۱ـ اعلام نتیجه دانش‌آموزانی که بدون شرکت در دوره تابستانی، در نوبت امتحانی شهریور‌ماه شرکت می‌کنند، صرفا بر مبنای ۲۰ نمره­ امتحان پایانی خواهد بود.

تبصره­۲ـ در شاخه کاردانش، چنانچه دانش‌آموزی پس از امتحان پایانی در دو بخش نظری و عملی استاندارد مهارت یا یکی از بخش­های آن، نصاب قبولی را کسب نکند، لازم است در امتحان مجدد بخش یا بخش­هایی که نمره قبولی کسب نکرده است، تا پایان شهریورماه همان سال شرکت کند و در صورتی در آن استاندارد قبول شناخته می‌شود که نمره هر دو بخش استاندارد مهارت، کمتر از نصاب تعیین شده نباشد.

شرایط قبولی در درس‌های غیر نهایی پایه دوازدهم:

ماده­۶۹ ـ در امتحانات پایانی نوبت دوم، دانش‌آموزی در هر یک از درس‌های غیرنهایی، قبول شناخته می‌شود که نمره سالانه وی در هر درس، کمتر از نصاب قبولی آن درس نباشد.

ماده­۷۰ـ دانش‌آموزی که پس از امتحانات نوبت دوم، شرایط قبولی را در درس یا درس‌هایی احراز نکند یا درس‌هایی از سال‌های قبل وی باقیمانده باشد، می‌تواند در امتحانات همان درس یا درس‌ها، در شهریورماه و دی‌ماه شرکت کند و در صورتی در هر درس، قبول شناخته می‌شود که نمره هر یک از آنها کمتر از نصاب قبولی نباشد.

تبصره­ـ در شاخه کاردانش، چنانچه دانش‌آموزی پس از امتحان پایانی، در دو بخش نظری و عملی استاندارد مهارت (درس‌های مهارتی) یا یکی از بخش‌های آن نصاب قبولی را کسب نکند، لازم است در امتحان مجدد بخش یا بخش‌هایی که نمره قبولی کسب نکرده است، در شهریور‌ و دی‌ماه، شـرکت کند و در صورتـی در آن استاندارد قبول شناخته می‌شود وگواهی‌نامه استاندارد مهارت، برای او صادر می‌شود که نمره هر دو بخش استاندارد مهارت، کمتر از نصاب تعیین شده نباشد.

شرایط قبولی در درس‌های امتحانات نهائی پایه دوازدهم:

ماده­۷۱ـ در امتحانات نهایی، دانش‌آموزی در هر یک از درس­ها، قبول شناخته­ می‌شود که:

الف) نمره امتحان نهایی وی در هر درس بدون ضریب، کمتر از ۷ نباشد.

ب) نمره سالانه یا نمره دوره تابستانی وی در هر درس، کمتر از نصاب قبولی (مندرج در ماده ۴۸) نباشد.

تبصره­۱ـ در دروس غیر‌حضوری، کسب نمره نصاب قبولی (مندرج در ماده ۴۸) در امتحانات نهایی ملاک عمل خواهد بود.

تبصره­۲ـ آن دسته از درس‌های فنی و حرفه‌ای که نصاب قبولی آنها ۱۲ است، از شمول مفاد بند الف مستثنی بوده و دانش‌آموزان باید در امتحانات نهایی، نصاب قبولی را کسب کنند.

تبصره۳ـ شرایط قبولی دانش‌‌آموزان در درس‌های پایه دوازدهم مدارس استعدادهای درخشان، تابع ضوابط مندرج در این آیین‌نامه خواهد بود.

ماده­۷۲ـ در پایان دوره ‌دوم متوسطه برای هر یک از فارغ‌التحصیلان براساس نمرات درس‌هایی که امتحان نهایی داده‌اند، معدل کتبی نهایی محاسبه و در مدارک تحصیلی آنان ثبت می‌شود. برای محاسبه معدل کتبی نهایی تعداد واحدهای هر یک از درس‌های نهایی در نمره پذیرفته شده امتحان نهایی درس مربوط، ضرب می‌شود و مجموع حاصل ضرب‌های بدست آمده بر تعداد کل واحدهای درس‌های نهایی تقسیم می‌شود.

وضعیت غایبین در امتحانات:

ماده­۷۳ـ چنانچه دانش‌آموزی در هر نوبت از امتحانات پایانی، غیبت غیر‌موجه داشته باشد، نمره امتحان پایانی او در آن نوبت در آن درس صفر محسوب می‌شود و در چنین مواردی کلمه غایب (غ) به‌جای نمره پایانی آن نوبت برای درس‌های مورد نظر قید می‌شود، لیکن در محاسبات، کلمه غایب به منزله صفر خواهد بود و چنانچه دانش‌آموز مشمول این ماده دارای نمرات کلاسی (ارزشیابی مستمر) باشد، نمره وی در درس یا درس‌های مذکور با احتساب این نمرات برای آن نوبت، منظور خواهد شد.

ماده۷۴ـ اگر دانش‌آموزی در امتحان پایانی نوبت اول در یک یا چند ماده درسی غیبت موجه داشته باشد، نمرات امتحان پایانی نوبت دوم وی به‌جای نمرات پایانی نوبت اول درس‌های مربوط نیز منظور می‌شود.

تبصره ـ در شاخه فنی و حرفه‌ای برای دروس شایستگی‌های فنی و غیر فنی ، دانش‌‌آموز موظف خواهد بود، قبل از امتحانات پایانی نوبت دوم، در آزمون مبحث مورد نظر که به عهده معلم مربوط خواهد بود، شرکت کند.

ماده۷۵ـ اگر دانش‌آموزی در امتحانات نوبت دوم یا هر دو نوبت برخی از درس‌های پایه دهم یا یازدهم غیبت موجه داشته باشد، نمرات شهریورماه وی به‌جای نمره سالانه آن درس یا درس‌ها منظور می‌شود.

ماده۷۶ـ اگر دانش‌آموزی در امتحانات نوبت دوم یا هر دو نوبت برخی از درس‌هایی که در پایه دوازدهم انتخاب نموده است، غیبت موجه داشته باشد، به‌جای نمره پایانی نوبت دوم یا نوبت‌های اول و دوم کلمه غایب موجه درج می‌شود. این قبیل دانش‌آموزان باید درس‌های باقیمانده را در دوره­ تابستانی (شهریورماه) و دی‌ماه، برابر ضوابط، مجدداً انتخاب کنند.

ماده۷۷ـ چنانچه دانش‌آموز پایه دهم، یازدهم یا دوازدهم در فاصله زمانی بعد از ثبت‌نام و قبل از شرکت در امتحانات پایانی نوبت اول ترک تحصیل کند (هر چند نمره ارزشیابی مستمر داشته باشد) برای وی کارنامه با ذکر مراتب ترک تحصیلی صادر می‌شود و آن سال جزو سنوات تحصیل وی محاسبه نمی‌شود و می‌تواند در سال تحصیلی بعد با رعایت سایر شرایط در پایه تحصیلی مذکور ثبت‌نام کند و ادامه تحصیل دهد.

تبصره۱ـ دانش‌‌آموزان پایه‌ دهم که بعد از امتحانات نوبت اول ترک تحصیل می‌کنند، می‌توانند در سال تحصیلی بعد با رعایت سایر شرایط، در پایه تحصیلی مذکور ثبت‌نام کنند و ادامه تحصیل دهند. ترک تحصیل این قبیل افراد جزو سنوات تحصیلی منظور نمی‌شود.

تبصره۲ـ برای دانش‌‌آموزان پایه یازدهم که بعد از امتحانات نوبت اول ترک تحصیل می‌کنند، در تمام درس‌های نوبت دوم غایب غیرموجه منظور و اعلام نتیجه شده و کارنامه صادر می‌شود و مراتب ترک تحصیل در سوابق تحصیلی آنها قید و آن سال جزء سنوات تحصیل آنها منظور می‌شود و می‌توانند در سال‌تحصیلی بعد با رعایت دروس پیش‌نیاز و سایر شرایط در پایه‌تحصیلی دوازدهم ثبت‌نام کنند و ادامه تحصیل دهند.

تبصره۳ـ برای دانش‌‌آموزان پایه دوازدهم که بعد از امتحانات نوبت اول ترک تحصیل می‌کنند، در همه درس‌های نوبت دوم غایب غیرموجه منظور و اعلام نتیجه شده و کارنامه صادر می‌شود و مراتب ترک تحصیل در سوابق تحصیلی آنها قید و آن سال جزء سنوات تحصیل آنها منظور می‌شود. این دانش‌آموزان با رعایت سایر شرایط می‌توانند به یکی از دو روش زیر ادامه‌تحصیل دهند:

الف ـ‌ از سال تحصیلی بعد در یکی از مدارس‌بزرگسالان یا آموزش‌‌از‌راه دور با رعایت ضوابط و مقررات ادامه‌ تحصیل دهند.

ب ـ در نوبت امتحانی شهریور و دی‌ماه همان سال با رعایت ضوابط و مقررات در امتحان دروس مربوط شرکت کنند و ادامه تحصیل دهند.

تبصره۴ـ دانش‌آموزان واجد شرایط تحصیل مدارس استعدادهای درخشان، که در سایر مدارس (داخل و خارج) مشغول به تحصیل می‌شوند، حدّاکثر پس از یک سال، با رعایت شرایط و ضوابط ادامه تحصیل در این مدارس، با موافقت شورای مدرسه، مجاز به ثبت‌نام مجدد و ادامه تحصیل در این مدارس خواهند بود .

ماده­۷۸ـ اگر دانش‌آموزی در امتحانات نوبت دوم و شهریورماه در همه درس‌ها، غیبت موجه داشته باشد، واحدهای وی در آن سال حذف و برای او وقفه تحصیلی محسوب می‌شود. در این صورت ضروری است توضیحات لازم در کارنامه و سایر مدارک تحصیلی دانش‌آموز قید شود.

ماده­۷۹ـ اگر دانش‌آموزی در امتحانات نوبت دوم و شهریورماه در درس‌های غیر‌نهایی با عذر موجه غایب باشد، در صورت درخواست ولی دانش‌آموز، مدیر مدرسه مجاز است حداکثر تا دو هفته پس ‌از آخرین امتحان از درس یا درس‌های مربوط با رعایت ضوابط امتحان به‌عمل آورد.

تبصره ـ در درس‌هایی‌که امتحان آن‌ها به‌صورت هماهنگ برگزار می‌شود، سؤال دانش‌آموزان مشمول این ماده، به‌صورت هماهنگ خواهد بود.

ماده­۸۰ ـ اگر دانش‌آموزی در سال‌تحصیلی به دلیل غیبت موجه نمره ارزشیابی مستمر نداشته باشد، نمره ارزشیابی پایانی وی (به استثنای درس‌های موضوع تبصره ماده ۴۵) در آن نوبت جایگزین نمره ارزشیابی مستمر می‌شود و این نمره توسط معلم مربوط در برگ ریزنمرات ثبت می‌شود.

ماده۸۱ ـ برای غیبت غیرموجه در امتحانات نهایی نمره صفر منظور خواهد شد و چنانچه دانش‌آموزی در امتحانات نهایی غیبت موجه داشته باشد آن درس از درس‌های وی حذف می‌شود و باید با رعایت سایر شرایط مجدداً آن درس یا درس‌ها را انتخاب کند و به‌ صورت نهایی امتحان دهد.

تبصره ـ تشخیص غیبت موجه براساس دلایل و مدارک ارائه شده از طرف دانش‌آموز در امتحانات داخلی، با شورای مدرسه و در امتحانات هماهنگ با کمیسیون خاص اداره آموزش و پرورش مربوط و در امتحانات نهایی با رئیس حوزه اجرا، پس از هماهنگی با مدیر مدرسه خواهد بود.

شرایط فارغ التحصیلی:

ماده­۸۲ ـ دانش‌آموزی فارغ‌التحصیل شناخته می‌شود که در همه واحدهای درسی دوره دوم متوسطه رشته مربوط، قبول شده باشد و معدل کل وی کمتر از ۱۰ نباشد.

تبصره­۱ـ چنانچه آخرین نمره­ درس (سالانه، تابستانی یا غیر‌حضوری)  دانش‌آموزی، از مجموع درس­های دوره دوم متوسطه، حداکثر در چهار عنوان درسی (دو عنوان نهایی و دو عنوان غیرنهایی)، ۷ و بیشتر و معدل کل وی نیز حداقل۱۰ باشد، فارغ التحصیل شناخته می‌شود. آن دسته از درس­های شاخه­ فنی و حرفه‌ای که نصاب قبولی آن­ها ۱۲ است و همچنین استاندارد مهارت (درس­های مهارتی) و کارورزی در شاخه کاردانش، مشمول این تبصره نمی‌شوند.

تبصره۲ـ استفاده نکردن از شرایط تبصره ۱ این ماده در نوبت امتحانی خردادماه، با درخواست کتبی ولی دانش‌آموز بلامانع است، در این صورت اگر دانش‌آموزی در نوبت امتحانی شهریورماه شرکت کند و نمره مأخوذه وی در درس‌های مربوط، ‌کمتر از نمره ‌امتحانی خردادماه شود، نمره خردادماه وی در کارنامه درج می‌شود.

ماده­۸۳ ـ برای محاسبه معدل کل، نمرات هر دانش‌آموز در پایان دوره دوم متوسطه، تعداد واحدهای هر درس در نمره پذیرفته شده آن درس (سالانه، شهریورماه یا دی‌ماه) ضرب می‌شود و مجموع حاصل ضرب‌های بدست آمده، بر مجموع واحدهای این درس‌ها تقسیم می‌شود.

تبصره ـ چنانچه واحدهای درسی گذرانده شده دانش‌آموز، بیشتر از حد مجاز واحدهای رشته مربوط باشد، نمره درس‌های مازاد در کارنامه و سوابق تحصیلی دانش‌آموز ثبت می‌شود، لیکن در محاسبه معدل کل وی منظور نمی‌شود.

ماده­۸۴ ـ اعطای گواهی‌نامه پایان تحصیلات دوره دوم متوسطه (دیپلم) به دانش‌آموز، مشروط به گذراندن همه واحدهای درسی دوره دوم متوسطه در رشته مربوط و رعایت سایر ضوابط است.

تبصره­ ـ نمونه گواهی‌نامه پایان تحصیلات دوره دوم متوسطه در مرکز سنجش آموزش و پرورش طراحی و پس از تصویب شورای عالی آموزش و پرورش، ابلاغ خواهد شد.

نحوه ارایه دروس انتخابی برای دانش‌آموزان انتقالی:

ماده۸۵ ـ دانش‌آموزی که قبل از برگزاری امتحانات نوبت اول به واحد آموزشی دیگری منتقل شود، باید درس انتخابی ارائه شده در مدرسه جدید را انتخاب کرده و ادامه تحصیل دهد.

تبصره۱ـ دانش‌آموزی که پس از برگزاری امتحانات نوبت اول به مدرسه دیگری منتقل ‌شود و درس انتخابی ارایه شده در مدرسه جدید همنام با درس انتخابی مدرسه قبلی دانش‌آموز باشد، در این صورت نام درس انتخابی و نمره مأخوذه نوبت اول وی، در کارنامه محفوظ می‌ماند و همانند سایر دانش‌‌آموزان ادامه تحصیل می‌دهد.

تبصره۲ـ دانش‌آموزی که بعد از برگزاری امتحانات نوبت اول به مدرسه دیگری منتقل ‌شود و درس انتخابی ارائه شده در مدرسه جدید غیر‌همنام با درس انتخابی مدرسه قبلی دانش‌آموز باشد، درس انتخابی و نمره مأخوذه نوبت اول وی حذف و درس انتخابی ارائه شده در مدرسه جدید، جایگزین آن می‌شود، در این صورت نمره مأخوذه نوبت دوم، برای ارزشیابی مستمر و پایانی نوبت اول نیز منظور می‌شود.

ماده­۸۶ ـ امتحان دانش‌آموزان دوره دوم متوسطه روزانه خارج از کشور، طبق مفاد این آیین‌نامه انجام می‌شود و امتحان دانش‌آموزان دوره دوم متوسطه بزرگسالان، آموزش از ‌راه ‌دور و داوطلبان‌آزاد خارج از کشور بر اساس آیین‌نامه‌های مربوط خواهد بود.

تبصره­۱ـ دانش‌آموزان موضوع این ماده از انتخاب و گذراندن درس آمادگی دفاعی معاف هستند و لازم است معادل واحد این درس را از سایر دروس غیر‌نهایی رشته‌های دیگر انتخاب کرده و بگذرانند.

تبصره۲ـ دانش‌آموزان دوره دوم متوسطه خارج از کشور که واجد شرایط تحصیل در دوره روزانه هستند، ولی مدرسه دوره دوم متوسطه در شهر محل سکونت آنان وجود ندارد، می‌توانند به صورت غیرحضوری ثبت‌نام کنند و ادامه تحصیل دهند. این قبیل دانش‌آموزان صرفاً در ارزشیابی پایانی نوبت دوم شرکت کرده و برای آن‌ها ارزشیابی‌های مستمر نوبت‌های اول و دوم و پایانی نوبت اول لحاظ نخواهد شد و معدل آن‌ها صرفاً بر اساس نمرات مأخوذه در ارزشیابی پایانی نوبت دوم محاسبه می‌شود.

تبصره۳ـ دانش‌آموزان بزرگسال خارج از کشور می‌توانند از طریق پایگاه الکترونیکی مرکز امور بین‌الملل و مدارس خارج از کشور ثبت‌نام و برابر ضوابط در امتحانات شرکت کنند.

ماده۸۷ ـ امتحان دانش‌آموزان مدارس بزرگسالان و داوطلبان آزاد داخل کشور، بر اساس آیین‌نامه آموزشی دوره مربوط خواهد بود.

فصل ششم ـ تغییر شاخه یا رشته:

ماده­۸۸ـ دانش‌آموز پایه دهم، چنانچه متقاضی تغییر شاخه یا رشته باشد، با نظر کتبی مشاور و تایید اداره آموزش و پرورش ناحیه/ منطقه یا شهرستان، براساس شیوه‌نامه مربوط و رعایت موارد زیر، می‏تواند در پایه یازدهم به شاخه یا رشته دلخواه هدایت شود .

۱ـ دانش‌‌آموزی‌که متقاضی تغییر رشته به رشته‌های شاخه نظری است، باید در نوبت امتحانی پایه دهم خرداد یا شهریور‌ماه، در آزمون دروس‌اختصاصی رشته جدید شرکت کند. چنانچه این دانش‌آموز از همه درس‌های مذکور نمره قبولی کسب کند، با تغییر رشته وی موافقت و نمرات دروس گذرانده از رشته قبلی با کد و عنوان یکسان در رشته جدید، از وی پذیرفته می‌شود.

۲ـ تغییر رشته دانش‌‌آموزان شاخه‌های نظری یا کاردانش به رشته‌های شاخه فنی و حرفه‌ای یا تغییر رشته در همان شاخه، منوط به توفیق در امتحانات همه درس‌های اختصاصی پایه دهم رشته جدید در خرداد یا شهریور‌ماه همان سال با در نظر گرفتن ظرفیت پذیرش در رشته‌هایی است که اسامی آن از سوی اداره آموزش و پرورش ناحیه / منطقه یا شهرستان اعلام می‌شود.

۳ـ تغییر رشته به رشته‌های مهارتی شاخه کاردانش، مشروط به کسب نمره قبولی در دروس اختصاصی پایه دهم رشته جدید و گذراندن استاندارد‌های مهارت تا پایان پایه یازدهم است. در مواردی که دانش‌‌آموز بخواهد در مدارس کاردانش دولتی ادامه تحصیل دهد، موافقت اداره آموزش و پرورش ناحیه / منطقه یا شهرستان نیز الزامی است.

۴ـ زمان تغییر شاخه یا رشته در دوره روزانه حداکثر تا پایان امتحانات شهریور‌ماه پایه دهم است و دانش‌‌آموزان موظف‌اند حداکثر تا دو هفته قبل از آغاز امتحانات خرداد یا شهریور‌ماه، تقاضای کتبی خود را به مدیر مدرسه تحویل دهند تا نسبت به انجام مراحل تغییر رشته اقدام شود. دانش‌‌آموزان متقاضی تغییر رشته، می‌توانند حداکثر در دو مرحله خرداد و شهریور‌ماه، در درس­های امتحان تغییر رشته پایه­ دهم شرکت کنند.

۵ ـ شرکت دانش‌‌آموزان در امتحان درس‌های تغییر رشته همراه با امتحان درس‌های پایه­ دهم رشته اولیه آنان بلامانع است. نمره درس­های امتحان تغییر رشته همانند درس‌های غیر‌حضوری محاسبه می‌شود و چنانچه دانش‌آموزی در امتحان تمامی درس‌های تغییر رشته نمره قبولی کسب کند و تغییر رشته دهد، نمرات درس‌های مذکور از وی پذیر فته می‌شود و صرفاً در معدل کل دانش‌آموز در رشته جدید منظور خواهد شد.

۶ ـ هزینه امتحان درس ­ های تغییر رشته معادل، با تعرفه امتحانات داوطلبان آزاد، از دانش‌آموز دریافت می‌شود.

۷ـ درس­های گذرانده شده دانش‌آموزی که با تقاضای تغییر شاخه یا رشته وی موافقت می‌شود با درس­های رشته جدید مطابقت داده شده و پذیرفته می‌شود و دانش‌آموز موظف است سایر درس ­ های عمومی و اختصاصی پایه دهم رشته جدید را که نگذرانده است، با رعایت سایر ضوابط انتخاب کند و بگذراند.

تبصره۱ـ درس­هایی که از نظر محتوا با درس ­ های رشته جدید تطبیق دارد، بر اساس جدولی که از سوی سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی تهیه و ابلاغ می ­ شود، به جای درس‌های رشته­ جدید پذیرفته می‌شود.

تبصره­۲ـ چنانچه دانش‌‌آموزان پایه دهم هریک از شاخه‌های دوره دوم متوسطه، بخواهند پایه دهم را در یکی دیگر از شاخه‌های دوره دوم متوسطه تکرار کنند، مشروط بر آن که ضوابط ورود به آن شاخه را در پایه نهم کسب کرده باشند، می‌توانند در مدارس روزانه در پایه دهم در شاخه جدید ثبت‌نام کرده و با رعایت سایر شرایط ادامه تحصیل دهند. در این صورت همه دروس گذرانده پایه دهم در شاخه قبلی حذف و آن سال‌ تحصیلی به سقف سال‌های تحصیل آنان، با رعایت سقف سنی مقررات نظام وظیفه، افزوده می‌شود.

تبصره۳ـ در موارد خاص، تغییر رشته درون شاخه‌ای در پایه یازدهم انجام خواهد شد.

موضوع: آیین‌‎نامه آموزشی دوره دوم متوسطه در نهصد و سی و دومین (۹۳۲) جلسه شورای عالی آموزش و پرورش، تاریخ ۱۷/۳/۱۳۹۵ به تصویب رسید.

         دبیر شورا ـ مهدی نوید                 رئیس جلسه ـ علی‌اصغر فانی

آیین‌نامه آموزشی دوره دوم متوسطه، مورد تأیید است.

                  رئیس‌جمهور و رئیس شورای عالی آموزش و پرورش ـ حسن روحانی